Дипломдық жобада ақпараттық жүйе архитектурасы, ДҚ құрылымы және

 

60

 

 

Үнемдеу мекемеде деректер қорын жүргізетін диспетчерлер санын азайту 

арқасында  болады.  Бағдарламаны  енгізер  алдында  мекемеде  7  диспеччер 

болған,  бағдарлама  енгізгеннен  кейін  2  диспечерге  азайды.  Одан  басқа 

мекемеде  5  қосымша  жұмысшылар  бар.  Диспетчер  ЕА  55000  теңге.  Деректер 

қорын қолмен барысында еңбектің жылдық төлем қоры: 

 

С

дисп

=55000*2*12=1320000 теңге. 

 

Әлеуметтік  салыққа  жұмсалатын  аударымдар  (ҚР  да  әлеуметтік  салық 

мөлшері 11% жұмысшы еңбегіне төленетін ақша қорынан, ҚР Салық Кодексі)  

 

СС=(1320000-1320000*0,1)*0,11=120600 теңге 

 

Қамтаманы қолданысқа енгізгеннен кейін мекеме жылына 1200000 теңге 

үнемдейді. 

 

К е с т е  6.5 – Кәсіпорынның жылдық бірмезгілдегі шығындарын есептеу 

нәтижесі 

Шығындар түрлері 

Сомма, теңге 

Еңбекке төленетін қор 

1320000 

Әлеуметтік салыққа аударымдар 

120600 

Қорытынды: 

1200000 

 

6.7 Ақшалай құралдардың қозғалысы 

 

К е с т е   6.8– Ақшалай тәсілдердің қозғалысы, теңге 

Аты 

Жыл 

2014 

2015 

2016 

Бірмезгілдік 

шығындар 

1666391 

 

 

Операциялық 

кәсіпкерлікте

н пайда 

 

1200000 

1200000 

Дисконттау 

коэффициенті 

(21% 

мөлшерінде) 

1 

0,826 

0,683 

 

 

К  т  6.8-нің  оңы 

Аты 

Жыл 

 

61

 

 

2014 

2015 

2016 

Таза 

дисконтталға

н табыс (ТДТ) 

-1666391 

991735,5 

819616,1 

ТДТ өспелі 

нәтижесімен 

-1666391 

-674655,5 

144961,1 

Таза дисконтталған табыс (ТДТ) = Таза табыс* Дисконттау коэффициенті (6.23) 

 

ТДТ

1

= 1200000*0.826=991735,5 теңге 

 

ТДТ

2

=1200000*0,683 = 819616,1 теңге 

 

6.8 Экономикалық тиімділікті есептеу 

 

6.8.1 Таза ағымдағы құндылықты есептеу (Nеt present value, NPV) 

 

Шығындары  бірмезгілде  тек  жобаның  басында  күрделі  салымдар  (С

0

) 

ретінде іске асатын жобалар үшін NPV (6.24) формуламен есептеледі:  

 

                                 (6.24) 

 

мұндағы B

i

 –i-ші жылдағы жобадан алынатын пайда; 

r – дисконттеу мөлшері 

 

NPV(21%)=

(

       

(      )

 

 

       

(      )

 

)                     тг  >0  

 

сондықтан ұсынылып отырған жоба табысты.Сол себебтен жобаны қажет 

және жобаны талдау мен оған баға беруді жалғастыру керек. 

 

6.8.2 Пайда индексін есептеу (Profitability index, PI) 

 

PI    жобаның  салыстырмалы  пайдасын  көрсетеді.  Бұл  көрсеткіш  келесі 

(6.25) формуламен есептеледі: 

 

                                          (6.25) 

 

PI = (

       /1666391) = 1,09% 

 

 

62

 

 

6.8.3 Табыстың ішкі нормасын есептеу (Internal rate of return, IRR) 

 

 Табыстың  ішкі  нормасы  (ТІН  немесе  IRR)  r  пайыздық  мөлшерінің  мәні 

болып  табылады,  мұндағы    NPV  =  0.  Бұл  нүктеде  r

* 

қосылған  шығындардың 

дисконтталған ағыны  қосылған дисконтталған табыс ағындарына тең.  

 

                            

                          (6.26) 

 

r

b

=30 %:             PV

1

 = 1200000 / (1 + 0,3) = 923076,9 теңге, 

 

PV

2

 = 1200000 / (1 + 0,3)

2

 = 710059,2 теңге, 

 

NPV(30%) = (923076,9 +710059,2) -1200000= -33254,5теңге 

 

NPV(21%) = 144961,1 теңге, 

                        

NPV(30%) = -33254,5 теңге, 

 

IRR = 

    

   (  )

   (  )    (  )

  (       )       

        

         (      )

 

(       )         

 

Табыстың ішкі нормасы сурет 6.2-де көрсетілген: 

 

 

 

Сурет-6.2 - Іріктеу әдісі арқылы IRR табу 

 

6.8.4 Өтімділік периодын есептеу (Payback period, PBP) 

  

-60000

-40000

-20000

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

20

22

24

26

28

30

32

NVP1 

 

63

 

 

Өтімділік периоды мына формуламен есептеледі: 

 

T

ок

= t+

 

 

 ∑

 

 

 

   

 

   

                                               (6.27) 

 

мұндағы: 

С

0

 – жоба басындағы салым; 

B

i

 –i-ші жылдағы жобадан алынатын пайда. 

Сонда біздің өтімділік периодымыз: 

 

T

ок

= 1 +

 

                

        

       = 1жыл 10 ай. 

 

Бұл жобаның өтімділік периоды 1 жыл 10 айға тең, яғни жобамыз осы 

уақытта өз-өзін ақтайды.