50
ЕҚСЖ "Жұмыс істейтін бөлменің аyасы, толығымен санитарлық
гигиеналық нормаларға сай" МЕСТ 12.1.005–76 стандартына сəйкес, кеңседегі
жұмысшылардың жұмыс істеy деңгейі 1а жеңіл физикалық жұмыс деңгейіне
жатады, өйткені мониторинг тапсырмаларын орындау барысын компьютердің
көмегімен жүзеге асырады.
3.1
Инженердің жұмыс орынын талдау
Инженердің жұмыс жағдайында пайдаланатын жабдықтар:
−
мəлімет көрсету құралы (бақылау панелі);
−
мəлімет еңгізу құралы (пернетақта,);
- мəліметті жіберу жəне қабылдау құралдары (телефон, модем);
- мəліметті сақтау, жинақтау құралдары (дискілік жинақтағыш);
- қосалқы құрал-жабдықтар.
Инженер жұмыстың басым бөлігін компьютердің көмегімен атқарады.
Ересек адам жұмыс барысында компьютермен қолдануды нормаларына сəйкес
жасау қажет. Қызметкердің компьютермен жұмыс істейтін жердің ауданы 6
болуы қажет,ал көлемі тиісінше 20
аз болмауы тиіс. Осы талаптарға сəйкес
бір қызыметкердің жұмыс орынын қарастырамыз.
Дисплейді үстелге орнатқанда, дисплейден мəліметтерді бақылау ара
қашықтығы 450-500 миллиметр арасында болуы керек. Экранның ортасының
жəне көлденең сызығын көруін қалыпты бұрыш арасында 20 ֯◌ градус
болатындай етіп экран дисплейін ыңғайластырамыз. Пернетақтаны үстел үстіне
қойатын тіреуіштің еденге қатысты биіктігі 650-800 миллиметр болуы қажет.
Қолға ыңғайлы болу үшін үстел үстінде 5-10 градус болатындай пернетақтаны
орнатамыз. Стандартар бойынша компьютерді орнатқаннан кейін биіктігін
реттеп отыратын (380нен 450-500 мм дейін) креслоны таңдап аламыз.
Компьютерді дұрыс орналастырy:
−
монитор экраны көзден 50, тіпті 70 сантиметр аралығында орналасyы
қажет;
−
экранға қатысты адам көзі төмен болу керек;
−
кеңседе бірнеше компьютер болған жағдайда, арасы 1 метрдей болу
керек;
−
талаптарға сəйкес компьютердің артқы жағын қабырғаға қаратып орнату
керек;
−
компьютер орнатылған бөлмеде шаң-тозаң болмаy керек;
−
компьютер орнатылған бөлмедегі ауа алмасуды қадағалап, компьютердің
қасына бөлме өсімдігін немесе сy құйылған ыдыс қою қажет;
−
компьютерде 60-120 минуттан көп уақыт жұмыс істеу зиянды. жұмыс
кезінде, əр сағатта 5-10 минyт үзіліс болу керек;
51
−
үзіліс уақытында көзге арналған жаттығyлар жасау қажет: көзді жоғары-
төмен, оңға, солға, қарай кезек-кезек қозғалтып, алыстағы нүктеге, содан соң
көзді жақындағы нүктеге бағыттап, бұлшық еттерін жұмыс істетіп əртүрлі
қозғалыстар жасау қажет;
−
компьютерлік көрy қабілетінің төмендеу жағдайының болдырмау
мақсатында экран үстіне тікелей түсетін жарықтың мөлшерін азайту қажет.
Осындай жарықтың шағылысып көзге түсуі, төбеде орналастырылған жарық
шамдардан, терезеден түскен күн сəулесінен, жұмыс орнындағы қойылған
шамдардан болады. Сондықтан, мониторды өшіріп, экран бетінің шағылыспай,
қалыпты жағдайда болyын күнделікті қадағалаған жөн;
−
компьютермен жұмыс жасағаннан кейін міндетті түрде салқын сyмен
жyынy қажет.
Инженердің жұмыс істейтін орыны 3.1 – суретте көрсетілген.
3.2 Сурет – Оператордың жұмыс орыны
3.2
Кеңсенің микроклиматы
Кеңсе микроклиматы– кеңсенің ішкі метеорологиялық жағдайы, оның
адамға жағымды температурасы, ауа ылғалдылығы мен ауа алмасу бойынша
анықталады. Кеңседегі микроклимат қызметкерге, яғни инжинерлерге кез-келген
жыл мезгілінде жұмыс істеуіне қолайлы болу керек. Микроклиматтық
параметірлер ауытқыған кезде қызметкерлердің жұмыс істеу қабілеті төмендеп,
қолайсыз микроклиматтан көңіл-күйі түсіп, небір ауруларға шалдығуы мүмкін.
52
3.1Кесте–Микроклимат сипаттамасының оптималды нормасы
Жыл
мезгілі
Жұмыс
категориясы
Ауа
температурасы
көп емес Г ֯◌С
Ауа
ылғалдылығы
%
Ауа
жылдамдығы м/с
Салқын
Жеңіл 1а
22–24
40–60
0,1
Жеңіл 1б
23–21
40–60
0,1
Жылы
Жеңіл 1а
23–25
40–60
0,1
Жеңіл 1б
22–24
40–60
0,1
3.3
Кеңсені жарықтандыру
Кеңседе жұмыс істеу ортасына қалыпты жарықтандырумен қамтамасыз
ету. Сонымен бірге жоғары еңбек өнімділігін өндіру жəне технологиялық
процесстерде электр энергиясын тиімді қолдану, яғни энергияны аз талап ететін
құрылғыларды қолдану жəне құрылу шығындарын азайту.
Жұмыс істейтін орынды жасанды жарықтандыру – қызыметкерлердің көру
қабілетіне, қызыметкерлердің физикалық жəне моральдық көңіл-күйлеріне,
еңбек өнімділігін 10-15% көбейтуге өз əсерін тигізеді. Өнімдердің сапасын
жоғарылатып, жұмыс кезінде алынған жарақаттар мен түрлі аурулардың
мөлшерін бəсеңдетеді.
Инжинердің жұмысының көру объектісі 0,15 ммболуына байланысты, көру
жұмысын 1-ші деңгейлі (жоғары дəлдік жұмысы) жұмысқа жатқызамыз.
Бөлменің ұзындығы А=15м, ені B=5м, биіктігі Н=3,5м, терезелер
перделенген, еден изоляцияланған, еден шағылысуылары
= 70%,
= 50%,
= 30%.
Көру жұмыс деңгейі – І в;
Жасанды жарықтандыру үшін,нормалық жарықтандыру көру жұмыс
деңгейі:Е=300 лк.
Жасанды жарыктың есептелуі:
Светодиодный
шамшырақ
АТ-СПВ-36-01-080/30,жарық
ағыны
=2800лм, номиналды қуат-30 Вт;
Қор коэфициенті:
=1,5
Ілгіш ілу биіктігін келесі формуламен анықтаймыз:
-
(3.1)
мұндағы: H-бөлме биіктігі;
жұмыс орнының үстінің биіктігі;
-шамшырақ асылмасының биіктігі;
