Бағдарламасы «Кәсіби-бағытталған шетел тілі»

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ 

МИНИСТІРЛІГІ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 

«Кәсіби-бағытталған шетел тілі»  

5В090200 – «Туризм» мамандығы  

2 кредит 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы  

 

 

 

1. 5В090200 - «Туризм» мамандығы бойынша Қазақтың спорт және туризм 

академиясында  ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН ЖӘНЕ ЕНГІЗІЛГЕН. 

 

2. ПІКІР БЕРУШІЛЕР: Чакликова А.Т., педагогика ғылымдарының докторы,  

Абылай хан атындағы ҚазХҚжәнеӘТУ оқу ісі жөніндегі проректоры. 

Арынова М.Т., педагогика ғылымдарының кандидаты, 

ҚазСТА доценті 

    

3.Қазақстан  Республикасының  білім  және  ғылым  министрлігімен  КЕЛІСІЛДІ 

ЖӘНЕ ЕНГІЗІЛДІ.  

 

4.  5В090200  –  «Туризм»  мамандығы  бойынша  «27»  маусым  2013  жылы  

Республикалық Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында қаралды. №2 хаттама.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Авторлар:п.ғ.к.,ҚазСТАдоц.  ИмангуловаТ.В.,  ҚазСТАдоц.Худайбергенова 

Н.Т., п.ғ.к., доцент Арынова М.Т. п.ғ.к.,ҚазСТАдоц. ИмангуловаТ.В. 

  

ТҮСІНІК ХАТ 

Бұл  типтік  оқу  бағдарламасы  «Қазақстан  Республикасы  жоғары  білім 

берудің  мемлекеттік  стандарттарының»  құрамдас  бөлігі  ретінде    туризм 

саласында  міндетті  базалық  пәндердің  бірі  болып  табылатын    «Кәсіби-

бағытталған  шетел  тілі»  пәні  бойынша  білім  алатын  студенттерді  даярлауды 

қамтамасыз етуге арналған.   

Қазіргі заманғы жағдайларда шеттілдік қатынас маманның болашақ кәсіби 

ісіндегі  маңызды  компонент  болып  табылады,  осыған  байланысты,  ДШжС 

мамандығы  бойынша  тілдік  емес  ЖОО-да  «Кәсіби-бағытталған  шетел  тілі» 

пәнінің рөлі өсіп келеді.  

Жоғары кәсіби білімнің мемлекеттік білім беру стандарты Жоғарғы кәсіби 

білімнің  мемлекеттік  білім  беру  стандарты  шетел  тілін  оқудағы  кәсіби 

ерекшеліктерін  есепке  алуын,  оның  студенттердің  болашақ  кәсіби  қызметі 

міндеттерін іске асыруға көзделгенін талап етеді. 

Ұсынылған  типтік  бағдарлама  халықаралық  үлгідегі  шеттілдік  білімнің 

арнайы  кәсіби-бағдарлық  материалға  сәйкес  бейімделу  нәтижесі  болып 

табылады  және  оның  кәсіби  жағдайларда  (оқытудың  кейсті  әдісі)  белгіленген 

қолданысы. 

Бағдарлама  кредитті  технологиялар  талаптарына  сай  жасалған  және 

көптілді  білім  беру  бойынша  мемлекеттік  бағдарлама  шеңберінде  ДШжС 

мамандығы бойынша білім алатын студенттерді оқытуда іске асырылуды қажет 

ететін жалпы сипаттамаларды қамтиды. 

Тілді  практика  жүзінде  меңгеру  міндеттері  мен  қатынастық  мақсаттары 

тұжырымдамалық,  базистік  болып  келеді.    Қарым-қатынастың  кәсіби  аясымен 

байланысты жаңа сөйлеу ілім-білімдерді қалыптастыра және жетілдіре отырып, 

студенттер  өз  ана  тіліне  қатысты  қатынастың  қосымша  құралын  меңгереді,  ең 

ақырында, терең және сапалы кәсіби білім алып шығады.  

