–  Мұнайды ығыстыру коэффициентінің айдалған көлемге  тәуелділігі  Кесте 3.1.3.1  –

45 
эксперименттерінің сериясы жүргізілді. Зертханалық эксперименттердің 
нәтижелері сілті ерітінділерінің, беттік белсенді заттар мен полимердің 
оңтайлы концентрациясын алуға мүмкіндік берді. Бұл ретте мұнайды 
ығыстыру коэффициентін қосымша 42% - ға дейін арттыру мүмкін болды. 
Ұсынылып отырған технология үлкен перспективаға ие және жоғары тұтқыр 
мұнай өндіру кезінде мұнай беруді ұлғайтудың жылу әдістеріне балама бола 
алады [12]. 
3.3
 
ASP айдаудың технологиялық көрсеткіштерін есептеу 
ББЗ фронтының жылжу жылдамдығын және ББЗ сорбция 
фронтының іріктеу сызығына келу уақытын есептеу. 
Берілгені 
𝑟
𝑘
= 150 м және қалыңдығы h = 10 м және кеуектілігі Ø = 0,27 бар 
қабаттың су қанықпаған учаскесіне орталық ұңғыма арқылы 
𝑟
с
= 0,1 м радиусы 
арқылы 
с
0
= 0,023
концентрациясы және q = 500 
м
3
/тәу айдау қарқыны бар 
ББЗ су ерітіндісі айдалады. ББЗ Генри Заңы бойынша кеуекті ортамен 
қарқынды сіңіріледі. 
ББЗ фронтының қозғалыс заңын (ББЗ сорбция фронты) және оның 
орталық айдау ұңғымасынан r = 
𝑟
𝑘
= 150 м қашықтықта орналасқан іріктеу 
сызығына келу уақытын анықтау. Қабаттағы сұйықтықтардың қозғалысы 
жазық-радиалды, ал сұйықтықтар-сығылмайтын деп есептеледі. 
Шешуі 
t уақыты кезінде ББЗ фронтының жағдайын айдамалау ұңғымасына 
айдалғаннан кейін (3.1) арақатынасы бойынша анықтауға болады. 
𝑟
ф
(𝑡) = √𝑟
𝑐
2
+
𝑞𝑡
𝑚(1+𝛼)𝜋ℎ
, (3.1) 
(3.1) t бойынша теңдеудің екі бөлігін дифференциалай отырып, ББЗ 
фронтының жылжу жылдамдығы анықталады. 
𝑣
𝑐
(𝑡) =
𝑑𝑟
ф
(𝑡)
𝑑𝑡
, (3.2) 
𝑣
𝑐
(𝑡) =
𝑑𝑟
ф
(𝑡)
𝑑𝑡
=
𝑞
2∅(1 + 𝛼)𝜋ℎ𝑟
ф
(𝑡)
=
500
2 ∗ 0,27 ∗ (1 + 0,3) ∗ 3,14 ∗ 10 ∗ 150
= 0,15 м/тәу
 
ББЗ фронтының жылжу жылдамдығы 0,15 м/тәу 

46 
Сурет 3.3.1 
– 
Жылжу жылдамдығының ара қашықтыққа тәуелділігі 
Осылайша, ББЗ фронтының жылжу жылдамдығы жалпақ радиалды сүзу 
жағдайында уақыт өте келе кері 
𝑟
ф
(𝑡)
пропорционалды түрде жойылады. 
ББЗ фронтының іріктеу сызығына келу уақыты анықталады. Бұл үшін 
(3.1) қатынасында 
𝑟
ф
(𝑡)
= 
𝑟
𝑘
мәні жеткізіледі және алынған теңдіктің екі бөлігі 
квадратқа салынады 
𝑡
ж
=
∅(1+𝛼)𝜋ℎ
𝑞
𝑟
𝑘
2
, (3.3) 
𝑡
ж
=
∅(1 + 𝛼)𝜋ℎ
𝑞
𝑟
𝑘
2
=
0,27 ∗ (1 + 0,3) ∗ 3,14 ∗ 10
500
150
2
= 496 тәу
ББЗ сорбция фронтының іріктеу сызығына келу уақыты 496 тәулік 
құрайды. 
Біздің есептеулеріміздің деректері бойынша мұнай қабатына 248000 
м
3
ББЗ су ерітіндісі айдалады. 
Сурет 3.3.2 
– 
Іріктеу сызығына келу уақытының ара қашықтыққа тәуелділігі 
0
0.5
1
1.5
2
2.5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
жы
лжу
жы
лдам
дығы
(
м
/т
әу
)
ара қашықтық (м)
0
100
200
300
400
500
600
0
20
40
60
80
100
120
140
160
ір
ік
теу
сы
зы
ғына 
кел
у 
уақыты 
(т
әу
)
ара қашықтық (м)

47 

жүктеу 2,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: