Жаратылыстану және математика

жүктеу 0,74 Mb.

бет	1/19
Дата	11.01.2020
өлшемі	0,74 Mb.
	#26176

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 19

Курс – ІІ
Барлығы – 135 сағат

М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
«Бекітемін»

Жаратылыстану және математика

факультетінің деканы

доцент Қарағойшин Ж.М

______________________

“____”_____________2009ж

«Жаратылыстану және математика» факультеті

Физика кафедрасы
050110 - Физика

...................................

мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын

ІІ курс студенттеріне арналған

Электр және магнетизм

^{(пәннің атауы)}

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Курс – ІІ

Семестр –3

Кредит саны -3

Дәріс – 15 сағат

Практикалық сабақ– 15 сағат

Лабораториялық сабақ – 15 сағат

Оқытушының жетекшілігімен

студенттің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ) – 45 сағат

СӨЖ – 45 сағат

Емтихан – 3 -ші семестрде

Барлығы – 135 сағат

Орал- 2009 ж.

Пәннің оқу әдістемелік кешені Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінде дайындалып енгізілген типтік оқу бағдарламасы

(типтік бағдарлама атауы, қаласы, жылы)

типтік бағдарлама негізінде құрастырылған.

Құрастырушылар: Сырым Ж.С., п.ғ.к., доцент, педагогика ғылымдарының кандидаты

(аты-жөні, лауазымы, ғылыми дәрежесі)

Физика кафедрасының отырысында бекітілді.

“____” ________________2009 ж. № ___хаттама.

Кафедра меңгерушісі___________ Жусупкалиева Ғ.Қ.

(қолы) (аты-жөні)
Педагогикалық институтының оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді.

“___” ___________ 2009 ж. № __ хаттама.

Институттың оқу-әдістемелік

кеңесінің төрағасы _______________ ____________________

(қолы) (аты-жөні)

Кіріспе
Пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) пәннің мазмұнын ықшамдау, студенттердің оқу-танымдық қабілеттерін күшейту және пәннің мазмұнын практикалық жұмысқа максималды жақындатуға, қайталауды алдын алуға, студенттерді даярлау сапасын басқару үшін құрылады.

Пәннің оқу-әдістемелік кешенін электронды нұсқауға айналдыру үшін (HTML форматы) БҚМУ-дың инновациялық технологиялар бөліміне (қағаз және электронды түрде) тапсырылады. ПОӘК келесі құрамдас бөліктерден тұрады:

1. Типтік бағдарлама
2. Курс бағдарламасы – SYLLABUS

Силлабус келесі құрылымнан тұрады:

Оқытушы (оқытушылар) туралы мәлімет.
Пән туралы мәлімет.
Кіріспе.
Сабақ мазмұны және кестесі.
Әдебиеттер тізімі.
Білімді бағалау жөнінде мәлімет.
Курс саясаты және процедурасы.

Аралық тексеру және қорытынды аттестациялау (емтихан) сұрақтары.

1-7 апталардағы тақырыптар (немесе модулдар) бойынша тексеру сұрақтары.

8-15 апталардағы тақырыптар (немесе модулдар) бойынша тексеру сұрақтары.

Қорытынды аттестациялау (емтихан).

Курс бойынша жазба жұмыстардың тақырыптары (реферат, курстық жұмыс т.б.).

3. Пән тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі.

4. Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы.

5. Дәріс комплексі

6.Практикалық сабақтардың жоспарлары.

7.Пәнді меңгеру жөнінде методикалық нұсқаулар.

ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРҒА ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА (СӨЖ) АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР

9. Оқушының өзіндік жұмысы үшін материалдар.

Курс бойынша жазба жұмыстарының тақырыптары (реферат, баяндама, курстық жұмыс т.б.)

11.Оқушылардың жетістіктерін қадағалау және бағалау материалдары.

Глоссарий.

0. ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Электр және магнетизм

Кіріспе. Электр және магнетизмнің табиғаты туралы көзқарастардың қалыптасуына қысқаша шолу.

Электростатика. Электрдің атомистік тұрғыдағы табиғаты. Заряд. Зарядтың сақталу заңы. Зарядтардың өзара әсерлесуі. Кулон заңы. Ортаның диэлектрлік өтімділігі. Электр өрісі. Өріс кернеулігі. Кернеулік векторы сызықтарының ағыны. Суперпозиция принципі. Диполь өрісі. Остроградский-Гаусс теоремасы және оны симметриялы денелердің өрісін есептеуге қолдану.

Өріс күшінің зарядтарды тасымалдау барысында атқаратын жұмысы. Кернеулік векторының циркуляциясы. Потенциал. Нүктелік заряд пен зарядтар жүйесінің өріс потенциалы. Кейбір электрстатикалық өрістердің потенциалы. Эквипотенциалдық беттер. Потенциал градиенті және оның өріс кернеулігімен байланысы. Электрон зарядын тәжірибе жүзінде анықтау.

Электр өрісіндегі өткізгіштер. Зарядтардың өткізгіште орналасуы. Өткізгіштің бетіндегі электр өрісі және оның зарядтардың беттік тығыздығымен байланысы. Әсерлесу арқылы электрлену. Электростатикалық қорғау. Ван- де Графтың электр статикалық генераторы.

Өткізгіштердің электр сиымдылығы. Жазық, сфералық және цилиндр тәріздес конденсаторлар. Конденсаторлардың өзара байланысуы.

Диэлектриктердегі электр өрісі. Еркін және байланысқан зарядтар. Электр статикалык индукция векторы. Диэлектриктердегі өрісті сипаттаушы Остроградский-Гаусс теоремасы. Поляризациялану векторы. Электрлік қабілеттілік. Диэлектрлік өтімділік. Сегнетоэлектриктер. Пъезоэлектриктер. Электреттер.

Электростатикалық өрістің энергиясы. Жылжымайтын нүктелі зарядтар жүйесінің энергиясы. Зарядталған өткізгіштің және зарядталған конденсатордың энергиясы. Электр статикалық өрістің энергиясы мен энергия тығыздығы.

Тұрақты ток . Зарядтардың электр өрісіндегі қозғалысы. Электр тогы. Тізбектің бөлігі үшін Ом заңы. Сыртқы күштер. Электр қозғаушы күш. Электр қозғаушы күші бар және тұйық тізбек үшін Ом заңы. Ом заңының дифференциальдық түрі.

Тармақталған тізбектер. Кирхгоф ережелері. Тұрақты ток тізбегінің жұмысы мен қуаты. Джоуль-Ленц заңы және оның дифференциалдық үлгісі.

Қатты денелердің электр өткізгіштігі. Қатты денелердің электрлік қасиеттеріне байланысты классификациясы. Металдардағы токтың табиғаты. Толмен және Стьюарт тәжірибелері. Мандельштам және Папалекси тәжірибелері. Металдардың өткізгіштігінің классикалық теориясы. Кедергінің температураға тәуелділігі. Асқын өткізгіштік туралы түсінік. Классикалық теорияның қайшылықтары. Жартылай өткізгіштердің меншікті өткізгіштігі. Қоспалы өткізгіштік. Донорлар мен акцепторлар. Жартылай өткізгіштердің өткізгіштігінің температураға тәуелділігі. Контактылық потенциалдар айырымы. Вольта заңы. Термоэлектрлік құбылыстар. Зеебек, Пельтье және Томсон эффектілері, олардың іс жүзіндегі құндылығы. Жартылай өткізгіштердің контактактыларындағы құбылыстар. Жартылай өткізгіш диод және транзистор.

Электронның металдан шығу жұмысы. Термоэлектрондық эмиссия және оның іс жүзінде қолданылуы. Металл емес қатты денелердің электрондық, иондық және аралас өткізгіштігі.

Электролиттердегі электр тоғы. Электрлік диссоциация. Электролиттердің өткізгіштігі. Электролиттер үшін Ом заңы. Электролиз. Фарадей заңдары. Ионның зарядын анықтау. Электролиздің техникада қолданылуы. Гальваникалық элементтер. Аккумуляторлар.

Газдардағы электр тоғы. Газдардың ионизациялануы және рекомбинациялануы. Газдардағы токтың табиғаты. Газдағы разрядтың вольтамперлік сипаттамасы. Газдағы еріксіз разряд. Ұшқынды және тәжді разояд. Солғын разряд. Доғалық разряд. Найзағай. Плазма туралы түсінік. Газдағы разрядтардың техникада қолданылуы. Катодтық сәулелер.

Магнит өрісі. Электр тоғының магнит өрісі. Токтардың өзара әсерлесуі. Ампер заңы. Ортаның магниттік өтімділігі. Екі параллель токтардың өзара әсерлесуі. Индукция және магнит өрісінің кернеулігі. Магнит ағыны. Био – Савар – Лаплас заңы. Түзу токтың магнит өрісі. Шеңберлі токтың магнит өрісі. Магнит өрісінің кернеулік векторының циркуляциясы. Толық ток заңы. Соленоидтағы токтың магнит өрісі.

Магнит өрісіндегі тоғы бар өтгізгіш орам. Орамның магниттік моменті. Магнит өрісіндегі электр тогына әсер етуші күш. Электр және магнит өрісінің жылжымалы зарядқа әсері. Лоренц күші. Бөлшектің меншікті зарядын анықтау. Томсон тәжірибесі. Холл эффектісі және оның қолданылуы. МГД генератордың жұмыс істеу принципі. Зарядталған бөлшектердің үдеткіші. Қозғалыстағы зарядтың магнит өрісі. Электр және магнит өрістерінің салыстырмалы сипаты.

Заттың магниттік қасиеттері. Магнетиктер. Магнетиктердің магнит өрісі. Магниттік қабілеттілік. Ортаның магнит өтімділігі. Диа- және парамагнетизмнің табиғаты. Ферромагнетиктердің табиғаты. Магниттік гистерезис. Кюри нүктесі. Тұрақты магниттер. Электр магниттер және олардың қолданылуы.

Электр магниттік индукция. Фарадей тәжірибесі. Лоренц ережесі. Индукцияның электр қозғаушы күші. Фарадейдің электр магниттік индукция заңы, оның дифференциалдық үлгісі. Құйынды токтар. Скин-эффект. Өзіндік және өзара индукция. Индуктивтілік. Магнит өрісінің энергиясы және энергия тығыздығы.

Электр магниттік өріс. Құйынды электр өрісі. Ығысу тогы. Максвелл болжамы. Максвелл теңдеулері, олардың физикалық мағынасы және құндылығы. Электр магниттік өріс энергиясының сақталу заңы. Энергия ағынының тығыздығы. Умов-Пойнтинг векторы.

Электр магниттік тербелістер мен толқындар. Электр тербелістері. Айнымалы электр қозғаушы күшін өндіру. Айнымалы ток тізбегіндегі кедергі, индуктивтілік және сыйымдылық. Квазистационарлық токтар. Айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы. Векторлық диаграммалар. Айнымалы ток тізбегінің жұмысы мен қуаты. Электр энергиясын қашыққа тасымалдау. Трансформатор.

Тербелмелі электр контуры. Меншікті тербелістер. Томсон формуласы. Өшетін электр тербелістері. Контурдағы еріксіз тербелістер. Резонанс. Еріксіз тербелістерді өндіру.

Электромагниттік толқындарды тарату. Толқындардың таралуы. Герц вибраторы. Электр магниттік өрістің энергиясы. Умов-Пойнтинг векторы. Электр магниттік толқындарды байланыс құралы мақсатында қолдану. Радиобайланыс және теледидарласу принципі.

М.Өтемісов атындағы Батыс Ќазаќстан мемлекеттік университеті

«Бекітемін»

Педагогикалық институт

директоры Ботагариев Т.А.

______________________

“____”_____________2008ж

жүктеу 0,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 19