Кәсіби-бағытталған  шетел  тілі  көптілділік  білім  тұрғысынан  шет  тілі 

арқылы мамандықты оқуға бағытталады. Шетел тілін меңгеру үдерісінде тілдік 

емес ЖОО-да қатынастық құзыретінің ғана емес, сонымен қатар, оқушылардың 

кәсіби  қасиеттерінің  де  жетілдірілуі  жүріп  жатады.  Кәсіби  білім  мен  ілімді 

қабылдаудан  басқа,  шете  тілі  спортшының  әлем  көрінісін  кеңейтіп,  сонымен 

қатар,  өнегелі  және  когнитивті  даму  қызметін  орындайды.  Шеттілдік  сөйлеу 

дағдылары  мен  білімдердің  қалыптасу  және  даму  үдерісінде  оқушылардың 

ойлағыштық қызметi белсендіріледі, ол маңызды әрекеттер мен операцияларға 

итермелейтін  алғышарттарды  тудырады,  олар:  Туризм  аясындағы  болашақ 

маман үшін кәсіби мәні бар салыстыру, талдау, жинақтау, синтездеу, болжау. 

Ұсынылып  отырған  Бағдарлама  негізінде  ЖОО-ң  шетел  тілдері 

кафедралары  нақты  бір  оқу  мекемесіндегі  тілдік  дайындығы  ерекшеліктерін 

ескеретін  оқу  жұмыс  жоспарларын,  ПОӘБ  және  көрнекілік  оқу 

құралдарынжасауға мүмкіндік алады. 

«Кәсіби-бағытталған шетел тілі» пәнінің мақсаттары мен міндеттері: 

«Кәсіби-бағытталған  шетел  тілі»  шетел  тілінде  (ағылшын)  кәсіби  ауыз 

және  жазбаша  қатынаста  жеткілікті  болатын  студенттердің  тілдік 

құзыреттілігін қалыптастыруға себепші болады.  

Берілген әлеуетті іске асыру үшін келесі шараларды сақтау қажет: 



 

шетел тілінде сөйлеу ісінің мақсаттарын нақты тұжырымдау; 



 

осы істің әлеуметтік және кәсіби бағытталуы; 



 

жеке тапсырмаларды шешуде білім алушылардың қанағаттанушылығы; 



 

білім  алушыларды  жеке  тапсырмаларды  шығармашылық  амалмен 

шешуін қалыптастыру; 



 

оқу ұжымындағы қолайлы психологиялық ахуал. 

Шетел  тілін  меңгеру  аясы  тар  мақсат  емес,  бiлiмдарлық  деңгейiн,  өз 

мамандығы  шеңберiндегі  бiлiмпаздығын  арттыру  мақсатына  жету  құралы 

болуы керек. Кәсiби мамандықтар ерекшелiгiнiң есепке алынуы келесi бағыттар 

бойынша  жүргiзiлуі    тиіс:  арнайы  мәтіндермен  жұмыс,  ауызекі  сөзді  дамыту 

үшін  арнайы  тақырыптарды  меңгеру,  оқытушылардың  білім  алушылардың 

лексикалық және грамматикалық материалын белсендіру үшін оқу құралдарын 

жасауы,  тиiстi мамандығы бойынша минимум-сөздікті оқып білу. 

  Студент білім алу курсын аяқтағанда білуі тиіс:: 



 

ағылшын тілінің кәсіби лексикасын; 



 

нақты  бір  кәсіпке  тән  фонетикалық  құбылыстар  білімін,  грамматикалық 

түрлерді,  сөз  құрау  тәртіптерін,  лексикалық  бірліктерді,  терминологияны 

қамтитын тілдік ілім мен білімдерді.  

Студент  білім  алу  курсын  аяқтағанда  сөйлеу  қызметінiң  келесi 

түрлерiмен бiлуге икемi болуы керек: 



 

Айтылым:  әңгімелесу,  нақтылы  тақырып  бойынша  кәсiби  сипаттағы 

мәлiметпен мақсатты түрде тілдесу;  



 

Оқылым:  әртүрлi  функционалдық  стильлер  және  жанрлардың 

жарияланымдарын оқудың барлық түрлерiн бiлу;  



 

жазылым:  реферат  мазмұндамасы,  мазмұндай  алу  іскерлігінде 

байқалатын кәсiби жазбаша қарым-қатынас үшiн; 



 

фонетика:  естілгенді  түсіну  дәрежесін  анықтайтын  тапсырмаларды 

орындауға,  меңгеруге  негізделетін  кәсіби  сипаттағы  хабарламаларды  есті 

қабілетімен қабылдау.    



 

Кәсіби  маңызды  мәтіндерді  ана  тілден  шет  тіліне  және  керісінше,  шет 

тілінен ана тіліне аудару. 

Пәндiк деңгейлері бойынша курстың мазмұны: 

Бағдарлама  мазмұны  студенттердің  кәсіби  саласындағы  қатынастық 

қажеттіліктерімен анықталады. Тілдік емес жоғары білім беру мекемелеріндегі 

шет тілі дайындығы  B2+LSP еуропалық дәрежені меңгеруді қамтиды. Арнайы 

мақсаттар (LSP) үшін тілді меңгеру оның алдағы өндірістік қызметтегі арнайы 

мамандық  профилі  бойынша  кәсіби  –  бағыттылық  қатынасындағы 

қолданысының деңгейі осы кезеңдегі дайындық ерекшелігі болып табылады.. 

Белгi  қойылған  деңгейлер  ұлттық  бiлiм  беру  жүйесінiң  ерекшелiктерiмен 

үйлеседi  және  білім  беру  жүйесімен  қабылданған  Тұжырымдамаға  сәйкес 

төмендегідей іске асырылады:  

Дәрежелік  амалда  тұжырымды  негізделген  шет  тілі  білім  беру  жаңа 

жүйесінің  маңызды  ерекше  белгісінің  бірі  білім  берудің  соңғы  нәтижесіне, 

яғни,  нақты  бір  мақсатпен  тапсырылған  жаттыққандылық  дәрежесіне 

бағыттылығы. 

Берілген  жүйе  отандық  пәндік  мазмұн  мен  баға  сапасының  халықаралық 

шәкілінің  үйлесімі  болып  саналады,  білікті-сапалық  талаптарды  әр 

дәрежедегівариациялы маңызды-білімдік бағдарламалармен соңғы нәтижелерге 

шетел тіліне жаттыққандық дәрежелері бойынша бір ізге салады. 

Білім алудың соңғы кезеңіндегі кәсіби шеттілдік дайындықтың ерекшелігі 

ДШжС саласындағы нақты бір мамандық профилі бойынша кәсіби-бағытталған 

қатынастың алдағы қолданысында арнайы мақсаттар  (LSP) үшін  тілді меңгеру 

болып  табылады.  Соңғы  мақсаты  LSP  игерудегі  мәденаралық  факторды 

(индустрия  түрі,  гендерлы,  мәртебелі,  жас  ерекшеліктері)  есепке  ала  отырып, 

болашақ  кәсіби  қызметтегі  жеткілікті  дәрежесінің  әлеуметтік  және 

интелектуалдық тапсырмаларын шешу үшін «құрал» болып табылады. 

Кәсіби-бағытталған қатынас саласы келесі модульдермен ұсынылған: 

Туризм мамандықтарына арналған лексикалық тақырыптар: 

 

1 модуль. «Мен оқитын оқу орны» 

1 тақырып: Мен  таңдаған мамандық. 

2 тақырып: Саяхат жетекшісі. 

2 модуль. «Туристiк нысандар» 

1 тақырып: Мәдени-танымдық. 

2 тақырып: Тарихи-археологиялық. 

3 тақырып: Тәуеп ету. 

3 модуль. «Қазақстанның табиғаты» 

1 тақырып: Қазақстандағы экотуризмнің алатын орны. 

2 тақырып: Туризмдегі медицина мен гигиена. 

4 модуль. «Туризмнің  даму тарихы және классификациясы» 

1 тақырып: Туризмнің мақсаттық қызметтері. 

2 тақырып: Туризмді ұйымдастыру құрылымдары. 

5 модуль. «Қазақстандағы туризмнің дамуы» 

1 тақырып: Туризмнің дамуындағы Елбасымыздың бағдарламасы. 

2 тақырып: Қазақстандағы діни туризмнің дамуы. 

6 модуль. «Туризмнің түрлері» 

1 тақырып: Халықаралық туризм. 

2 тақырып: Ішкі туризм. 

3 тақырып: Спорттық туризм. 

7 модуль. «Туризмнің жұмыс істеу формалары» 

1 тақырып: Туристік жорықтар. 

2 тақырып: Экскурсия. 

8 модуль. «Дүниежүзілік туризм дамыған аймақтар» 

1 тақырып: Туризмдегі жаңа ақпараттық технологиялар. 

2 тақырып: Туризмнің дамыған елдері. 

9 модуль. «Халықаралық туризмнің даму тенденциясы» 

1 тақырып: Халықаралық туризмнің ерекшеліктері. 

2 тақырып: Халықаралық туристік нарық. 

10 модуль. «Туған өлкенің туристік мүмкіндіктері» 

1тақырып: 

Қазақстанның 

өңірлік 

туризмді 

дамытуға 

қолайлы                

аймақтары. 

2 тақырып: Түркістан - екінші Мекке. 

 

Бағдарламаның  мазмұны  тіл  үйренушінің  қарым-қатынасқа  түсу 

салаларын ескере отырып, сөйлеу әрекетінің 4 қағидатына (тыңдалым, оқылым, 

айтылым,  жазылым)  негізделген  тіл  үйренушінің  мақсаты,  тілді  қолдану 

саласы, 

коммуникативтік 

жағдаяттар 

құрылымдарына, 

контекспен 

байланыстылығы  тіл  бірліктерінің  қолданыстағы  қызметіне  сай  анықталады.  

Осы ретте жоғары оқу орындарына арналған  типтік   бағдарлама  халықаралық 

стандарттарға  сай  болуы  –  бүгінгі  күннің  басты  қажеттіліктерінің  бірі.  Білім 

беру  жүйесінде  жүргізіліп  жатқан  реформаларға  сай  кәсіби   ағылшын    тілін  

өзге  тілді  аудиторияларда  оқыту  деңгейлік,  коммуникативті-бағдарлы  оқыту 

әдістемесіне негізделеді.  Ағылшын   тілін  оқытудың сапалық деңгейін арттыру 

мақсатында  Тілдерді  меңгертудің  халықаралық  стандарттарында  көрсетілген 

тілді меңгеру деңгейлері басшылыққа алынады. 

Бағдарламаның мазмұны студенттердің  ғылыми-кәсіби аясында, ағылшын  

тілін  ғылыми  іс-әрекет  тәсілі  ретінде  оқыту  мақсаттары  мен  міндеттері 

коммуникативті  қажеттілікпен  анықталады.  Тілдік  емес  жоғары  оқу 

орындарында  басқа  тілді  оқыту  B2+LSP,  LAP  еуропалық  деңгейде  үйрету 

болып  табылады.    Осы  кезеңдегі  дайындықтың  ерекшелігі  өндірістік  іс-

әрекетте  нақты  мамандық  саласы  бойынша  кәсіби  бағдарлы  қатынасты 

пайдалану деңгейіндегі (LSP, LAP) арнайы мақсат үшін тілдерді үйрену болып 

табылады.  

А1 – А2 – негізгі деңгей; В1 – В2–  кәсіби  бағдарлы деңгей; С1 – С2 – 

мамандық тілі деңгейі: 

Кәсіби бағдарлы деңгей 

Студент 

берілген 

деңгей 

негізінде 

мынадай 

коммуникативті 

тапсырмаларды орындай алуы керек. 

Тыңдалым  бойынша  студенттер  бейтаныс  кәсіби  бағдарлы  мәтінді 

таспадан  тыңдап,  ақпараттың  мазмұнын,  тақырыбын,  негізгі  идеясын,  негізгі 

және қосымша хабарды толық түсіне білуі тиіс.  

Әдеби  нормада  қалыпты  жылдамдықпен  айтылған  нақты  және 

абстрактылы  тақырыптағы  ақпараттарды  тыңдап,  түсіну.  Тіл  иесімен 

дайындықсыз  сұхбатқа  түсуі.  Өз  қызметі  шеңберіндегі  тақырыптар  бойынша 

қалыпты  нормада  айтылған  лингвистикалық  құрылымы  мен  мағыналық 

жағынан  орта,  нақты  және  абстрактылы  тақырыптардағы  негізгі  ойды  түсіну. 

Әдеби  нормада  үнтаспаға  жазылған  хабарламаларды  тыңдап,  ондағы 

айтушының  көзқарасын анықтай алуы.  

Радиодан  әдеби  нормада  берілген  деректі  радио  хабарлардың  және  басқа 

да  материалдардың  көпшілігін  түсіну.  Ондағы  сөйлеушінің  сөйлеу  мәнерін 

көңіл күйін анықтай алуы тиіс.   

Оқылым  әрекеті  бойынша  студент  мәтінді  оқып,  түсінгенін  ауызша 

айтып,  сұрақтарға  жауап  беруі  немесе  мәтін  бойынша  түсінгенін  өз  сөзімен 

әңгімелеп  беруі  қажет.  Бұдан  студент  мәтін  мазмұнын  түсінген-түсінбегенін 

және сөздік қорының ауқымын бірден аңғаруға болады. Мәтіндер кәсіби-іскери, 

арнайы ресми бағытта оқиғаны хабарлау, мазмұндау, суреттеу негізінде арнайы 

құрастырылуы қажет.  

 Кәсіби   мәтінді  оқу  барысында  студент  келесі  жайттарды  орындай  білуі 

қажет: 

– оқудың әр түрлі стратегияларын қолдана білуі; 

– мәтіннің тақырыбын анықтап, оның негізгі идеясын түсіне білуі. 

Жазылым  бойынша  жұмысты  орындауда  студенттер  таңдаған  тақырып 

мазмұнын  терең  түсініп,  оны  өз  сөзімен  жазбаша  жеткізе  білуі  және  сонымен 

қатар  өзінің  осы  тақырып  бойынша  жеке  көзқарасын,  тұжырымында  жеткізе 

білгені  жөн.  Мұның  өзі  студенттің кәсіби    ағылшын   тілін   қалай 

меңгергенін,оның 

ағылшын                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

ша  сөз  байлығының  ауқымын  көрсетеді.  Студент  сонымен  қатар  кәсібі 

бойынша  оқыған  кітаптары,  мақалалары  немесе  тыңдаған  хабарлары  жайында 

шағын мәлімдеме, түйіндеме жаза білуі қажет.  

Айтылымда 

студенттер 

өздеріне 

ұсынылған кәсіби  

бағыттағы 

тақырыптардың  біріне  сұхбат  (сөйлесім)  құрады.  Таңдаған  тақырыпқа  сай 

сөйлесімде төмендегідей шарттар ескеріледі:  

–  берілген  тақырып  бойынша  студент  сөйлемдерді  байланыстырып,  еркін 

сөйлей білуі қажет; 

– мамандығы  бойынша  тыңдаған  немесе  оқыған  мәтіннің,  естіген 

ақпараттың  мазмұнын  айта  білуі,  ондағы  оқиғаға  өз  көзқарасын  білдіре  білуі, 

оны өзінше толықтыра білуі тиіс. 

Студенттің  берілген  тақырып  бойынша  мәлімдеме  жасау,  сұхбат  құру, 

әңгімені қоштау т.б. бағытта білім, білік дағдысы болуы қажет.  

Мамандық тілі деңгейі 

Тыңдалым бойынша кәсіби мәтінді таспадан тыңдап, студент: 

● берілген  нақты  мамандық саласындағы  танымдық-қатысымдық  міндетті 

шешуге керекті ақпаратты тыңдап түсіне білуі; 

●  түсіндірмелі  сипаттағы  монолог  түрінде  берілген  мамандық  саласы 

жайындағы  ойды,  тақырыпты,  негізгі  мазмұнды,  оның  жеке  мағыналық 

бөлімдері  бойынша  негізгі  ақпаратты  тыңдау  арқылы  түсіне  білуі  тиіс. 

Сонымен қатар: 

● іскери-ресми кездесулердегі екі немесе бірнеше адамдардың арасындағы 

бойынша сұхбат мазмұнын, негізгі ойды түсініп, қорытынды жасай білуі керек. 

Мәтіндердің  тақырыбы  студенттердің  таңдап  алған  мамандықтарына  сәйкес 

алынады. 

Оқылым  әрекеті  бойынша  мамандықтарына  сай  мәтінді  мұқият  оқып, 

студент: 

● оқылған  мәтіннің  негізгі  мазмұнын,  жеке  мағыналық  бөліктері 

арасындағы логикалық және себеп-салдарлық байланысты түсіне білуі керек. 

● студент  мамандық  саласы  бойынша  берілген  мәтіннің  мазмұнын  өз 

көзқарасы  тұрғысынан  толықтырып,  өзгертулер  енгізе  отырып,  әңгімелеп  бере 

білуі  қажет.  Мәтіннің  түрі:  жалпы  ғылыми,  жалпы  кәсіби  және  арнайы 

мамандық  саласы  бойынша  құрастырылуы  тиіс.  Мамандық  саласы  бойынша 

берілген  мәтінді,  ғылыми  мақаланы,  баяндаманы  оқу  барысында  студент 

төмендегі жайттарды орындай білуі қажет: 

●  оқудың  басты  стратегияларын  қолдана  білуі;  мәтіннің  негізгі  идеясын 

түсініп, оның ішінен өзіне қажетті ақпаратты ала білуі;  

●  хабарға,  апаратқа  өзінше    түйіндеме  жасап,  автордың  ойына  баға  бере 

білуі тиіс. 

Жазылым  бойынша  жұмысты  орындауда  студенттер  таңдаған  тақырып 

мазмұнын  терең  түсініп,  оны  өз  сөзімен  жазбаша  жеткізе  білуі  және  сонымен 

қатар  өзінің  осы  тақырып  бойынша  жеке  көзқарасын,  тұжырымында  жеткізе 

білгені жөн.  

Егер  эссе-шығарма  болса,  мәтін  мазмұнының  ауқымы  800-1000  сөзден 

тұруы  тиіс.  Реферат  мәтінінің  ауқымы  10-15  бет,  аннотация  және  кәсіби 

іскерлік қағаз үлгілері 0,8-1 бет, ал конспект мәтінінің ауқымы 3-5 болуы тиіс. 

Студент сонымен қатар: 

● мамандығы бойынша таңдап алған тақырыпқа  жоспар құру арқылы осы 

тақырып  бойынша  естіген,  оқыған  мәтін  мазмұнында  берілген  ойды  байыта 

жаңғыртып, толықтырып, өз бетінше өңдей білуі тиіс; 

●  ғылыми  баяндама,  мәлімдеме,  хабарлама  жазу  үшін  ойды  логикалық 

жүйемен жазбаша құра білу тиіс; 

● нақты  мамандығы  бойынша  оқыған  кітаптары,  мақалалары  немесе 

тыңдаған хабарлары жайында шағын мәлімдеме, түйіндеме жаза білуі қажет.  

Әдеби  шығармалар  немесе  мақалаларға  сыни  баға  беріп,  күрделі  жоспар, 

эссе, түйіндеме, пікір жаза алады. 

