Барлығы – 58 сағат

7.Пәнді зерттеу бойынша әдістемелік нұсқаулар

Бұл пәнді оқығанға дейін студент математика, тарих, экономикалық теория, кәсіпкерлік негіздерін, информатиканы терең білуі қажет.

«Статистика» курсын оқи отырып, студент білімнің түрлі облыстарындағы эрудициясы мен ой-өрісі кең болуы үшін, әрі экономикалық қызмет, халық, оның өмір сүру жағдайы мен басқару осы пәннің негізгі зерзаты болғандықтан экономист, қаржыгер, менеджер, коммерсант, бухгалтер т. б. мамандықта өз ісінің шебері, жоғары квалификациялы маман болу үшін бухгалтерлік есеп, менеджмент, кәсіпорын экономикасы, салалық экономика, ықтималдылықтар теориясын, математикалық статистика және т. б. пәндерді жете меңгеруі қажет.

Оқыту негізгі оқу материалдары қамтылған дәрістер мен практикалық сабақтар негізінде жүргізіледі. Алынған практикалық дағдылар, түсініктер әрбір тақырып бойынша есептер шешу мен есептеу әдісін қолдану арқылы бекітіліп отырылады. Студенттердің білімін бақылау үй тапсырмаларын тексеру, электрондық оқулық т. б. оқу құралдарында берілген тестілерді орындау, ауызша сұрау, жеке семестрлік тапсырмалар арқылы жүзеге асады.

1. Төменде Қазақстан халқының жыл басындағы нақты саны берілген, мың адам:

Есептеу керек:

1. 1995 жылмен салыстырғанда барлық халықтың және қала мен ауыл тұрғындарының абсолюттік өсімін немесе кемуін.

2. Әр жыл бойынша қала мен ауыл тұрғындарының үлесін

3. Қала мен ауыл тұрғындарының өзара қатынасын

Жыл ішінде 6700 адам некеге тұрған, 1900 адам ажырасқан, 2400 адам тұрақты тұруға келсе, 2970 адам түрлі себептерге байланысты басқа жаққа қоныс аударған.

1. Халықтың туу, өлу, некелесу және ажырасу коэффициенттерін.

2. Покровскийдің өмір сүру және туылғандардың ішіндегі бір жасқа дейінгі шетінегендердің коэффициенттерін

3. Халықтың табиғи және механикалық өсім коэффициенттерін

4. Арнайы туу коэффициентін, егер де облыс халқының 28%-ы 15-45 жас аралығындағы әйелдерден тұрса.
Шешуі:

Жоғарыда көрсетілген көрсеткіштерді есептеу үшін алдымен халықтың орташа жылдық санын анықтаймыз. Ол мына формула бойынша есептеледі:

Туу коэффициенті: К_т=(T/S)*1000=14000/760000*1000=19,2 промиль

Өлу коэффициенті: К_ө=(Ө/S)*1000=6900/760000*1000=8,8 промиль

Ажырасу коэффициенті: К_А=(А/S)*1000=1900/760000*1000=2,5 промиль

Некелесу коэффициенті: К_Н=(Н/S)*1000=6700/760000*1000=8,8 промиль

Покровскийдің индексін немесе өмір сүргіштік коэффициентін есептеу үшін туғандарды өлгендердің санына бөлу керек немесе мына формула бойынша:

К_ө.с=(Т/Ө)*1000=14600/6900*1000=2,1 есе

Немесе туу коэффициентін өлу коэффициентіне бөлеміз К_ө.с=( К_т / К_ө)*1000=19,2/9,1*1000=2,1 есе

Балалардың өлу коэффициентін немесе бір жасқа дейінгі шетінегендер коэффициентін есептеу үшін бір жасқа дейін шетінегендерді Ө_б туылғандардың санына бөлу керек немесе мына формула бойынша: К_б.ө=( Ө_б / Т)*1000=460/14600*1000=31,5%

Немесе оны мына формула арқылы есептеуге болады:

К_б.ө=( Ө⁰_б + Ө¹_б)/ (2/3*Т_ө + 1/3*Т₁)

Мұнда

3-есеп.

Кәсіпорынның өндірістік мұқтажына қажет отынның жұмсалуы есепті кезеңде төмендегі мәліметтермен сипатталады:

Шартты отынға ауыстырудың орташа қуаттылық (калориялық) эквиваленті (коэффициенті): мазут – 1,37 т; көмір – 0,9 т; газ – 1,2 мың м³

Анықтау керек: 1) шатты отынның нақты және жоспар бойынша жалпы тұтынылуы; 2) отын отынның жалпы жұмсалуы бойынша жоспардың орындалу проценті; 3) нақты жұмсалған отынның түрлері бойынша меншікті үлес салмағы (0,1%-ға дейінгі дәлдікпен есептелуі тиіс).
Шешімі:

1. Отынның жалпы тұтынылуын анықтау үшін табиғи шартты әдіс қолданылады; жоспарлы және нақты жұмсалу шартты отын бірлігімен есептеледі:

2. Отынның жалпы жұмсалуы бойынша жоспардың орындалу проценті: