эмоция Орындаған: Хабибуллаев О. Тобы: 105-07 Қабылдаған: Ермашова А.
SILKWAY Халықаралық университеті
ЖОСПАР: - Эмоция;
- Эмоцияның түрлері;
- Эмоция мен сезім арасындағы айырмашылықтар;
- Қорытынды.
Эмоция Эмоция (фр. emotion, лат. enoveo — толғану) — адам мен жануарлардың сыртқы және ішкі тітіркендіргіштер әсеріне реакциясы; қоршаған ортамен қарым-қатынас негізінде пайда болатын көңіл-күй. Эмоция организмнің әр түрлі қажетсінулерге қанағаттануына (ұнамды эмоция) немесе қанағаттанбауына (ұнамсыз эмоция) байланысты. Адамның жоғары әлеуметтік қажетсінулері негізінде пайда болатын тұрақты змоция. Эмоция жоғары түрі адамның іс-әрекетінің өнімді болуына мүмкіндік туғызады. Оларға қуаныш, сүйіспеншілік және т.б. эмоциялар жатады. Жағымсыз эмоция адамның іс-әрекетіне азды-көпті зиян келтіреді. Оларға қорқыныш, қайғы, абыржу, үмітсіздену, үрейлену және т.с.с. эмоциялар жатады.
ЭМОЦИЯ
ІС-ӘРЕКЕТКЕ ЫҚПАЛ ЖАСАУ ТҰРҒЫСЫНАН
СТЕНИКАЛЫҚ
АСТЕНИКАЛЫҚ
Жауапкершілік
Жолдастық
Достық
Айбаттылық
Уайым
Енжарлық
Көңілсіздік
ЭМОЦИЯЛАР
|
СЕЗІМДЕР
|
1. Эмоция адамның түрлі органикалық қажеттеріне туып отыратын қысқа ситуациялы көңіл күйі адам қуанғаннан, қамыққаннан көзіне жас алса не болмаса бір нәрсеге мәз болса, мұндай жағдайдың ұзаққа созылмайтыны белгілі.
|
1. Сезімдер – адамдардың бір-бірімен қарым-қатынас жасау қажетінен туатын және біртіндеп дамып отыратын бір сыдырғы тұрақты процесс.
|
2. Эмоция мәнерлі қозғалыстардан көбірек байқалады. Мұнда адам өзін тек организм тұрғысынан көре алады.
|
2. Сезімдерде мәнерлі қозғалыстар жөнді байқалмайды. Тұрақты, терең әсерлі сезім жеке адам психологиясының басты белгілерінің бірі.
|
3. Эмоциялардың қызметін лимби жүйесі мен гипоталамус бөлігі басқарып отырады.
|
3. Сезім ми қабығының жұмысынан, атап айтқанда динамикалық стереотиптердің әркез жасалып өзгеріп отыруынан жақсы көрінеді.
|
4. Эмоциялар жануарларда да кездеседі. Жануарлар эмоциясы биологиялық сипаттағы реакциялардың жиынтығы. Адам сезімдеріне лайықты көріністер жануарлар психикасында кездеспейді
|
4. Адамдардың эмоциялары мен сезімдері қоғамдық-тарихи сипатта болып отырады
|
ЭМОЦИЯ МЕН СЕЗІМ АРАСЫНДАҒЫ АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР
К.Изардтың «негізгі» эмоциялардың жіктелуі - Қызығушылық
- Қуаныш
- Азап
- Ашуланшақтық
- Менсінбеу
- Қорқыныш
- Ұят
- Кінә
Эмоциняның негізгі көрінісі Эмоциняның негізгі көрінісіне келесілерді жатқызуға болады: - жест (сөйлеу кезінде қолды қозғалту)
- мимика (бет бұлшық еттерінің қозғалуы)
- пантомимика (барлық дененің қозғалуы)
- тілдің эмоционалды компоненттері (дауыс қаттылығы, тембр, сөйлеу кезіндегі интонация )
- вегетативті өзгерулер (бетінің қызаруы, түссіздену, терлеу).
Қуаныш - Позитивті эмоция жедел қажеттілікті толығымен қанағаттандыру мүмкіндігімен байланысты, оның ықтималдығы бұрын аз немесе белгісіз болған, өзін-өзі қанағаттандыру және қоршаған әлеммен қанағаттану
Азап шегу Көбіне кездесетін жағымсыз эмоционалды жағдайды бастан кешіру эмоционалдық стресс түрінде жиі немесе жиі орын алуы мүмкін болып көрінетін маңызды қажеттіліктерді қанағаттандыру мүмкін еместігі туралы сенімді (немесе осындай болып көрінетін) ақпарат алумен байланысты. Ашулану - Ашулану күшті жағымсыз эмоционалды жағдай көбінесе аффект түрінде туындайды, бұл құмарлықпен қалаған мақсатқа жетудегі кедергіге жауап ретінде пайда болады.
Қорқыныш - Сыналушы оның өміріне зиян келтіруі мүмкін, нақты немесе елестетілген қауіп туралы ақпарат алған кезде жағымсыз эмоционалды жағдай пайда болады.
Қорытынды
Эмоцияны физиологиялық негізі ретикулярлық формацияның лимби жүйесінің, соңдай-ақ, ондағы гипоталамус бөлігінің (дененің зат алмасуы, температурасын реттестіретін жүйке) орталығымен ұштастырамыз. Мәселен, осы жүйке қызметінің орталықтарына зақым келсе, адам тойғанын білмейтін, немесе шөлі қанбайтын жағдайға ұшырайды. Бұл жерде де сезімдер мен эмоцияның бір-бірінен айырмашылығы байқалады. Адамның сезімдері ылғи да қоғамдық-тарихи сипатта болады. Мәселен, адамның адамгершілік сезімдері қоғамдағы өзгелерге байланысты өзгеріп отыратыны белгілі. Сезім — адамның өзіне, өзге адамдарға, айналасындағы заттар мен құбылыстарға көңіл-күйінің қатынасын білдіретін және оларды бейнелейтін психикалық үрдіс. Сезімінің психикалық үрдіс екендігін білдіретін тағы бір ерекшелігі — оның адам көңіл-күйіне байланысты әрбір үрдіске белгілі бір түрде рең беріп тұратындығы.. Сезім мен эмоцияның адам іс-әрекеті мен көңіл-күйіне ұнамды әсер етуі стеникалық — күшті сезім тудырса, ал ұнамсыз не теріс әсер етуі астеникалық — әлсіз, жағымсыз сезім тудырады. Адам сезімінің қайнар бұлағы — бізді қоршаған болмыс, объективтік шындық.
Достарыңызбен бөлісу: |
