Ұсынуды CREATE VIEW көмегімен құра отырып, қолданушы осы ұсыну иесі болып жəне оған
толық құқық алады. INSERT, UPDATE жəне DELETE артықшылықтары құрылған ұсынуға
қатысты ұсынудың берілген кестесі үшін сəйкес артықшылықтар алса болғаны. SQL Server-де
қолданушыға сақталатын процедураны орындауға құқық беретін EXECUTE артықшылығы
берілуі мүмкін.
GRANT инструкциясы қолданушыларға деректер қоры объектілеріне артықшылықты беру
үшін қолданылады. Əдетте басқа қолданушылар осы деректерді қолдана алу үшін онымен кесте
немесе ұсыну иесі қолданады. GRANT инструкциясының келесі форматы бар:
GRANT {<артықшылық> [,…n] | ALL PRIVILEGES}
ON объект_аты
TO {<қолданушы_идентификатор> [,…n] | PUBLIC}
[WITH GRANT OPTION]
<артықшылық> параметрі бейнеленуі
<артықшылық> ::= {SELECT | DELETE
| INSERT [ (баған_аты [,…n] ) ]
| UPDATE [ (баған_аты [,…n] ) ]
| REFERENCES [ (баған_аты [,…n] ) ]
| USAGE}
Бақылау сұрақтары:
1. Артықшылықтар түсінігіне анықтама беріңіз.
2. Қолданушыларға артықшылықтар қалай ұсынылады?
3. Қолданушыларға берілген артықшылықтарды болдырмау қалай жүргізіледі?
4. Деректер қорының объектілеріне рұқсат болдырмау қалай жүргізіледі?
5. «Рұқсат даулары» дегеніміз не?
Əдебиеттер:[1]
116-120 бет. [ 3]
276-336 бет. қ[1]
53-62
бет.
7. Электрондық оқу құралдары
1. Аймичева Г.И. Работа с базами данных.
8. Практикалық (семинар) сабақтарының жоспары жəне əдістемелік нұсқаулар
(Барлық орындалған тапсырмаларды сканирлеп жəне электрондық нұсқасын
жіберу жəне міндетті түрде қандай тақырып, қандай тапсырма т.б. көрсетілуі қажет)
Лабораториялық жұмыста Мəліметтер қоры жəне ақпараттық жүйелер есептерді
шешу, мəліметтер қорын жобалау, сұраныстарды жазу жəне командыларды іске асыру
мəселелерін қарастырады. Лабораториялық жұмыстарды орындау барысында SQL
тілінің технологиясын меңгеру, тілдің құрылымын білу, негізгі құрылымдардың
жазылу жəне қолданылуын білу, SQL тілінде командаларын меңгеру, түрлі есептерді
шешудің SQL тілінде сақталатын процедураларын, триггерлерді, курсорларды құра
білу іскерлігін дамыту жүзеге асырылады.
Лабораториялық жұмыс соңында студент берілген есептің SQL тіліндегі
сұраныстарын, сақталатын процедураларын, ұсыныстарын көрсетіп, оны орындатып,
тестілеуді жүзеге асырады. Тақырыпқа сəйкес бақылау сұрақтарына жауап береді.
Лабораториялық жұмыстар орындау жөнінде əдістемелік нұсқаулар.
1 MS SQL Server ортасы
Сұрақтар:
1. SQL тілінің негізгі жетістіктері мен функцияларын ата.
2. Бірінші халықаралық стандарт қашан қабылданды?
3. SQL тілін жүзеге асыру дегенді қалай түсінесің?
Тапсырмалар:
1. MS SQL Server ортасың орнату.
2. “Учебная” деректер қоры сипаттаумен танысу.
«Учебная» деректер қорында шағын сауда компаниясында қолданылатын сұраныстарды
өңдеу кезінде жай қосымша үшін ақпарат бар. «Учебная» деректер қорының құрылымы 2-
суретте көрсетілген жəне ол бес кестеден тұрады:
ПРОДАВЦЫ (САТУШЫЛАР) – компанияның он сатушысының əрбіреуі үшін бір жолдан
тұрады;
ПОКУПАТЕЛИ (САТЫП АЛУШЫЛАР) – компанияның əрбір сатып алушылары үшін бір
жолдан тұрады;
МАГАЗИНЫ (ДҮКЕНДЕР) – компанияның бес дүкенінің əрбіреуі үшін бір жолдан
тұрады;
ЗАПЧАСТИ (ҚОСАЛҚЫ БӨЛШЕКТЕР) – компания сататын, əрбір қосалқы бөлшектердің
аты үшін бір жолдан тұрады;
ЗАКАЗЫ (ТАПСЫРЫСТАР) – компания сатып алушысымен жасалған əрбір тапсырыс
үшін бір жолдан тұрады. Оңайлық үшін бір тапсырыс қосалқы бөлшектердің бір түрінен
тұрады деп саналады.
Сурет 2 – «Учебная» деректер қорының құрылымы
Тапсырмаларды орындауға қажетті əдістемелік нұсқаулар:
Оқулық материалды жəне түсіну кезінде негізгі түсініктемелерді ұғу жəне материалды
бекіту арқылы жүргізілу керек.
2 Деректер қорын құру
Сұрақтар:
1. SQL тілінің қандай бөлімдері бар?
2. Тілдің деректерді анықтау операторын ата.
3. Деректер негізгі типтерін атап бер.
4. SQL тілінде қандай функциялар қолданылады?
Тапсырмалар:
1. Деректер қорын құру.
2. Кестені құру, өзгерту жəне жою.
«Учебная» деректер қоры бес кестеден тұрады. Соны құрайық.
ПРОДАВЦЫ деректер кестесін құру:
CREATE TABLE ПРОДАВЦЫ
(номер_продавца INTEGER NOT NULL,
фамилия VARCHAR(15)NOT NULL,
магазин INTEGER,
должность VARCHAR (10),
нач_раб DATETIME NOT NULL,
менеджер INTEGER,
план MONEY,
продажа MONEY NOT NULL,
PRIMARY KEY (номер_продавца))
ПОКУПАТЕЛИ деректер кестесін құру:
CREATE TABLE ПОКУПАТЕЛИ
(номер_покупателя INTEGER NOT NULL,
название VARCHAR(20) NOT NULL,
продал INTEGER,
кредит MONEY,
PRIMARY KEY (номер_покупателя),
FOREIGN KEY (продал)
REFERENCES ПРОДАВЦЫ (номер_продавца));
МАГАЗИНЫ деректер кестесін құру:
CREATE TABLE МАГАЗИНЫ
(номер_магазина INTEGER NOT NULL,
город VARCHAR(15)NOT NULL,
регион VARCHAR(10)NOT NULL,
номер_менеджера INTEGER,
план_объем MONEY,
продажа_объем MONEY NOT NULL,
PRIMARY KEY (номер_магазина),
FOREIGN KEY (номер_менеджера)
REFERENCES ПРОДАВЦЫ);
ЗАПЧАСТИ деректер кестесін құру:
CREATE TABLE ЗАПЧАСТИ
(шифр_изг CHAR(3) NOT NULL,
шифр_запчасти CHAR(5) NOT NULL,
название VARCHAR(20),
цена MONEY NOT NULL,
нал_количество INTEGER NOT NULL,
PRIMARY KEY (шифр_изг,шифр_запчасти));
ЗАКАЗЫ деректер кестесін құру:
CREATE TABLE ЗАКАЗЫ
(номер_заказа INTEGER NOT NULL,
дата_заказа DATETIME NOT NULL,
покупатель INTEGER NOT NULL,
продавец INTEGER,
изг CHAR(3) NOT NULL,
запчасть CHAR(5) NOT NULL,
количество INTEGER NOT NULL,
стоимость MONEY NOT NULL,
PRIMARY KEY (номер_заказа),
FOREIGN KEY (покупатель)
REFERENCES ПОКУПАТЕЛИ
ON DELETE CASCADE,
Достарыңызбен бөлісу: |
