Эоб барлық түрлерін жасау және рәсімдеуге арналған әдістемелік нұсқау

1 

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ 

ҚР Тұңғыш Президент атындағы электрондық оқыту 

технологиялардың ғылыми-зерттеу институты  

Білім беру инновациялары мен дидактикалық құралдар зертханасы  

 

 

 

 

В.В.Гербер., А.С. Отарбаев 

 

 

 

ЭОБ барлық түрлерін  

жасау және рәсімдеуге  

арналған әдістемелік нұсқау 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қарағанды 2015 

2 

 

 

УДК 004.738 

 

В.В.Гербер., А.С.Отарбаев ЭОБ барлық түрлерін жасау және рәсімдеуге  

арналған әдістемелік нұсқау. Қарағанды: ҚарМТУ, 2015. 40 бет. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Әдістемелік нұсқау МЖМБС талаптарына сәйкес құрастырылған және 

оған ЭОБ барлық түрлерін дайындауға қажетті мәліметтер кіреді 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Университеттің редакциялы- баспа кеңесімен бекітілген  

 

 

 

 

© Қарағанды  

мемлекеттік  

техникалық  

университеті, 2015 

 

 

3 

 

Мазмұны  

 

1 Электрондық оқу басылым түрлері …………………………………… 

4 

2 Электрондық оқу басылымдарын сертификаттау реті …………………  5 

3 Электрондық оқу басылымының базалық нұсқасын жасау ……………  6 

4 Электрондық оқу басылымының интернет нұсқасын жасау……………  12 

4.1 Порталға тіркелу және жаңа пән құру…. 

12 

4.2 Теориялық материалдарды қосу …………………………….

 

12 

4.3 Тапсырмаларды жүктеу (практикалық, зертханалық жұмыстар)..

 

18 

4.4 Сұрақ - жауап тапсырмаларын қосу ………………………………

 

21 

4.5 Қосымша ақпараттарды жүктеу …………………………… 

27 

5  Электрондық  оқулықтардың  базалық  және  интернет  нұсқаларының 

мәтіндерін рәсімдеуге қойылатын талаптар………………………………. 

28 

5.Жалпы талаптар ……………………………………………………

 

28 

5.2 Кесте, сурет және формулаларды рәсімдеу …………………………

 

28 

6  Слайд-дәріс  және  мультимедиялық  презентациялар  мәтіндерін 

рәсімдеуге қойылатын талаптар ……………………………………….. 

30 

6.1Жалпы талаптар …………………………………………………… 

30 

6.2Мәтіндерді рәсімдеуге қойылатын талаптар……………………….. 

31 

6.3 Кесте, сурет және формулаларды рәсімдеу……………………….. 

32 

6.4 Мультимедиялық презентация …………………………………….. 

34 

7  Видеолекцияны жазуға қажетті материалдарды дайындау…………….

 

37 

 

 

 

 

4 

 

1 Электронды оқу басылымдарының түрлері (ары қарау ЭОБ) 

 

ҚарМТУ ЭОБ келесі түрлері қабылданған: 

1. Электрондық  оқулық  Off-Line  –  базалық  нұсқа  –  кейс  –

технологиялар жүйесінде қолдануға арналған.  Пәннің оқу бағдарламасынан, 

тақырыптық  жоспардан,  практикалық  және  ӛзіндік  жұмыстарды  жсауға 

арналған  әдістемелік  нұсқаудан,  практикалық  және  ӛзіндік  жұмыс 

тапсырмаларынан, студент білімін тексеруге арналған материалдардан (сұрақ 

–  жауап  тапсырмалары,  сынақ  және  емтихан  сұрақтары),  әдебиеттер  тізімі 

және қосымшалардан тұрады. 

2. Электрондық оқулық On-Line – интернет-нұсқа – бұл қолданушыға 

(студентке)  Internet  жүйесі  арқылы  жеткізілетін  барлық  сапасымен  базалық 

нұсқаға  ұқсас.  ҚарМТУ  –  нің  Электрондық  оқыту  порталына  жүктеледі. 

Интернет  –  нұсқа  3  модульден  тұрады:  алғашқы  екеуі  оқу  семестрінің 

материалына сәйкес, үшінші модуль – білімді қорытынды бақылау. 

3. Слайд-дәріс  және  мультимедиялық  презентацилар  слайдтар 

кӛрсетілімінен тұрады. Слайд құрамына лекцияның маңызды материалдары, 

анықтамалар  және  түйінді  сӛздері  кіреді.  Слайдтар  «аудитория»  алдында 

оқылады.  Слайд  кӛрсетілімі  талап  бойынша  лекция  мәтінінің  аудио 

жазбасымен немесе лектор сӛзімен бірге жүреді. Слайдты кӛрсету барысында 

лектор  студент  түсінігіне  қосымша  мәліметтер  қажет  ететін  слайдта 

кӛрсетілген  күрделі  анықтамаларға,  түсініктемелерге  қосымша  мәліметтер 

беруі мүмкін.  

4. Видеолекция  –  бұл  сұлбалармен,  кестелермен,  суреттермен  және 

видеофрагменттермен толықтырылған видеформаттағы лекция түрі. 

5. Виртуальды  зертханалы-практикалық  комплекс  –  шынайы 

зертханалық  зерттеулерді  оқылып  жатқан  физикалық  процесстерді 

математикалық 

модельдермен 

алмастырады. 

Ашып 

айтса 

сынақ 

қондырғысының  моделін  беретін  жанданған  суреттер  жиынтығы.  Тәжірибе 

тапсырмаларын беруге арналған терезесі бар және тышқанның кӛмегімен кез 

келген уақытта мәліметтер енгізіп, қажетті  есептеулер мен графикалар алуға 

арналған виртуалды ӛшіріп – қосу арнайы жүйесі. 

6. Веб-портфолио  –  бұл  авторлық  кәсіптік  жетістіктерін  немесе  оқу 

ӛсімін  кӛрсететін  веб-базалық  ресурсы.  Мысалға,  студенттің  веб  – 

портфолиосы  –  бұл  веб-сайт,  онда  білім  беру  –  зертханалық  жұмыс,  жоба 

тапсырмаларының, бірлескен қызмет нәтижелері кӛрсетіледі. 

 

 

5 

 

2 ЭОБ сертификаттау реті. 

 

Оқу  жылы  барысында  Университет  оқытушылары  бекітілген 

күнтізбелік жоспарға сай ЭОБ жасайды. 

Жасалған  ЭОБ-ын  сертификаттаудан  ӛткізу  үшін  ӛтінішхатқа 

авторларымен  факультет  деканы  және  кафедра  меңгерушісіне  қол 

қойғызады. 

Ӛтінішхат  және  электрондық  нұсқада  ЭОБ  Білім  беру  инновациялары 

мен дидактикалық құралдар зертханасына тапсырылады (ары қарай ББИ мен 

ДҚЗ).  ЭОБ  тапсыру  фактісі  тапсыру  –  қабылдау  журналында  және 

«Сертификация»  ААЖ  белгіленеді.  ББИ  мен  ДҚЗ  қызметкері  ЭОБ 

функционалды  және  техникалық  бӛлшегін  бекітілген  талаптарға  сәйкестігін 

тексеруден  ӛткізеді.  Тексеру  соңында,  табылған  қателіктерді  немесе 

ескертулерді түзету үшін толық қанды ашып жазылған техникалық рецензия 

жазылады.  

Жазылған 

техникалық 

рецензияға 

сейкес 

түзетуден 

немесе 

толықтырудан  ӛткізілген  ЭОБ  қайта  тексеріліп  факультеттің  әдістемелік 

бюро  тӛрағасына  жіберіледі  (немесе  кафедра  әдістемелік  жауапты 

бюросына).  Ӛз  тарапында  әдістемелік  бюро  тӛрағасы  тексерістен  ӛткізіп 

ескерту  немесе  сертификаттауға  ұсыныс  жазылған  не  болмаса  ескертулерді 

түзетуді талап ететін рецензия жазады.  

ББИ мен ДҚЗ қызметкерлері кӛрсеткен барлық ескертулер мен қателер 

толық қанды түзетіліп, әдістемелік бюро тӛрағасы ӛзінің оң шешімін берген 

соң ЭОБ тапсырылған тілде белгіленген нұсқада Сертификат басылады. 

Ары  қарай  сертификатқа  комиссия  мүшелерімен  ҚР  Тұңғыш 

Президенті  атындағы  ЭОТ  ҒЗИ-нің  ББИ  мен  ДҚЗ  жетекшісімен,  бірінші 

проректормен қол қойылып Университет Ректорымен бекітіледі. 

6 

 

 

 

3 Электрондық оқулықтың базалық нұсқасын жасау 

 

Базалық  нұсқаны  жасауды  түпкі  каталогтагы  файлдарды  толтырумен 

бастаған  жӛн  (Контактілер,  Атауы,  Автор  (-лар)  портфолиосы).  Index 

файылында оқулықтың мәзірі орналасқандықтан оны ең соңында толтырған 

дұрыс болады. 

 

ӚТІНІШХАТ 

РЕЦЕНЗИЯ 

7 

 

 

 

!

 

Оқулықтың  атауын  Название  файлында  ӛзгертеміз.  Аталған  файылды  тек  

БЛОКНОТ мәтіндік бағдарламасының кӛмегімен ашамыз! 

 

Мәзір  панелінің  барлық  батырмалары  Index  файлында  орналасқан..  Аталған 

файылды тек  БЛОКНОТ мәтіндік бағдарламасының кӛмегімен ашамыз! 

 

Қалған  барлық  файлдарды  (Контактілер,  Автор  (-лар)  портфолиосы,  теория, 

қосымша  материалдар)  MicrosoftOfficeWord  мәтіндік  редакторының  кӛмегімен 

жасап ӛзгерте аламыз.

 

 

Алдымен 

файлында оқулықтын атауын кӛрсетеміз. Ол үшін 

аталған  файлды  Блокнот  мәтіндік  редакторының  кӛмегімен  ашамыз  да 

қажет атауды тӛмендегі суретте кӛрсетілген тұсқа жазамыз. 

 

8 

 

 

 

Контактілер и Автора (-лар) портфолиосы бӛлімдерін толтырамыз. Ол 

үшін осы файлдарды MicrosoftOfficeWord мәтіндік редакторының кӛмегімен 

ашып қажет мәліметтерді толық қанды енгіземіз. 

 

 

 

 

 

Ендігі тұста оқулық контентін құру жұмысына кірсуге болады.  

«Об  учебнике»  папкасындағы  файлды  толтырамыз.  Ол  үшін  файлд 

MicrosoftOfficeWord  мәтіндік  редакторының  кӛмегімен  ашып  қажет 

мәліметті  енгіземіз.  Аталған  файл  мазмұнынын  тӛмендегі  суреттегідей 

толтырамыз 

9 

 

 

 

Ал енді теория бӛлімін толтыруға кӛшейік. 

Ол  үшін  Теория  папкасында  әр  лекцияны  жеке  –  жеке 

MicrosoftOfficeWord  бағдарламасында  құрып  веб-страница  с  фильтром 

түрінде құжатты сақтаймыз. Әр лекция үшін лекция реттік нӛмері бойынша 

ат берген дұрыс, мысалған lek1, lek2 немесе жай ғана 1, 2, 3, және т.т.. 

 

 

 

Нәтіижесінде  Теория  папкасының  ішінде  сізде  қанша  тақырып  болса 

сонша файл болуы тиіс. 

10 

 

 

 

Осы  секілді  бақылау  және  зертханалық  жұмыс,  тестер,  әдебиеттер 

тізімі папкаларында файлдар құрастырылады. 

Қажет  болған  жағдайда  қажет  атаумен  жаңа  папка  құруға  болады, 

мысалға Курстық жұмыстар. 

Ал  егер  де  сіздің  оқулықтың  мазмұнына  қарай  дайын  тұрған 

бӛлімдердің қай бірі қолданылмаса оны жойған абзал. 

Оқулық  контенті  толық  толтырылғаннан  кейін  мәзір  панелін 

құрастыруға кӛшу керек. 

 

 

О үшін Indexс файлын Блокнот бағдарламасының кӛмегімен ашамыз. 

Бізге енгізуді қажет ететін мәліметтер беттің астыңғы жағында орналасқан. 

 

11 

 

 

 

Кодпен жұмыс істеу принципін Терия мысалында кӛрсетіп ӛтелік. 

Бӛлімнің  атауын  ӛзгерту  қажет  болса,  онда  қажет  мәтінді  суретте 

қызылмен қоршалған тұста енгіземіз. 

 

 

 

Бастапқы 

файлда 

тек 

бір 

ғана 

лекцияның 

сілтемесі 

кӛрсетілгенсілтемелер қосу үшін, осы жолды Теория папкасында қанша файл 

құрсаңыз сонша рет кӛшіріп қоясыз. 

 

 

 

Нәтижесінде тӛмендегідей болады: 

 

12 

 

 

 

Келесіде әр файлға дұрыс жолды кӛрсетіп қана қоймай мәзірде қандай 

атау шығып туру керегін осы жерде жазамыз.  

Әр  сілтеме  2  бӛліктен  тұрады.  Сол  жағында  файлға  апарар  жол 

кӛрсетілген:  “Файл  орналасқан  папканың  атауы/расширениесі  кӛрсетілген 

файл атауы”. 

 

 

 

Оң жағында ССылка1 орынына лекция атауы кӛрсетіледі. 

 

 

 

Тура осылай барлық бӛлімдердің кодтарын түзетеміз. 

Бастапқыда  кӛрсетілмеген,  бірақ  сізге  қажет  бӛлімді  қосу  үшін  кез  – 

келген  бӛлім  кодын  кӛшіріп  қажет  орынға  қоямыз  да  ӛзімізге  қажет  бӛлім 

атауын енгізіп дұрыс сілтемелерді жасаймыз. Осы принципте қолданылмаған 

бӛлімдерді жоя аламыз. 

Электрондық оқулықтың базалық нұсқасы осымен дайын. 

13 

 

4 Электрондық оқулықтың интернет – нұсқасын жасау 

 

4.1 Порталда тіркелу және жаңа пән құру 

 

Порталға  интернет  –  нұсқаны  жүктеместен  бұрын,  тіркелу  (немесе 

жоғалтылған    логин    мен    парольді    қалпына    келтіру)    және    пән    тарауын  

құру қажет. 

Ол үшін бас корпустың 214 кабинетінде орналасқан портал әкімшілігіне 

жолығу керек. 

Тіркеу (қайта тіркеу) жасау үшін келесі мәліметтер қажет: 

1. Логин; 

2. Пароль  (кем  дегенде 8  символдан  тұратын,  сан –  кем дегенде 1, бас 

әріп – кем дегенде 1, әріп және сан емес символ – кем дегенде 1); 

3. Электрондық жәшік адресі; 

4. Оқытушының аты - жӛні; 

5. Тұрғылықты қаласы; 

6. Орналастырылатын  интернет  –  нұсқа  арналған  кафедра  және  пән 

атауы. 

 

 

4.2 Теориялық материалдар қосу 

 

Интернет – нұсқа ол интернет жүйесі арқылы жұмыс істеуге ыңғайлы 

түрінде берілген базалық нұсқаның аналогы. 3 модульден  тұрады:  алғашқы 

екеуі оқу семестрінің материалына сәйкес (екі аттестацияға), үшінші модуль 

– қорытынды білім деңгейін тексеруге арналған. 

Алғашқы  екі  модульдің  құрамында  ақпараттық  теориялық  бӛлім, 

тәжірибелік және зертханалық жұмыстар болуы тиіс. 

Қажет пән бойынша бос тарау құрған соң Сіз электрондық оқулықтың 

интернет – нұсқасын ӛз бетіңізше жүктеуге кірісуіңізге болады. 

Базалық  нұсқа  материалдарын  2  модульге  бӛлген  соң  оны  порталға 

жүктеуге кіріссеңіз болады. 

Ол  үшін,  алдымен  бірінші  модульдің  теориялық  материалдарынан 

тұратын  ZIP  үлгіде  архив  жасау  керек.  Архив  жасау  үшін  қажетті 

теориялар жинақталған файл папкасында тышқанның оң  жақ  батырмасын 

басып 

 

бұйрығын тандаңыз. 

Ашылған  қосымша  терезеде  ZIP  үлгіде  архив  жасау  бұйрығын 

таңдаймыз. Қалған параметрлер ӛзгертусіз қалсын. 

14 

 

 

 

 

 

Порталға  ӛзіңіздің  логин  және  пароліңіз  арқылы  кіріп  қажетті  пән 

бӛлімін ашыңыз. 

Жоғарғы оң  жақ 

бұрышында 

орналасқан 

 

батырмасын басыңыз. 

Ендігі, қажетті модульде теориялық материалдарды жүктеу үшін  

батырмасын 

басып 

ашылған 

тізімнен 

 таңдап 

  батырмасын басамыз. 

 

15 

 

 

 

 

 

16 

 

«Общее»  бӛлімінде  қажетті  мәліметтерді  еңгіземіз:  файл  атауы 

(мысалы,  бірінші  аттестацияға  арналған  теория)  және  сипаттамасы 

(атауында  берілгенмәліметті кӛшіріп жазса да болады). 

 

«Внешний  вид»  бӛлімінде  «Выводить  размер»,  «Выводить  тип», 

«Выводить описание ресурса» қанат белгілерін алып тастаймыз. 

 

 

 

Сосын теория архивын «Содержимое» жүктеу терезесіне жылжытамыз. 

 

 

17 

 

 

Жүктеу жасалып болған соң архивты шертіп 

 

бұйрығын таңдау қажет.  

 

 

 

Нәтижесінде  жүктелген  файлдарда  архив  және  файлдары  бар  папка 

кӛрсетіледі. 

 

 

 

18 

 

Папкаға  кіреміз  де  теория  мазмұны  файлын  таңдаймыз.  Пайда 

болған терезеде  

 бұйрығын шертеміз.. 

 

 

 

 

Соңында 

  батырмасын  басамыз.  Теория 

жүктелді!  Барлық  сілтемелдер  мен  теория  мазмұнының  жұмыс  істелуін 

тексеру ұсынылады. 

19 

 

* Страница қорының кӛмегімен лекциялық мәліметтерді жүйктеу рұқсат етіледі. 

 

4.3 Тәжірибелік (зертханалық жұмыстарды) жүктеу 

 

Қажетті 

материалдарды 

жүктеу 

үшін 

  батырмасын  қолданамыз,  ашылған 

тізімнен 

 таңдап  

 батырмасын басамыз. 

 «Задание»  элементі  жүктелген  тапсырмалардың  қол  жетімділік 

уақытын қоюға мүмкіндік береді. 

 

 

Келесі тапсырмаларға қол жетімді: 

Мәтін түріндегі жауап. 

Бұл  режим,  студентке  берген  жауаптарын  онлайн  түрде  жіберуге 

мүмкіндік  береді.  Студент  жауаптар  мәтінін  түзетуге  арналған  қарапайым 

құралдарын  (форумда  немесе  хат  алмасуға  қолданылатын)  қолдана  алады. 

Оқытушы  студенттің  берген  жауаптарына  сипаттам  жазуына  және баға  қою 

әрекетіне ие. Оқытушы  сипаттаманы студенттің берген жауаптарына сүйене 

отырып  жазады,  яғни,  түзетулер  енгізу  т.с.с.  Оқытушы  ӛзінің  жазған 

қосымшаларын  басқа  түспен  ерекшелеуді  ұмытпауы  тиіс.  Moodle-дің 

алғашқы  нұсқасымен  таныс  адамдарға  бұл  жұмыс  режимі  жұмыс  дәптерін 

қолданумен ұқсас деп айтқымыз келеді. 

Файл түріндегі жауап. 

Бұл  режим  ӛзінің  жауаптары  ретінде  студентке  ықтиярлық  файлды 

жіберу  мүмкіндігін  береді.  Мысалы,  сурет,  Word  құжаты,  архив  немесе  кез 

–келген басқасы. 

 

 

 

20 

 

Тапсырманың мәтіндік мазмұны «Описание» терезесінде енгізіледі. Бұл 

терезеде  қарапайым  мәтіндік  редакторде  орналасқан  барлық  тузетулер 

режимі  бар.  Word  мәтіндік  редакторінен  қажетті  мәліметтерді  кӛшіріп 

осында  қойса да болады 

 

 

 

Егер  де  бірнеше  тапсырма  жүктегіңіз  келсе  Управление  файлами 

батырмасын қолдануға болады. 

 

 

 

Ол батырманы басқан уақытта файлдарды жүктеу терезесі ашылады. 

 

 

 

21 

 

Тапсырмалар  бар  файлдарды  ZIP  форматында  архивтау  қажет.  Одан 

ары  осы  архивты  жүктеу  терезесіне  апарамыз.  Архивқа  басып  ZIP-архивты 

шешу функциясын таңдаймыз. Жүктеу терезесін жабамыз, барлық жүктелген 

файлдар сақталады. 

«Описание»  бӛлімінде  жүктелген  тапсырмаларға  мазмұндама  жасау 

керек. Мысал тӛмендегі суретте кӛрсетілген. 

 

 

 

Осыдан  соң  әр  жұысқа  сілтеме  жасаймыз.ол  үшін  бірінші  жолды 

Ссылка 

  басамыз,  ашылған  терезеде  Просмотр  репозиториев…  ті 

басамыз. 

 

 

 

Вложенные  файлы  пунктісін  таңдап  ашылған  терезеде  ӛзімізге  қажет 

файлды басамыз. 

 

22 

 

 

Осы түрде озіңіз жасаған жұмыстардың әр қайсысна жеке-жеке сілтеме 

құру қажет. 

 

 

4.4 Добавление тестовых заданий 

 

Алдымен барлық сұрақтарды Банк вопросовқа қосу керек, ал содан соң 

осы  сұрақтарды  тестінің  ӛзіне  қосамыз.  Мұның  барлығы  сіздің  интернет  – 

нұсқаңызға  бірнеше  тес  сұрақтарын  қосу  барысында  осы  тестілер  әр  түрлі 

бӛлімшелерден  алыну  үшін  істелінеді  мысалға,  1  аттестацияға,  2 

аттестацияға, қорытынды тестке).  

Настройка панелінің сол жағында Банк вопросов – Категории пунктісін 

таңдайсыз. 

23 

 

 

 

 

Ашылған  терезеде  Добавить  категорию  бӛлімінде  ӛзімізге  қажетті 

сұрақтар  банкі  бар  бірінші  категоряиның  атауын  жазамыз  (мысалға,  1 

аттестация), сосын Добавить категорию батырмасын басамыз. 

 

Тура осылай қажетті барлық сұрақтар категориясы қосылады. 

24 

 

Категориялар  жасалып  болған  соң  әрбір  категорияға  жеке-жеке 

сұрақтар тізімін енгізу керек. 

Ол  үшін,  Настройка  панелінің  сол  жағындағы  Банк  вопросов  – 

Вопросы  пунктін  таңдаймыз.  Ӛзімізге  қажетті  категорияны  таңдап 

 батырмасын басамыз

. 

Ашылған  терезеде  сұрақ  түрін  таңдаймыз.  Кӛп  жағдайда 

«Множественный  выбор»  түрі  таңдалады.  Қанат  белгісін  қойып  «Далее» 

басамыз. 

 

Сұрақты  және  жауаптар  нұсқасын  енгізу  терезесі  ашылады.  Сұрақ 

атауы жолына «Вопрос 1» немесе жай ғана реттік номер жазамыз 

 «Текст вопроса» терезесінде сұрақтың ӛзі жазылады. 

 

 

25 

 

Астыңғы  жақтағы  «Ответы»  жолына  кӛшеміз.  Әрқайсысын  жаңа 

терезеге  қажетті  жауаптар  нұсқасының  санын  енгіземіз.  Дұрыс  жауапты 

нұсқасының терезесінде «Оценка» жолында «Пусто» мәнінің орынына 100% 

деп енгіземіз. 

 

 

 

Сохранить батырмасын басамыз. 

Нәтижесінде    «Содержание  банка  вопросов»  терезесінде  бір  сұрақтын 

енгізілгенін  кӛреміз.  Осы  әдіс  арқылы  сұрақтардың  барлық  категориясын 

толтырамыз. 

Интернет  –  нұсқаға  тестінің  ӛзін  енгізу  үшін  осы  курстың  басты 

бетінде 

 басамыз. 

Содан соң қажет бӛлімде

 батырмасын 

басып  ашылған  тізімнен 

  таңдап 

  батырмасын 

басамыз.  

Ашылған  терезеде  «Общее»  бӛлімінде  атауын  енгіземіз,  мысалға, 

«Пройти тестирование» немес «Вариант 1». 

 

26 

 

 

 

Қажет  болса  кіріспе  сӛз  жазамыз.  Жазылған  кіріспе  сӛз  кӛрініп  тұру 

үшін  осы  кіріспе  сӛз  жазылған  терезенің  астыңғы  жағында  қанат  белгісін 

қоямыз 

 

Одан  әрі  «Синхронизация»  бӛлімінде  тестке  қол  жетімді  мерзімдерді 

кӛрсетеміз, алдымен «Включить» алдында қанат белгісін қою керек.. 

 

 

 

Осы  жерде  тест  ӛту  уақытына  шектеу  қоюға болады  және  тест  біткен 

соң жасалатын әрекеттер кӛрсетіледі. 

 

Келесі  «Оценка»  бӛлімінде  тест  ӛтуге  берілетін  талап  санын  кӛрсете 

аламыз. 1 талап қою ұсынылады. 

 

27 

 

 

 

Одан  ары  «Расположение»  бӛлімінде  кӛрсетілген  параметрлерді 

белгілеу  ұсынылады:  сұрақтардың  кездейсок  алмастырылуы  және  барлық 

сұрақтар бір терезеде кӛрсетілсін. 

 

 

 

Келесі  «Свойства  вопроса»  бӛлімінде  кездейсоқ  жауаптар  нұсқасында 

«Да» белгілеу ұсынылады. 

 

 

Астыңғы жолдарды еш ӛзгертусіз қалдырамыз.  

басамыз. 

Ашылған терезеде Тестіні редакциялауды басамыз. 

 

28 

 

 

 

Сұрақты енгізу терезесі ашылады. 

 

 

 

Осы  терезенің  астыңғы  оң  жақ  бӛлігінде  Добавить  және  содан  соң  

Случайный вопрос таңдаймыз. 

 

 

 

Ашылған  терезеден  ӛзіңіз  енгізгіңіз  келген  сұрақтың  категориясын 

таңдайсыз,  Количество  случайных  вопросов  жолында  ӛзіңізге  қажет  санды 

қоясыз (мысалға, сұрақтар банкіне сіз 100 тест сұрағын жүктедіңіз, егер осы 

сұрақтардың  ішінен  30  кездейсоқ  сұрақ  алынғанын  қаласаңыз,  ар  тест 

ашылған  сайын  басқа  30  сұрақ  кӛрсетіледі)  да  Добавить  случайный  вопрос 

басасыз. 

 

29 

 

 

 

Тесттерді  редакциялау  терезесінде  тестке  жүктелген  сұрақтар  тізімін 

кӛре аласыз. 

 

 

4.5 Қосымша ақпараттар жүктеу 

 

Жоғарыда жазылып кеткен пунктерден басқа,  интернет–нұсқа 

құрамында  базалық  нұсқаның  архив  кӛшірмесі,  жасаушылар  туралы 

мәлімет,  «Оқулық  жайлы»  бӛлімі,  сонымен  қатар  оқытуышының 

белгілеуінше қажет деп санаған қосымша ақпарат  болуы тиіс. 

 

30 

 

5  Электрондық  оқулықтың  базалық  және  интернет-нұсқасының 

текст рәсімдеуіне қойылатын талаптар 

 

5.1 Жалпы талаптар 

 

Теориялық материал келесі талаптарда орындалуы тиіс: 

-  шрифт  типі  -  TimesNewRoman,  шрифт  ӛлшемі  -    14,  по  ширине 

түзетілген; 

-  жоларалық интервал - 1; 

-  текст абзацының шегініс 0,7 см - 1,25 см. 

Бөлімдердің абзацтық шегіністен бастап жазылған араб цифрларымен 

белгіленген  реттік  нӛмірлері  болуы  тиіс.  Бӛлікшелердің  реттік  нӛмірлері  әр 

бӛлімге тәуелді болады.  

Бӛлімдердің  және  бӛлікшелердің  тақырыбы  болуы  міндетті. 

Тақырыптар  қысқа  және  нақты  түрде  бӛлемдердің,  бӛлікшелердің  және 

пунктердің мазмұныны кӛрсетуі керек. 

Тақырып  абзацтық  шегінуден  басталып  бас  әріппен  жазылуы  тиіс, 

соңында нүкте қойылмайды. Тақырыптың алдында сәйкес бӛлім, бӛлікшенің, 

пунктың реттік нӛмірі жазылады. 

Мәтін және тақырып арасы, бӛлім және бӛлікше арасы бир бос орынға 

тең болуы тиіс.  

Бір  бӛлім  ішіндегі  бӛлікшелер  ӛз  араларында  екі  бос  орынмен 

ажыратылады.  

Пунктер мен тарамдар ішінде санақ жүруі мүмкін. 

Санақтар маркерлік немесе нӛмірленген санақпен рәсімделеді. 

Маркерлік  тізім  ол  әр  элемент  алдында  кішкене  маркер  қойылуымен 

ерекшеленеді, әдетте боялған шар. Егер нӛмірленген тізім болса онда маркер 

қойылмайды. 

Маркерлік  тізімнің  әр  жолы  абзацтық  шегінісі  бар  жаңа  жолдан  кіші 

әріптен басталып жазылады да соңында үтірлі нүкте қойылады, тек ең соңғы 

жолдың соңында нүкте қойылуы тиіс.  

Нӛмірленген  тізімнің  әр  жолы  абзацтық  шегінісі  бар  жаңа  жолда  бас 

әріппен  басталып  жазылып  соңында  үтірлі  нүкте  қойылады.  Тек  ең  соңғы 

жолдың соңында ғана нүкте қойылады. 

 

 

5.2 Кесте, сурет және формулаларды рәсімдеу 

 

Кестелер  

 

Кӛрсеткіштерді  салыстыру  және  қабылдауды  жақсарту  үшін 

қолданылады.  Кестенің  атауы  болған  кезде  ол  кесте  ішіндегі  мәіметтерге 

қысқа  және  нұсқа  түрде  мазмұн  бере  алуы  тиіс.  Кесте  атауын  кестенің 

31 

 

үстінде  абзацтық  шегініссіз  орналастыру  қажет.  Ал  кестенің  ӛзі  терезің  сол 

жақ бӛлігінде тегістеліп абзацтық шегініссіз басталады. 

Кестенің  сол,  асты  және  үсті  әдетте  сызықпен  шектеледі.  Негізгі 

мәтінне бір бос орынмен ажыратылады. 

Барлық  кестелер  араб  цифралырмен  немес  тақырып  ішіндегі  реттік 

номері бойынша нӛмірленеді. Кестенің сол жақ үстінгі бӛлігінде «Кесте» сӛзі 

реттік  нӛмірімен  белгіленеді,  мысалға:  «2.1-кесте»  (екінші  бӛлімнің  бірінші 

кестесі), «В.5-кесте» (В қосымшасындағы бесінші кесте). 

Кестенің  атауы  кестенің  реттік  нөмірінеен  сызықшамен 

ажыратылып бас әріптен бастап жазылады. 

Барлық кестелерге мәтін ішінде сілтеме болуы тиіс. 

 

 

 

Суреттер 

 

Суреттер  араб  цифралырмен  немес  тақырып  ішіндегі  реттік  номері 

бойынша нӛмірленеді, мысалға: «1.2-сурет» (бірінші бӛлімнің екінші суреті), 

«В.3-сурет»  (В  қосымшасындағы  үшінші  сурет).  Суреттерде  қажет  болған 

уақытта қосымша анықтау мәліметтері кездесуі мүмкін.  

«Сурет»  сӛзін  және  реттік  нӛмірі  суреттен  соң  «ортаға»  тегістеліп 

жазылады: мәтін, бос жол, сурет, бос жол, сурет атауы, мәтін. 

Барлық суреттерге негізгі материалдар ішінде сілтеме болуы тиіс. 

 

 

 

Формулалар 

 

Формулалар араб цифралырмен немес тақырып  ішіндегі реттік номері 

бойынша  нӛмірленеді.формулалар  беттің  ортасында  тегістеліп,  ал  олардың 

реттік нӛмірлері беттің оң жағында тегістелуі тиіс. 

Формула  тегіс  болуы  үшін  3  баған  және  1  жолдан  тұратын  кесте 

құрамыз.  Кестені  белгілеп  тышқанның  оң  жақ  батырмасын  шертіп  -  терез 

бойынша  Автореттеу  бұйрығын  басамыз.  Содан  соң  формула  кестенің 

ортаңғы  ұяшығына  орналастырып  орта  бойынша  түзетіледі,  ал  формула 

нӛмірі  үшінші  ұяшыққа  жазылып  он  жақ  бойынша  түзетіледі.  Одан  соң 

кестенің шектір алынып тасталынады. 

Формула құрамындағы мәндердің ашып жазылуы формуланың астында 

кӛрсетілуі  тиіс.  Мәндер  арқайсысы  жаңа  жолдан  бастап  бірінің  астына  бірі 

формула  қай  ретте  жазылған  сол  ретте  орналастырып  жазылады  және 

«мұнда»  сӛзімен  басталынады.  «мұнда»  сӛзі  кіші  әріптен  басталынып  және 

абзацтық шегінусіз жазылады.  

Бір  кезекте  сӛзбен  ажыратылмаған  бірінің  соңынан  бірі  ілескен 

формулаларды нүктемен ажыратып жазамыз. 

32 

 

6  Слайд  –  дәрістерде  және  мультимедиялық  призентациялардағы 

мәтіндерге қойылатын талаптар 

 

6.1 

Жалпы талаптар 

 

I. Титул бетінде келесідей ақпарат болуы қажет::  



 

ЭОБ түрі (слайд-дәріс немесе мультимедиялық  презентация); 



 

тақырып; 



 

пән; 



 

құрастырушы кафедра; 



 

ЭОБ қандай мамандыққа жасалған; 



 

авторлары. 

 

 

II.  мысалға  сәйкес  рәсімделген  дәріс  жоспары  міндетті  түрде  болуы 

қажет : 

Дәріс жоспары: 

1. … ; 

2. … ; 

3. … . 

 

 

33 

 

III. Слайд-дәрісте міндетті түрде суреттер безендірілуі қажет; 

IV.  Міндетті  түрде  ӛз  ӛзін    тексеруге  арналған  сұрақтар  мен 

қолданған әдебиеттер тізімі болуы қажет; 

V. Слайд-дәрісті рәсімдеген кезде біріңғай фонды қолдану қажет. 

VI.  Соңында  ЭОБ  бұл  түрі  .jpg  форматында  сақталады,  ЭОБ  осы 

түрінің құрамында анимация және музыкалық сүйемелдеу болуы мүмкін. 

 

 

6.2 

Требования к оформлению текста  

 



 

Мәтін  бір  шрифтпен  безендірілуі  тиіс  (TimesnewRoman,Arial немес 

басқасы); 



 

Ен бойынша тегістелуі; 



 

әр жаңа жол 0,7 см – 1,25 см ӛлшемді абзацтық шегінуден басталуы 

тиіс; 



 

слайд-дәріс  текстің  және  слайд  безендірілуінің  тек  екі  түсін  қана 

қабылдауы тиіс; 



 

мәтіндік  жол  бір  түрлі  болуы  қажет  (барлық  слайдтар  бойынша 

слайд шетінен мәтін шегінісі сол неме оң жақтан бірдей болу керек); 



 

тақырыптар орта бойынша тегістеледі. 

Слайдты рәсімдеу мысалы: 

 

 

Мәтін ішінде тізімдер кездесуі мүмкін. 

Маркерленген  тізім  әр  жолдың  алдында  кішігірім  маркер 

орналасуымен ерекшеленеді, әдетте боялған шеңбер. Егер тізім нӛмірленген 

болса маркер қолдануға болмайды. 

34 

 

 

Маркерленген тізім рәсімдеудің мысалы: 

 

Тізім тақырыбы: 



 

…  ; 



 

…  ; 



 

…  . 

немесе 

Тізім тақырыбы: 



 

…; 



 

…; 



 

… . 

 

!

 

Маркерленген  тізімнің  әр  пунктісі  кіші  әріптен  басталып  үтірлі  нүктемен,  ал 

соңғы пункт нүктемен аяқталады.  

 

Нөмірленген тізім рәсімдеудің мысалы: 

 

Тізім тақырыбы: 

1. …  ; 

2. …  ; 

3. …  . 

 

!

 

Нӛмірленген  тізімнің  әр  пунктісі  бас  әріптен  басталып  үтірлі  нүктемен,  ал 

соңғы пункт нүктемен аяқталады.

 

 

 

6.3 Кесте, формула и суреттерді рәсімдеу 

 

Кестелер 

 

Кӛрсеткіштерді  салыстыру  және  қабылдауды  жақсарту  үшін 

қолданылады.  Кестенің  атауы  болған  кезде  ол  кесте  ішіндегі  мәіметтерге 

қысқа  және  нұсқа  түрде  мазмұн  бере  алуы  тиіс.  Кесте  атауын  кестенің 

үстінде абзацтық шегініссіз орналастыру қажет.  Кестенің нӛмірі және атауы 

сызықшамен  ажыратылады.  Ал  кестенің  ӛзі  терезің  орта  бӛлігінде 

тегістеледі. 

 

Кестені рәсімдеу мысалы: 

 

1.1 кесте – Кестенің атауы 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Барлық кестелерге мәтін ішінде сілтеме болуы тиіс. 

35 

 

 

 

Формулалар 

 

 

Формулалар  беттің  ортасында  тегістеліп,  ал  олардың  реттік  нӛмірлері 

беттің оң жағында тегістелуі тиіс. 

Формула құрамындағы мәндердің ашып жазылуы формуланың астында 

кӛрсетілуі  тиіс.  Мәндер  арқайсысы  жаңа  жолдан  бастап  бірінің  астына  бірі 

формула  қай  ретте  жазылған  сол  ретте  орналастырып  жазылады  және 

«мұнда»  сӛзімен  басталынады.  «мұнда»  сӛзі  кіші  әріптен  басталынып  және 

абзацтық шегінусіз жазылады.  

 

Формуланы рәсімдеу мысалы: 

 

 

P=m/v,

 

(1) 

мұнда    m- нұсқаның салмағы, кг;  

    V- нұсқаның кӛлемі, м

3

. 

 

Бір  кезекте  сӛзбен  ажыратылмаған  бірінің  соңынан  бірі  ілескен 

формулаларды нүктемен ажыратып жазамыз. 

 

 

Суреттер 

 

Суреттің  міндетті  түрде  атауы  болуы  тиіс,  қажет  болған  уақытта 

түсіндірме  жазбалар  кездеседі,  бұлардың  барлығы  суреттін  астында  беттін 

ортасында түзетіліп орналастырылады. 

Суреттерді 

рәсімдеудің 

мысалдары: 

 

 

36 

 

 

 

 

Сонымен  қатар  суреттердің  атауы  болмауы  тиіс.  Мұндай  суреттер 

жазылған  мәтінге  қысқаша  ақпарата  беріп  әдемілік  үшін  қолданылады. 

Мысалға: 

 

 

37 

 

 

 

 

6.4 Мультимедиялық презентация 

 

Мультимедиялық  презентация  –  бұл  анимация  және  дыбыстандыру 

қолданылған  слайдтар  жиынтығы.  Сондықтан  да  мультимедиялық 

презентации құру кезінде келес сұрақтар туындайды 

-  дыбысты  қалай  қоюға  болады?  Ол  үшін  «Вставка»  –  «Фильмы  и 

звук»  –  «Звук  из  файла»,  бұйрықтарын  орындап  ашылған  беттен  қажетті 

файлды таңдаймыз. 

 

 

 

38 

 

-  дыбыс  қандай  болуы  тиіс?  Мәтінге  атқосшы  дыбыс  болуы  мүмкін.  

Тыңдаушының кӛңілін бӛлмейтін  әуен  болуы мүмкін.  Тіпті MS PowerPoint  

құрамындағы тұрақты дыбыстардың біреуі болуы мүмкін, мыслаға шерту 

 

 

 

- слайдта анимацияны қалай икемдеуге болады? Ол үшін «Анимация» 

бӛлімін  қолданамыз.  «Настройка  анимации»  басып,  ӛзімізге  қажетті 

анимация  әсерін  таңдаймыз.  Сол  тұста  анимация  әсерін  дыбыстандыруға, 

оның пайда болу уақытын беруге және т.б икемдеулер жасауға болады. 

 

39 

 

 

 

 ! 

Мультимедичлық  презентацияда  дыбыстың  болуы  және 

мәтіндерде анимация болуы (олардың шығуы) міндетті түрде.  

 

Мультимедяилық  презентацияның  негізгі  контентінің  рәсімделуіне 

қойылатын талаптар слайд-дәріске қойылатын талаптарға пара пар. 

 

 

 

40 

 

7  Видеодекция жазуға мәліметтерді дайындау 

 

Видеолекция  жазу  үшін  алдымен  осы  лекцияның  мәтнін  жазып  және  

MSPowerPoint бағдарламасында слайд дайындау қажет. 

50 минут болатын видео жазу үшін лекция мәтінін 17-18 беттен тұруы 

тиіс  (шрифт  кӛлемі  14).    Телесуфлердың  ақаусыз  жұмыс  істеуі  үшін  мәтін 

құрамынан формулалар және кестелерді алап тастау қажет.  

Слайдтар  және  оқылатын  мәтін  бір  біріне  қайшы  болмауы  тиіс, 

сонамен  қатар  тура  ұқсас  болмауы  да  тиіс.  Слайдта  қабылдауға  қиындық 

туғызған  мәліметтер  тыңдаушының  кабылдау  әріекетін  жеңілдететін 

графикалық  кескіндемелер    сызба,  виде  кесінділері,  кӛлемді  модельдер, 

иллюстрациялар және т.б. кӛрсетілуі тиіс. 

Сладй құру барысында келесі ескертулерді ойда ұстау керек: 

1. Слайдтардағы түс гаммаларына;  

2.  Слайдтағы  мәтіндер  жалпы  талаптар  бойынша  рәсімделсін: 

шрифтың біріңғай  стилі,  мәтін  тегістелуі,  тізімдерді рәсімдеу,  жолдар және 

абзацтық  шегіністер  (6  Слайд  –  дәрістерде  және  мультимедиялық 

призентациялардағы мәтіндерге қойылатын талаптар бӛлімін қараңыз);  

3.  Слайдтағы  мәтінді  5-7  жолда  кӛрсетіп  жазыңыз,  әр  жолда  6  сӛзден 

кӛп болмасын;  

4. Слайдтағы шрифт кӛлемі 30 дан кем болмауы тиіс. 

 

 

41 

 

 

 

 

 

 

ЭОБ барлық түрлерін жасау және рәсімдеуге арналдған 

әдістемелік нұсқау 

 

 

 

 

 

 

 

Құрастырған: Гербер В.В. 

 

  Отарбаев А.С 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Басуға қол қойылда  __________   Пішім  60×90/16 

Кӛлемі 0,4оқ. бас. п.    Таралым 40 дана. Тапсырыс 

ҚарМТУ баспасы. 100012, Қарағанды, Бейбітшілік б, 56 

 

Оқыту әдістемелік кеңесімен мақұлданған 

_____________ № ______ хаттама   

ОӘК тӛрағасы 

ОжӘЖ проректоры____________ Егоров В.В. 

«_____» _____________ 2015г.