Кадрлармен қамтамасыз ету

Қала бойынша дәрігерлер саны 1146-дан 1188-ге дейін 3,6-ға өсті. (ДСӘДМ жүйесі) жұмыс істейді, 10 мың тұрғынға дәрігерлермен қамтамасыз етілу 42,3 құрайды. Орта медицина қызметкерінің саны -3401,және 10 мың тұрғынға қамтамасыз етілу – 121,1.

2014 жылы 427 дәрігер, 2697 орта медицина қызметкері ел ішінде кәсіби біліктіліктерін арттырады. 14 дәрігер шет елде оқытылды, оның ішінде «Болашақ» бағдарламасы бойынша оқытылғандар – 5. Қалаға 2014 жылы 32 жас маман келді. Олардың барлығы да жұмысқа орналастырылған.

2014 жылы 1 шілдеден Батыс Қазақстан медициналық колледжі базасында дәрігерлер және орта медицина қызметкерлерінің практикалық дағдыларын жетілдіру үшін аймақтық симуляциялық орталық ашылды. Симуляциялық орталық оқыту-жаттығу құралдарымен, манекен және нақпішіндермен жарақтандырылған.

Қазіргі уақытта қалада алғашқы медициналық-санитариялық көмекті 7 ұйым көрсетеді, олардың ішінде 6-уы мемлекеттік, 1-уі жеке «Медициналық орталық» ЖШС-і.

2014 жылдан бастап электрондық денсаулық сақтау шеңберінде облыстың МСАК ұйымдарында «Кешенді-жанбасылық нормативке арналған амбулаторлы-емханалық көмек» (АЕК) ақпараттық жүйесі енгізілді.

Облыс емханаларында «Кезексіз емхана» ұранымен әлеуметтік –бағдарланған көмек, соның ішінде «Электрондық үкімет» веб-порталында, халықты бекіту тіркелімі, дәрігерді үйге шақырту, дәрігердің қабылдауына жазылу т.б. мемлекеттік көрсетілетін қызметтер ұйымдастырылды.

Халықты амбулаторлық және стационарлық деңгейде дәрімен қамтамасыз ету 100 % құрады.

Дәрімен қамтамасыз ету және препараттарды тағайындаудың негізділігі мәселелері, қолданыстағы нормативтік актілердің талаптарын сақтау Батыс Қазақстан облысы денсаулық сақтау басқармасының үнемі бақылауында тұр.

Профилактикалық медицинаны және денсаулық сақтаудың әлеуметтік бағыттылығын едәуір күшейту денсаулық сақтау саласындағы негізгі басымдыққа айналады. Осы мақсаттарда қоғамдық денсаулықты қорғау мәселелері бойынша сектораралық және ведомствоаралық өзара іс-қимылдың тиімділігі арттырылады, профилактикалық іс-шаралар, скринингтік зерттеулер күшейтіледі, негізгі әлеуметтік елеулі ауруларды диагностикалау, емдеу және сауықтыру жетілдіріледі.

Денсаулық сақтауды азаматтардың өз денсаулығы үшін ынтымақты жауапкершілігі тетігінің енгізілуін ескеріп дамыту басымды бағыт болып табылады. Азаматтардың өз денсаулығы үшін ынтымақты жауапкершілігі қағидасы денсаулық сақтау саласында да, сонымен бірге күнделікті өмірде де мемлекеттік саясаттың ажырамас бөлігі болуы тиіс. Бұл шылым шегудің, алкогольды шамадан тыс тұтынудың, күйзелістің, дене қимылының төмендігінен және дұрыс тамақтанбаудың салдарынан туындайтын ауруларды қысқартуға мүмкіндік береді.

Қойылған нысаналы индикаторларға қол жеткізу, жаңа инновациялық технологияларды дамыту, медициналық ақпараттық жүйені дамыту, кадрлық әлеуетті дамыту бойынша іс-шаралар одан әрі жалғастырылады.

Мектепке дейінгі ұйымдар желісі 90 бірлікті құрайды, соның ішінде 50 мектепке дейінгі ұйымдар, 1 мектеп-балабақша, 26 жалпы білім беру мектептерінің шағын орталықтары, 7 жеке шағын орталықтары, 6 жеке балабақша. Соларда 13232 бала тәрбиеленеді, соның ішінде 1001 бала шағын орталықтарда, 3 жастан 6 жасқа дейінгі балалардың саны 10397 құрайды. 3 жастан 6 жасқа дейінгі барлық балалардың саны 11117, бала бақшаға баратын бала саны 10913 баланы құрайды. Кезекте ұйымдастырылған және тіркелген балалардың жалпы саны 15149 құрайды. Балалардың мектепке дейнігі тәрбие мен оқытумен қамтылуы 1-6 жастар аралығында – 58,1 %, 3-6 жастар аралығында – 98,1 % құрайды.

Барлық балаларды балабақшамен қамту үшін 280 орындық 41 балабақшалар салу қажет.

Қалада 3648 бала 27 балабақша қазақ тілінде оқыту және 4725 бала 23 балабақша аралас тілде оқытады.12 арнайы топ 122 баладан 4 балабақша мұмкіндігі шектеулі балалармен жүмыс жасаса, туберкулез ауруымен ауыратын баламен де шипажай балабақшасы жұмыс жасайды.

Соңғы 9 жылдықта 22 балабақша жанадан ашылды.

2006 жылы жобалау қуаттылығы 150 орындық 3 балабақша ашылды: Круглоозерный ауылында 25 орындық балабақша, 2-ші завокзальный тупик мекенжайында орналасқан 100 орындық балабақша, Серебряков ауылында 25 орындық балабақша.

2007 жылы жергілікті бюджеттен Ремзавод ауданында 250 орындық №29 «Балауса» балабақшасы және Механикалық завод ауданында «Чебурашка» балабақшасы сатып алынып, 78,7 млн тенге соммасына ғимаратқа жөндеу жүргізілді.

2008 жылы барлық жобалық қуаттылығы 920 орындық 4 бала бақша ашылды: 7 шағын ауданында №34 «Балбұлақ» және №37 «Жұлдыз ай» шет елдік инвесторлар есебінен салынды, облыстық трансферттер есебінен №35 «Шұғыла» 270 орындық, №45 мектеп интернат ғимаратын №36 «Балақай» 90орындық балабақшаға берілді.

2009 жылы жалпы жобалық қуаттылығы 735 орындық 3 бала бақша ашылды: облыстық трансферттер есебінен №38 «Жазира» 170 орындық Зашаған кентінде сатып алынды, шетелдік инвестиция есебінен Зашаған кентінде №40 «Болашақ» 280 орындық бала бақша салынды, шетелдік инвестиция есебінен 9 шағын ауданында №39 «Салтанат» 280 орындық бала бақша ашылды.

2010 жылы барлық жобалық қуаттылығы 700 орындық 4 бала бақша салынды: №2 балалар үйін жөндеп 4 емханада №41 «Ақтілек» 140 орындық ашылды, медициналық колледж жатақханасын жөндеу жүргізіп №42 «Алтын сақа» 240 орындық бала бақша ащылды, Вальдорф бағытындығы гимназияны №3 ЖОББМ ауыстырып №43 «Өркен» 120 орындық бала бақша ашылды, 4 емхана ауданынды №44 «Мерей» 280 орындық бала бақша салынды.

2014 жылы бұрынғы №42 мектеп гимназиясы орнына 360 орындық №49 «Ақниет» бала бақшасы және 360 орындық №50 «Заңғар» бала бақшасы ашылды.

Соңғы жылдары мектепке дейінгі оқытуға қаржы бөлу 50% өсті және 5 бала бақша жөнделді, 3 бала бақша қайтадан сатып алынды. Сонымен қатар 36% 18 бала бақшаға күрделі жөндеу жүргізу қажет етеді.

Жалпы білім беру.

Қалада жалпы блім беретін 48 мектеп бар, бала саны 37579 оқушы және 320 оқушы 4 жеке мектептерде тәрбиеленуде.

Қала бойынша сыныптардың орташа толымдылығы орташа 22,3 оқушыны құрайды. Ана тілінде қазақ ұлты балаларының жалпы санынан 80 % оқиды. Екі ауысымдық тәртібінде 43 мектеп (90%), №38, 35 мектептері, ВБМГ, ЭБМ – бір ауысымда оқиды. Қаланың 5 мкр.-да №42 мектеп-гимназиясының жаңа ғимаратын пайдалануға берілісімен №44 мектепке жүктеліс азайды.

Қала бойынша оқушылардың білімінің сапасы 84,74%, өткен жыл нәтижелерімен салыстырғанда қалыпты. 2014-2015 оқу жылында орта мектеп курсын 1430 түлек және кешкі мектеп курсын 294 түлек аяқтады. Олардың ішінде 945 түлек ҰБТ-не қатысты. Қала бойынша 889 оқушы өте жақсы (жақсы) түлек аяқтады.

2014 жылы Жанаорда ауданында 600 орындық №46 ЖОББМ және 2015 жылы Сарытау ауданында 1200 орындық №47 ЖОББМ ашылды.

Барлық 48 мектептерде 56% ыстық тамақпен қамтамасыз етілді, алыс аймақтардағы 2050 оқушыларды мектептен автобуспен тасымалдау қарастырылған.

Қаланың 48 мектебі интернет желісіне қол жетімділігі бар. Қалада Merits Pythagoras и Байтерек сияқты бағдарламалық пакеттер орнатылған 46 мультимедиалық лингафондық бөлмелер (қажеттіліктен 86,6%) жұмыс істейді.

Қаланың барлық мектептерінде медициналық бөлмелер бар, бөлмелердің жабдықталуы 100% құрайды.

Барлық 2471 мүмкіндігі шектеулі балалар, оның ішінде инклюзивтік оқитын 1475 бала.

Соңғы бесжылдықта 10 мектептер жөнделді. 42% пайызда, яғни 20 мектеп күрделі жөндеуді талап етіп отыр.

1. 
   
   
2. 
   Көрсеткіштер
   
3. 
   Білім беру.
   

2015 жылы «Атамекен» қала сыртындағы лагерінде жергілікті бюджет қаражаттары есебінен 2 ауысымда нашар қамтамасыз етілген отбасылардан шыққан балалар, жетім балалар және ата--аналардың қамқорынсыз қалған балалар демалды. 2015 жылы дарынды балалар үшін 50% жеңілдігі бар ауысым - 230 бала.

2013 жылдың мамыр айында ГЦДЮТ және «Атамекен» Э базасында қаланың 230 баланы қамтыған әскерге дейінгі жасқа толмаған жастар үшін әскери-патриоттық жиындар өткізілді.

Білім беру бөлімімен 1700 бала қамтыған «Мирас» және «Рахат» палаталық лагерьлер ұйымдастырылды. Круглоозерное а.-да Круглоозерное ОБМ жанында 30 баланы қамтыған еңбек және демалыс лагері ұйымдастырылды. 2012 жылдың шілде айынан бастап дәстүрлі түрде № 26,17,26,6,3,38,12,24,13,234 ОБМ и Круглоозерное ОБМ-де 600-ден астам бала жалпы қамтуы бар палаталық лагерьлер және девиантты мінез-құлқы бар балалар балалары үшін 230 кәмелет жасына толмаған баланы қамтыған «Кайсар-Мужество» ұйымдастырылды. 20.06.2015 жылға жазғы демалыспен қамтылу 7742 баланы құрады.

Қаланың 48 мектебінде өздерінің алдын-алу жұмыстарын ОДН 44 мектеп инспекторы мен ОДН 14 аймақтық инспекторы атқарады. Мектеп ішілік бақылауда (31) және ОДН (149) 180 бала тұрады.

Қаланың 48 мектебінде негізгі міндеті өз құрбыластары арасында құқықтық жалпы оқытуды қамтамасыз ету және құқық бұзушылықтарды алдын-алу болып табылатын жас полициялардың топтары құрылды.

Қаланың барлық мектептерінде 35759 оқушылар жалпы контингенті бар қамқоршылық Кеңестері құрылды. 13 мектепте төрағалар ретінде мектеп директорлары, ал 8 мектепте төрағалар ретінде ата-аналар қоғамшылдығы болып табылады. Кеңестің негізгі функциясы мектептердің қоғамдық өміріне қатысу, қажеттілік бойынша және әр түрлі акциялар кезінде демеушілік көмек көрсету болып табылады. Кеңес өз жұмысында Қазақстан Республика сының заңдары, мектеп, гимназия, лицей жарғысына, осы ереже және тағы басқа заңнамалық актілеріне сүйенеді.

Қалада 599 жетім балалар, Жалпы балалар саны 0-18 жас аралығындағы 1,2 % ата –анасынан қамқорынсыз қалған балалар, осының ішінде 591 бала асырап алған балалар, 51 бала патронаттық тәрбиеге берілді.

Білім беру бойынша SWOT- талдау

Білім беру саласында мектепке дейінгі ұйымдардағы педагог кадрлардың жоғары емес сапалық құрамына, мүмкіндіктері шектеулі балаларды толық қамту дәрежесінің төмендігіне, мектепке дейінгі ұйымдарға кезектіліктің көптігіне қатысты мәселелер орын алуда (2015 жылдың 1 қаңтарына – 20532 бала).

Демографиялық процестер (туылғандар санының өсуi) және көшi-қон жағдайлары балаларды мектепке дейiнгi тәрбиемен және оқытумен қамтудың төмендеуiне әкелуі мүмкін.

Білім беру объектілерінің пайдалану мерзімінің өтуіне байланысты ғимараттардың тозуы оқушы орындарының тапшылығы мен апатты жағдайдағы және үш ауысымда оқытатын мектептер санының көбеюiне әкеліп соғуы мүмкін. Мектеп ғимараттарына қосымша құрылыс салуды жүзеге асыру, апатты жағдайдың алдында тұрған мектеп ғимараттарына күрделi жөндеу жүргiзу қажет.

Көптеген азаматтардың жетім балаларды отбасыларға орналастыру мәселесіне немқұрайлы қарауы нәтижесінде жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар саны азаймай отыр. Жетім балалардың және тәуекел тобындағы балалардың мәселелерін шешудің оң тәжірибесін насихаттау, қолдау, дамыту, тарату бойынша белсенді түсіндіру жұмыстары жүргізілуде.

12 жылдық білім беруге көшуге байланысты оқушылар контингентінің өсуі күтіледі. Бастауыш мектепке балаларды қабылдау 6 жастан бастап жүзеге асырылатын болады. 6 жасар балаларға жағдай жасау, қосымша ойын бөлмелерін ашу қажет.

Білім беру саласындағы негізгі бағыттар Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасының, соның ішінде 2010-2020 жылдарға арналған «Балапан» бағдарламасының стратегиялық міндеттерін іске асыруға бағдарланатын болады.

Мектепке дейінгі білім беру саласындағы саясат мектепке дейінгі ұйымдар желілерін кеңейтуге және мектепке дейінгі тәрбие сапасын арттыруға бағытталады.

Жалпы орта білім беру жүйесінде негізгі күш оқыту сапасын арттыруға және ақыл-ойы, дене бітімі мен жан дүниесі дамыған азаматты қалыптастыру үшін барынша жағдайлар жасауға жұмсалатын болады.
Мәдениет

Соңғы жылдары аймақтың мәдениет саласының қызметі бірқалыпты дамуда. 2012-2014 жылдары мәдениет саласына бөлінген қаржы көлемі 1443 млн. теңгені құрады. 2013 жылмен салыстырғанда 2014 жылы бюджеттен бөлінген қаржы көлемі 9,3% өскені байқалады.

2014 жылдың 1 қаңтарына қалада мемлекеттік мәдениет мекемелері қызмет ететін желі: 2 драма театры, Ғ.Құрманғалиев атындағы облыстық филармония, облыстық камералық оркестр, 24 көпшілік кітапхана, 5 автоклуб, 2 кинотеатр, 20 аула клубтары, 4 мәдениет және демалыс саябағы, көрме залы, облыстық тарих және археология орталығы, тарихи-мәдени мұраны сақтау мемлекеттік инспекциясы, зағиптар қоғамы, саңыраулар қоғамы клубтарымен қалалық мәдени-ағарту бірлестігі, облыстық халық шығармашылығы орталығы мен жастар шығармашылығы орталығы.

2014 жылы театрлар 455 спектакль қойды, соның ішінде мемлекеттік тілде - 193 (42%). Театр өнеріндегі жаңа қойылымдардың үлесі 3,0% құрады. Есепті мерзімде қазақ драма театры мен А.Островский атындағы драма театр 15 жаңа қойылым қойды.

2012 жылмен салыстырғанда театрларға келушілер саны 4,7 мың көрерменге немесе 6,1% өскен.

Клуб мекемелері 2014 жылы 16140 мәдени-көпшілік шара (фестивальдар, байқаулар, форумдар, акциялар, айтыс, концерт, шығармашылық есеп және т.б) өткізіп, 336 мың адам қамтылды.

2013 жылмен салыстырғанда (16000 мәдени-көпшілік шара, 335,1 мың адам қамтылған) өткізілген мәдени-көпшілік шаралар – 140-қа (1%-ға), келушілердің 0,9 мың адамға (2%-ға) өскені байқалады.

Облыстық тарихи-өлкетану музейінің филиалдары – С.Ғұмаров музейі мен Табиғат және экология музейлерінің экспозициясы 6,2 млн. теңгеге қайта жаңартылып, жалпы сомасы 6,3 млн. теңге құрайтын 302 жәдігер сатып алынды.

Қала кітапханаларының кітап қоры 2235,5 мың дананы (2012 ж. – 2190,4 мың дана) құрайды.

Кітапхананың жалпы оқырмандар саны 95,7 мың, бұл 2012 жылдың көрсеткішімен салыстырғанда 0,4 мың оқырманға көбейген.

Ж.Молдағалиев атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапханасының сирек кездесетін кітап қорынан 372 кітап сандық форматқа аударылды. 2012-2014 жылдарда барлығы 1138 дана кітап сандық форматқа аударылған.

Республикалық бюджеттің трансферттері есебінен «Жұмыспен қамтудың 2020 жол картасы» бағдарламасы аясында 2013 жылы мәдениет саласының 7 объектісіне 414,5 млн.теңгеге, оның ішінде облыстың 6 аудандық мәдениет үйі және М.Горький атындағы Орал қалалық кітапханасына күрделі жөндеу жүргізілді.

Жастар мәдениет үйінің төбесіне жөндеу жүргізілді.

Тарихи ғимараттар мен ескерткіштерге жөндеу-жаңғырту жұмыстары жүргізілді: «Братская могила», «Этих дней не смолкнет слава», Мәңгілік Даңқ Алауымен Жеңістің мемориалдық кешені және М.Гаврилов, Т.Масин мен Г.Жуков мүсіндері.

Қаладағы мәдениет саласындағы негізгі көрсеткіштер өскенімен, тұрғындардың мәдениет мекемелерінің қызметіне әркелкі қолжетімділігі, мәдениет нысандарының салынуы, сонымен қатар өскелең ұрпаққа тарихи-мәдени мұраның тиісті деңгейде насихатталмауы мәселелері шешілмей тұр. Мысалы, қаланың жаңа шағын аудандарында (4,6,9 ш/а), ет комбинаты ауданында, Желаев ауылы, Серебряков ауылы, Круглоозерный, Зачаган кенттерінде аула клубтары жоқ, кітапханалар саны жеткіліксіз. Тұрғындарға заман талабына сай сапалы мәдени қызмет көрсету үшін мәдениет мекемелерінің материалдық-техникалық жағдайының төмендігі (музыкалық аспаптардың, заманауи жабдықтар мен сахналық киімдердің жоқтығы) кері әсер беріп отыр.

Мәдениет саласының мекемелерінде реставратор, бутафор, бағдарламашылар, шығармашылық көшбасшылар мен жаңа типтегі басқарушы кадрлар мамандары тапшы.

Мәдениет саласының дамуына алдағы уақытта қарастырылатын басты бағыттар:

еңбекке ынтасын, кәсіби табыстарға жетуін қалыптастыратын әлеуметтік бағыттағы ұлттық мәдениет өнімдерінің үлесін көбейту (кино, кітаптар, театралдық қойылымдар, телебағдарламалар);

мәдениет мекемелеріне келушілердің санын арттыру;

аймақтағы тұрғындарды қоғамның дамуына үлес қосуына, әлеуеметтік белсенділік танытуға мәдени-көпшілік шаралар өткізу арқылы тарту.
Үштілділікті дамыту

Қаладағы тіл саясаты Қазақстан халқын біріктіруші фактор ретінде тілдік ортаны дамытуға, сонымен қатар аумақтың лингвистикалық капиталын дамытуға бағытталған.

Қалада мемлекеттік тілді оқыту бойынша «Ағартушы» орталығы, мемлекеттік тілдіоқытатын мультимедиялық кабинет қызмет істейді. Еркін және тегін мемлекеттік тілді үйрену үшін жыл сайын тілді оқыту курстары ұйымдастырылады.

Оқыту процесі мемлекеттік стандарттарға, мемлекеттік тұжырымдама мен келісілген оқу бағдарламаларына сәйкес ұйымдастырылды, оқу үдерісінде оқытудың жаңа технологиялары мен инновациялық әдістері қолданылды.

Сонымен қатар, қалада ресми түрде қазақ тілімен қатар орыс тілі де қолданылады, ағылшын тілін үйренуге барлық жағдайлар жасалған.

2009 жылдан бастап ағылшын тілін меңгерген тұрғындардың үлесін арттыру мақсатында жыл сайын ағылшын тілін оқытудың тегін курстары ұйымдастырылып келеді. 2012-2013 жылдары курсты 1200 адам оқып шықты. Алдағы жылдан бастап оқушылар санын көбейту жоспарлануда.

Қаланың білім беру саласында мемлекеттік тілдің қолданылуында да оң тенденция байқалады. 2014 жылы 49 мектепке дейінгі ұйымдардың 27 (55%) және 22-аралас (45%). 100-ден аса басқа ұлт өкілдерінің балалары қазақ балабақшаларында тәрбиеленуде. 47 мемлекеттік күндізгі мектептердің 20-да оқу қазақ тілінде жүргізіледі,15 мектепте оқыту орыс тілінде және 12 аралас орыс және қазақ тілінде оқыту кластары бар.

БАҚ-та мемлекеттік тіл саясатын орыс тілінде насихаттау, тіл саясаты жөнінде қоғамдық пікір қалыптастыру, мемлекеттік тілді дамыту және қолданыс аясын кеңейту мақсатында жергілікті ТДК-42 телеарнасынан «Язык – зеркало нации» айдарымен 50 орыс тіліндегі, «Ана тілі - бала тілі», «Тіл - парасат көрсеткіші» айдарларымен 24 балалар мен жасөспірімдерге арналған танымдық-тағылымдық бағдарламалар жұртшылық назарына ұсынылды.

Облыстық деңгейде мәнерлеп оқу және орыс жастары арасында тіл біліктілігі байқаулары, мемлекеттік тілді, орыс және ағылшын тілдерін жетік меңгерген жастар арасында олимпиадалар, мемлекеттік тілді техника тіліне айналдыру мәселелері бойынша ғылыми-тәжірибелік конференциялар өткізіледі.

Қалада 2013-2015 жылдары аралығында ҚАЗТЕСТ жүйесі бойынша тестілеу өткізілді. 2013-2014 жылдары 161 мемлекеттік қызметшілер тестілеуге қатысты. 2015 жылы шілде айында тестілеу сынағына қатысқан 13 мемлекеттік қызметші сертификат алды. Қараша айында 102 мемлекеттік қызметші сертификатқа тест тапсырады. 198 білім саласының қызметкерлері дигностикалық тест тапсырады. Бұл жұмыстар алдағы жылдары да жалғасын таба береді.

Ағылшын тілін меңгерген тұрғындардың үлесін арттыру және «Тілдердің үштұғырлығы» жобасын жүзеге асыру мақсатында 2009 жылдан бері тегін ағылшын тілін оқыту курстары ұйымдастырылып келеді.

Ономастика саласындада бірқатар жұмыстар атқарылып келеді.Зашаған кенті әкімдігінің шешіміне сәйкес 53 жаңа көшеге, Круглоозерный кентінде 24 көше жаңа атаулары берілді. Бұл көшелерге Қазақстанның белгілі адамдарының аттары берілді.

«Тілдердің үштұғырлығы» жобасын жүзеге асыру мақстаында жыл сайын тілдер айлығы, мәдени-бұқаралық шаралар өткізіліп келеді.

Тілдерді дамыту бойынша SWOT-талдауы

Қол жеткізген нәтижелерге қарамастан, мемлекеттік тілдің қоғам өмірінің барлық салаларында қолданылу төмендігі байқалады. Саланың ағымдағы және перспективадағы мәселелерінің арасында мемлекеттік тілдің қаржы, бизнес, ғылым, қызмет көрсету, мемлекеттік қызметтер ұсыну салаларындағы төмен қолданысы байқалады және мемлекеттік тілді оқыту әдістемесінің дамуы тиісті деңгейде емес.

Қала бойынша спорттық ғимараттардың саны 2012 жылмен салыстырғанда 25 бірлікке көбейіп, 352 бірлікті құрады.

Қалада 14 балалар-жасөспірімдер спорт мектебі, спортта дарынды балаларға арналған облыстық мамандандырылған мектеп-интернат, Облыстық жоғары спорттық шеберлігі мектебі, Олимпиада резервтерін даярлау орталығы және 3 кәсіби клуб (волейбол, футбол, спорттық ойындар) жұмыс істейді.

2014 жылы қалалық және қала аралық деңгейдегі 150 жарысқа 30 000 спортшы қатысты.

2015 жылдың 9 ай ішінде қалада теннис орталығы, Деркул шағын ауданында орналасқан «Орал» дене шынықтыру сауықтыру кешені, Зашаған кенттік округінде орналасқан «Арман» дене шынықтыру сауықтыру кешені және Жаңа орда шығын ауданында орналасқан бір көпфункционалды спорт алаңы қолданысқа тапсырылды.