Э. В. Фуфаев, Л. И. Фуфаева

МБ  кестесінің  физикалық  моделі  барлық  жиектердің  сипатын 
білдіреді.  Нысанның  физикалық  моделі  оның  барлық  элементтерінің 
сипатын  белгілейді  (аясының  түсі,  жиектеме  мөлшері,  əріптің  типі 
жəне т.б.) 
Сонымен, 
реляциялық 
мəліметтер 
базасы 
негізінде 
ақпараттық жүйелерді жобалау келесі іс-əрекеттермен келтіріледі: 
•
 
жүйені əзірлеуге тапсырманы қою; 
•
 
ақпараттық  модельдерді  əзірлеу  жəне  МБ  ұйымдастырудың  ең 
тиімді моделін таңдау; 
•
 
жүйені іске қосу. 
Келесі      мысалды      қараймыз. 
Фирма 
бөлімшелерінің 
менеджерлерімен  басқа  ұйымдармен  жасалған  келісім  шарттарды 
есепке  алуды  жүргізуге  арналған,  ұйым  басшысына  əр  менеджердің 
жұмыс тиімділігін бағалауға рұқсат беретін ақпараттық жүйені жасау 
қажет болсын. 
Менеджерлер  қызметін  есепке  алу  келесі  көрсеткіштер  бойынша 
жүзеге асырылады: 
•
 
менеджердің Т.А.Ə.; 
•
 
менеджер жұмыс істейтін бөлімшенің атауы; 
•
 
келісім шарт жасалған фирманың атауы; 
•
 
фирмамен жасалған келісім шарттың нөмірі; 
•
 
жасалған келісім шарттың рубльмен құны. 
Фирма  менеджерлерінің  жұмысы  туралы  толық  ақпарат  кесте 
түрінде ұсынылған, 4.6. суретте көрсетілген құрылым. 
Ұйымда  үш  бөлім  болсын:  «Өтім  бөлімі»,  «Өндірістік  бөлім» 
жəне  «Жарнама  бөлімі»,  онда  сəйкесінше  менеджер  Иванов  И.И., 
Сидоров С. С. жəне Петров П. П. жұмыс істейді. 
4.7.  суретте  уақыттың  кейбір  кезеңдеріндегі  менеджерлердің 
жұмыс  нəтижелері  көрсетілген.  Бұл  кестенің  əр  ұяшығы  символдық 
жəне  50  белгіден  тұрады  делік.  Талап  етілетін  жадының  көлемін 
белгілердің саны бойынша бағалайтын боламыз. 
МБ ұйымдастыру үшін берілген шарттардан кесте ұяшықтарының 
саны  (ҰС)  мен  əр  ұяшықтағы  белгілер  санын  (БС)  жүргізуге  тең 
жадының көлемі (ЖК) талап етіледі: 
ЖК = Ұ С Б С . 
 
Менеджердің 
Т.А.Ə.
 
Бөлімше
 
Фирма
 
Келісім шарттың 
нөмірі
 
Келісім шарттың 
құны
 
 
 
 
 
 
4.6.
 
сурет.  Фирма менеджерлерінің жұмысын бағалауға арналған кестенің құрылымы 
63 

 
 
Жолд 
ың 
нөмірі 
Менеджердің 
Т.А.Ə.
 
 
Бөлімше
 
 
Фирма
 
 
Келісім 
шарттың  нөмірі
 
Келісім 
шарттың 
құны
 
1 
2 
3 
4 
5 
1 
Иванов И.И.  Өтім бөлімі 
Орион 
Орион 1 
100 
2 
Петров П.П.  Жарнама бөлімі  Центавр 
Центавр 1 
200 
3 
Сидоров С.С.  Өндірістік бөлім Партия 
Партия 1 
300 
4 
Петров П.П.  Жарнама бөлімі  Центавр 
Центавр 2 
150 
5 
Петров П.П.  Жарнама бөлімі  Три кита 
Три кита 1 
500 
6 
Сидоров С.С.  Өндірістік бөлім Формоза 
Формоза 1 
1300 
7 
Иванов И.И.  Өтім бөлімі 
Белый ветер  Белый ветер 1 
1100 
 
4.7.
 
сурет. Менеджерлер жұмысын есепке алуға арналған кестенің мысалы 
 
Өз  кезегінде  ҰС  жолдар  санын  –  жазбадарын  (43) 
жəне 
бағандар санын – кестенің ЖС жиектерін жүргізуге тең: 
ҰС = 7 5 = 35. 
Сондықтан мысалда қаралған талап етілетін жадының көлемі 
 
ЖК = 35-50 = 1750 белгілер. 
МБ  кестесін  ұйымдастырудың  басқа  əдісін  қараймыз.  Бастапқы 
кестеде  бір-бірімен  байланысты  екі  кестедегі  ақпаратты  жазамыз: 
менеджерлер  туралы  мəліметтер олардың  қызмет  нəтижелері  туралы 
мəліметтер  (4.8.сурет).  осы  кестелер  арасындағы  байланыстарды 
менеджердің  Т.А.Ə.  жиегі  бойынша  орналастырамыз.Байланыстар 
сипаты – біреуі көбіне, яғни бір кестенің бір жазбасы басқа кестенің 
көп жазбаларымен байланысты болуы мүмкін. 
Талап етілетін жадының көлемін МБ қойған бұл жағдайда  келесі 
формула бойынша табамыз 
ЖК = ЖК1 + ЖК2. 
4.8. суретте кестенің жады көлемі, 
а
 
ЖК1 = 3 - 2 - 5 0  = 300 белгілер, ал 
4.8 суреттегі кестенің жады көлемі, б 
ЖК2 = 4 - 7 - 5 0  = 1400 белгілер. 
Онда ЖК = 300 + 1400 = 1700 белгілер. 
64 

 
 
 
 
 
 
 

жүктеу 23,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: