Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й Ка рг у әож кбж



жүктеу 3,59 Mb.
Pdf просмотр
бет22/444
Дата04.10.2023
өлшемі3,59 Mb.
#43645
түріОқулық
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   444
Okulik XX kazak adebiet

І БӨЛІМ. 
Әдеби мұраны зерттеудің негізгі арналары
ой-пікір айтарлықтай нәти жеге қол 
жеткізгенін байқауға болады. Оны 
анықтау үшін әдебиет тари хына, 
оның көрнекті өкілдерінің шығарма-
шылығына қатысты жинау-жария-
лау, зерттеу саласындағы еңбектер-
ді ұлттық әдебиеттану ғылымын 
тудыруға тигізетін ықпалына орай 
бірнешеге бөліп, қандай бағыттар-
да жүргізілгенін білудің мәні зор. 
Бұл біріншіден, әдебиет тарихын 
зерттеудің арғы бастауларының қай-
дан өріс алғандығын танытса, екін-
шіден, ұлттық әдебиеттану ғылымы 
туу дәуіріне классикалық мұраны 
игеру барысында қандай дайын дық-
пен келгендігін дәлелдейді. Біздің 
ойымызша, классикалық мұраны иге-
руде ғылыми-зерттеушілік ой-пікір 
үш түрлі бағытта танылды.
1. Ғылыми бағалаушылық мәні ба-
сым зерттеушілік ой-пікірлер.
2. Әдеби мұраны жинап-жариялау, 
бастырып шығарудағы ізденістер.
3. Ғұмырнамалық сипаттағы зерт-
теу лер (биографизм).
Фольклорлық аңыз, әпсана, хикаят, 
тарихи жылнамалар мен шежіре-
лерде бірлі-жарым болса да әдебиет 
өкілдерінің аталуы, халық ауызында 
авторы белгілі ән-өлең, жыр-тол-
ғаулардың жүруі бағалаушылық мән-
дегі ой-пікірдің оянуына себеп бол-
ды, олар туралы қызығушылықты, 
өнер паздық тұлғасын танытуға де ген 
ізденісті туғызды. Бұл келіп олар-
дың халық тарихындағы, әдебиет пен 
мәдениетіндегі орны қандай деген 
бағыттағы түсіндірмелік зерттеулер 
жасауға әкелді. Ең маңыздысы бұл – 
бағыттағы ізденістер қазақ халқының 
фольклордан бөлек әдебиеті бар екені 
туралы танымдық мәні бар ұғым 
тудырды. Рас, бұл бағыттағы ғылыми-
зерттеушілік ой-пікірдің фольклор 
мен әдебиеттің айырмасын анықтау-
ға өресі жете бермеді. Оған әлі ерте 
де еді. Сондықтан фольклор мен әде-
биет тарихының мәселелері араласа 
жүрді. Бұл бағыттағы мақалалар да 
тарихи-этнографиялық сипаттың ба -
сым болуы және сыншылдық-эсте-
тикалық ой-пікір мен ғылыми-зерт-
теу шілік көзқарастың қатар жүруі де 
сондықтан. Алайда, қазақ әдебиеті 
тарихының көрнекті өкілдері сөз 
болуы барысында олар туралы ғы-
лыми бағалаушылық мәндегі ой-
пікір айтылмай қалмады. Әдебиет та-
рихының нақты зерттеу нысанасына 
айналмауынан бұл бағыттағы ой-
пікір жалпыламалық мәннен аса 
алмады. Бұл турасында орыс ғылымы 
Л. М. Крупчанов: «Однако в истории 
культурно-исторической школы был 
период неосознанных, стихийных 
тенденций, когда преобладала лите-
ратуроведическая практика. Эта прак-
тика наметилась еще в трудах пи -
сателей и ученых XVІІІ века и ха-
рак теризовалась двумя моментами. 
Преж де всего – это был интерес к древ-
нему периоду отечественной поэ-
зии... Второй момент – интерес к на-
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У


36

жүктеу 3,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   444




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау