Ауыстыру кестесінің жəне НПЗ функциялары негізінде

 
 
Сондай-ақ,  кірістер  мен  шығындар  тұрақты  уақыт  аралығында 
болатын  айнымалы  мəндер  болуы  мүмкін  деп  болжанады.  Алынған 
мəн  -  инвестициялық  қызметтің  абсолюттік  нəтижесі  болып 
табылады. 
Ағымдағы 
таза 
құнды 
есебі 
дисконттаумен 
байланысты 
болғандықтан, 
мұнда 
дисконттау 
жүргізілетін 
пайыздық 
мөлшерлеменің  таңдауы  маңызды  болып  табылады.  Дисконттау 
нормасын  анықтаудың  əр  түрлі  əдістері  бар.  Сондықтан  күрделі 
салымдардың  тиімділігін  бағалау  кезінде  əртүрлі  пайыздық 
мөлшерлемелердің құнын таза ағымдағы жоба құнына əсерін талдау 
маңызды  болып  табылады.  Excel-де  мұндай  есеп  айырысу  кестесін 
жəне НПЗ функциясын қолдану арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. 
Төмендегі  мысалды  қарастырып  көрейік.  Жылдың  аяғында  жоба 
бойынша  салынған  инвестициялар  көлемі  шамамен  1280    млн 
рубльді  құрайды.  Алдағы  үш  жылда  күтілетін  кіріс  420,  490,  550 
жəне  590  миллион  рубльді  құрайды.  Жобаның    дисконттаудың 
əртүрлі  нормаларында  жəне  күрделі  салымдардың  көлемінде 
жобаның таза ағымдағы құнын есептеу қажет. 
Excel  жұмыс  парағында  бастапқы  деректерді  12.18  суретінде 
көрсетілгендей етіп орналастырамыз. 
D3  ұяшығында  жоба  бойынша  бастапқы  болжанған  шығындар 
(1,280  млн  рубль)  минус  белгісімен  көрсетілген,    өйткені    бұл 
ақшалай  қаражаттар  ағыны  күтілетін  табысқа  қарама-қарсы  келеді. 
Бұл  мəн  НПЗ  функциясының  дəлелдер  тізіміне  енгізілуі  тиіс,  себебі 
ағымдағы  таза  құн  ағымдағы  жылдың  басына  есептеледі,  ал 
тапсырманың жағдайы бойынша күрделі салым жыл аяғында жүзеге 
асырылады. 
 
 
 
 
 
12.18. сурет. 
Жобаның таза 
ағымдағы құнын 
анықтау үшін 
арналған шығыс 
деректер 
 
 
 
190 

C9: F9 ұяшықтарында инвестицияның əртүрлі көлемдері көрсетіледі. 
Ағымдағы  таза  құнды  есептеу  үшін  13,  13,8  жəне  15%  пайыздық 
мөлшерлемелерді алайық. 
B9 ұяшығында функция шеберін қолдана отырып, келесі формуланы 
есептеу үшін орнатамыз: =Hn3(D2;D3:D7). 
Ауыстыру  кестесін  құру  үшін  B9:  F12  ұяшықтарының  ауқымын 
белгілеп, 
Деректер 
мəзірінен 
Ауыстыру  кестесі 
пəрменін  таңдап, 
тиісті диалогтық терезені толтырыңыз. 
Есептеу  нəтижесі  12.19  суретте  көрсетілгендей  етіп  диаграмма 
түрінде  ұсынылуы  мүмкін,  онда  оның  ең  жоғары  ағымдағы  құнына 
ең  аз  капитал  салымы  жəне  ең  төменгі  дисконттау  мөлшерлемесі 
арқылы  қол  жеткізілетіндігін  көруге  болады.  Есептеу  нəтижелерін 
талдай  отырып,  біз  кейбір  жағдайларда  шамамен  бірдей  таза 
ағымдағы құнды көреміз, мысалы, 1,310 млн рубльде жəне  қалыпты 
дисконттаудың  13,8%  мөлшерлемесі  кезінде  1270  млн  р.  күрделі 
салымдармен жəне дисконттаудың 15% құны кезінде де NPV мəніне 
жетеді. 
 
 
 
 
 
  
  
  
  
 
 
Жобаның таза ағымдағы құны, млн р.
 
 
 
 
 
12.19-сурет. Əр түрлі инвестициялар мен пайыздық мөлшерлемелер 
бойынша жобаның таза ағымдағы құны 
 
Excel  бағдарламасында  күтілетін  кірістердің,    инвестициялардың 
жəне  пайыздық  мөлшерлемелердің  мөлшерін  өзгерткен  кезде  бүкіл 
кесте автоматты түрде қайта есептеледі. Осылайша, бір жұмыс 
 
191 
кү
рд
ел
і са
л
ы
м
 м
лн
 р
уб
 

парағындағы  тиісті  ұяшықтарды  өзгерту  арқылы  сіз  осы  немесе 
ұқсас жобаның таза ағымдағы мəнін есептей аласыз. 
 
 

жүктеу 23,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: