Ы. Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты

жүктеу 0,68 Mb.

бет	2/3
Дата	17.01.2022
өлшемі	0,68 Mb.
	#33194

1 2 3

зерт7 (1)

Электролиз заңдары.

Электролиз заңдарын тәжірибе жүзінде 1836 жылы Фарадей ашқан болатын.

Бір ионның заряды Ze – ке тең болсын, мұндағы е – электрон заряды, ал Z – ион валенттілігі, яғни диссоцияция кезінде әрбір атомның алған немесе берген электрондарының саны n. Иондардың электродқа берген заряды мынаған тең:

(1)

Ал, электродта бөлініп шыққан зат массасы, мына шамаға тең:

(2)

(3)

Мұндағы - бір ионның массасы. Бір грамм молекулада ( А), яғни сан жағынан молекулалық массаға тең граммен алынған заттың массасында бірдей атомдар саны болады.

- Авогадро саны.

Сонда ионның массасы

(4)

(4) теңдеуді (3) – ге қоя отырып, мынаны аламыз:

(5)

(6)

(6) шамасы кез-келген зат үшін тұрақты және ол заттың электрохимиялық эквиваленті деп аталады.

M=kq

(7)

Сонымен, электродта бөлініп шыққан заттың массасы электролит арқылы өткен зарядқа пропорционал. Осыны Фарадейдің бірінші заңы деп атаймыз.

Электролит арқылы өткен заряд шамасы ток күшінің уақытқа көбейтіндісіне тең . Сондықтан, электрохимиялық эквивалент мынадай формуламен есептелінеді:

(8)

Егер М –ді миллиграммен, І – ді ампермен, ал t – секунд деп есептесек, онда электрохимиялық эквивалент - мен өлшенеді. (6) формуладан мынаны табамыз:

(9)

Сонда - шамасы заттың химиялық эквивалентті деп аталады. Химиялық эквивалент химиялық қосылыстарда 1,0078 г.сутегінің орнына жүретін, берілген элементтің граммен алынған массасына сан жағынан тең келетін өлшемсіз шама.

Егер бір заттың грамын алсақ, сонда заттың сан мөлшері грамм-эквивалент болады.

(5) теңдеуден Фарадейдің екінші заңын аламыз. Заттың химиялық эквиваленттері олардың электрохимиялық эквиваленттеріне пропорционал. - тұрақты шама Фарадей саны деп аталады. Сонда (5) теңдеуді былай етіп жазуға болады.

(10)

Осыдан, егер заттың бір грамм-эквиваленті бөлініп шықса, яғни сан жағынан алғанда - масса бөлініп шықса, онда заряд сан жағынан - ке тең болу керек.

Сонымен сан жағынан Фарадей санына тең электр заряды арқылы өткенде, электродта заттың бір грамм-эквиваленті бөлініп шығады. (9) теңдеуден мынаны табамыз:

(11)

Ионның ең кіші е заряды бір валентті ионның зарядына сәйкес деп, электронның зарядын мынадай формуламен есептеуге болады.

(12)

жүктеу 0,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3