Ғылыми жұмыстар қ. А. Ясауи атындағы ХҚту жанындағы

ҒЫЛЫМИ ЖҰМЫСТАР 

Қ.А. Ясауи атындағы ХҚТУ жанындағы «Экология» Ғылыми зерттеу 

институтының теориялық және тәжірибелік жұмыстарының базасында 

келесідей ғылыми негізделген технологиялар жасалынған: 

Жоғары  сапалы  вермикомпост  және  калифорниялық  құрттардың 

биомассасын алудың әлемдік деңгейдегі белгілі әдістерімен (ұзақтығы 4-6 

ай)  салыстырғанда  жылдамдатылған  әдісі  негізінде  жетілдірілген 

вермитехнологиясы.  Алынған  құрттардың  биомассасы  ветеринария  мен 

медициналық практикада құстар мен жануарларға профилактикалық, емдік 

және  үйлестірілген  тағамдық  азық-жемдері  ретінде  қолданылатын  жаңа 

биологиялық  белсенді  препараттардың  негізі  болады.  Бұл  технология 

өзінің  зияткерлігін  Ресей  Федерациясының  өнертабыстық  патентімен 

расталды,  құжат  нөмірі  №2577059,  жариялану  күні  11.02.2016ж.; 

Күкірт  қышқылы  зауытының  күкірт-перлитқұрамдас  қалдықтары, 

вермикомпост,  ауылшаруашылығының  қалдықтарын  кәдеге  жаратылған 

өнімдері  негізінде  түсімі  аз  топырақтың  биологиялық  және  физикалық-

химиялық қасиеттерін жақсартатын жаңа тыңайтқыш-мелиоративтік құрам 

әзірленді  (ҚР  инновациялық  патенті  алынды,  құжат  нөмірі  №29739, 

жариялану күні 17.03.2015ж., Еуразиялық патент №2015000568). Препарат 

өсімдіктердің өсімі мен дамуына өсіруге бейімдейтін қасиетке ие, сонымен 

қатар,  мұнаймен,  ауыр  металдармен  және  басқа  да  экотоксиканттармен 

ластанған  топырақтарды  детоксикациялауға  жағдай  жасайды,  яғни,  ауыл 

шаруашылығының  экологиялық  таза  өнімдерін  алуға  мүмкіндік  береді. 

Жасалынған тыңайтқыш-мелиоративтік құрам ауылшаруашылығы мәдени 

өсімдіктерді  өсіруде  далалық  жағдайда  сынақтардан  өтуде  (ХҚТУ-нің 

ботаникалық  бағы,  жылыжай  және  агроөнеркәсіптік  кешендердің  әртүрлі 

шаруа қожалықтары). 

Химия  өнеркәсібінің  күкірт-перлит  құрамдас  қалдықтары  мен  ауыл 

шаруашылығының  қалдықтар  негізінде  белгілі  әдістерден  ерекшеленетін 

бірқатар  құрылыс  материалдарының  рецептуралары  жасалынды  (ҚР 

инновациялық  патенті  алынды,  құжат  нөмірі  №30232,  жариялану  күні 

17.08.2015ж.,  Еуразиялық  патент  №201500458/26,  ЕАПО).  Қазіргі  кезде 

«СКЗ-U» ЖШС (Жаңақорған ауданы, күкірт қышқылы зауыты) базасында 

құрылыс  материалдарының  өндірісі  бойынша  зауытты  ұйымдастырудың 

бизнес-жоспары жасалынуда.