Жапбаров Амангелді Оқушылардың тыныс белгілерді дұрыс қою икемділігі мен дағдыларын

Мына сөйлемдерді таңдау, сүйсіну

жүктеу 0,8 Mb.

Pdf просмотр

бет	87/145
Дата	26.02.2022
өлшемі	0,8 Mb.
	#37639

1 ... 83 84 85 86 87 88 89 90 ... 145

Оқушылардың тыныс белгілерді дұрыс қою икемділігі

Мына   сөйлемдерді   таңдау,   сүйсіну,
қуаныш мәнді етіп құраңдар.
1. Танауыңды жарған хош иісті гүл.
Бұл   тапсырмаларды   орындау  арқылы   леп   белгісін   танытатын   белгілер:
одағай, демеулік шылау, ғажап, керемет, қандай
сөздері екені еске түсіріледі.
Ол кесте түрінде тақтаға ілінеді. Бұдан соң леп белгісі қойылатын сөйлемдер
стильдің қай түрінде көп кездесетіні әңгіме болады.
Екі   топқа   да   М.   Мақатаевтың   "Биылғы   май"   өлеңін   бөліп   оқытуға
болады, ол оқушылардың дауыс ырғағын келтіріп оқу дағдысын жетілдіреді.
Өлең оқылып болғаннан кейін леп белгісі қойылған орындар табылып,
олардың белгісі (себебі) анықталады. Осыдан кейін леп белгісінің бұйрықты
сөйлемдерден соң да койылатыны айтылады, бірақ өлеңде баяндауыштың
жасалуына қарай бұйрықты болғанымен, мағынасына қарай бұйрықты емес,
көтеріңкі  дауыспен  айтылатын  тілек,  үндеу мәнді сөйлем,  сондықтан  леп
белгісі қойылып тұр. Ендеше, осындай сөйлемдерден соң және қатаң бұйрық
беретін, тілек, өтініш мәнді сөйлемдерден соң да леп белгісі қойылатыны
айтылады.
Тақтаға бір оқушыны шығарып, бір етістікті бұйрық райда жіктетіп
{оқы, жаз, тоқтат т.б.
), бұйрықты сөйлемдердің жасалу жолын еске түсіріп
алуға   болады.   Осыдан   кейін   бұйрықты   сөйлемдердің   жасалу   жолдарын,
мағынасын көрсететін кесте ілініп, құрылысына қарай бұйрықты болып келетін
сөйлемдер   қазақ   халқының   тұрмысындағы   тілек   айту,   бата   беру   сияқты
122
Туу,
қайдан

дәстүрлерінде көп кездесетін туралы айтып, оқулықтағы жаттығуларға назар
аударылады. Мысалы, бұйрықты сөйлем бойынша ереже түздіру.
1. Кесте бойынша бұйрықты сөйлемнің ерекшеліктерін үйрету арқылы
ереже түздіру:

жүктеу 0,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 83 84 85 86 87 88 89 90 ... 145