Айтылым  бойынша  студенттер  өздеріне  ұсынылған  тақырыптардың 

біріне  таңдауы  бойынша  сұхбат  (сөйлесім)  құрады.  Таңдаған  тақырыпқа  сай 

сөйлесімде  төмендегідей  шарттар  ескеріледі:  Студенттің  берілген  тақырып 

бойынша таңдаған кәсібі, мамандығы жайында әңгемелеп айта білуі, баяндама 

жасай алуы, сұхбат құра білуі тиіс. Диалогтық сөйлеуде студент: 

●  айтушының  ой-пікіріне  өзінің  тұжырымдарымен  жауап  беріп,  әр  түрлі 

сұрақтар қою негізінде өзіне қажетті ақпаратты ала білуі; 

● мамандығы бойынша жаңалықтармен бөлісіп, ол жайында өз көзқарасын 

серіктесіне жеткізе білуі; 

● естіген ақпараты жайындағы өзіндік тұжырымын дәлелдей білуі тиіс. 

 Типтік    бағдарламада   ЖОО-да  дайындалатын  барлық  мамандық  түрлері 

бойынша лексикалық тақырыптар тізімін беру мүмкін емес. Оны әр оқу орны өз 

бағдары мен жоғарыда көрсетілген халықаралық стандартқа сай анықтайды.  

 

Тіл үйренушілердің деңгейін анықтау критерилері

 

 

В

1

 – негізгі жеткілікті деңгей

  

 

Студент мынандай коммуникативті тапсырмаларды орындай алуы қажет: 

кәсіби қатынас саласындағы қатысымды-тілдік құрылымдарды түсіне және 

қолдана білуі керек; 

кәсіби  бағдарлы    мәтіндердегі  негізгі  ойларды  түсінуі,  оған  қатысты  өз 

ойын  білдіруі,  мәтін  мазмұнын  құптауы  немесе  келіспеуі,  қосымша  деректер 

негізінде  баяндай  алуы  қажет.  Студент  өз  мамандығы  бойынша  ойын  жаза 

алуы, болашақ қызметі туралы баяндай алуы міндетті. 

В

2

 – негізгі стандартты деңгей 

Студент 

берілген 

деңгей 

негізінде 

мынандай 

коммуникативті 

тапсырмаларды орындай алуы қажет:  



 

кәсіби  қатынас  саласындағы  әр  түрлі  қатысымдық  міндеттерді  шешу 

кезінде  мамандығы  бойынша  түрлі  қатысымдық-тілдік  құрылымдарды  түсініп, 

қолдана білуі қажет; 



   тілі   грамматикасының  негізгі  заңдылықтарын  меңгеріп,  оны   кәсіби  

жағдаяттарда қолдана алу қабілеттілігі; 



 

оқыту үдерісі кезінде алған білімін, білігі мен дағдысын  кәсіби  қызметте 

қолдана алу қабілеттілігі; 



 

өз  мамандығына  қатысты   кәсіби   жағдаяттарда  ойын   қазақ    тілінде  

дәлелді, жүйелі жеткізе білу қабілеттілігі; 



 

кәсіби   бағдарлы  мәтіндердегі  негізгі  ойды,  БАҚ  -тағы  күнделікті 

жаңалықтан кәсібіне қатысты ақпараттарды түсіну қабілеттілігі; 



 

ағылшын  тілінде  өз  мамандығы,  болашақ  қызметі  туралы  баяндай  алу 

қабілеттілігі. 



 

кәсіби   терминдермен  жұмыс  істеу  барысында  оқығаны  туралы  өзінің 

бағасын  бере  отырып,  пікірін,  ойын   ағылшын    тілінде   дұрыс  айта  білу 

қабілеті. 



 

өзінің кәсібі туралы әңгіме құра білу, сипаттау қабілеті. 

 

С

1

 – С

2 

– негізгі стандарттан жоғары деңгей 

Студент 

берілген 

денгейі 

негізінде 

мынадай 

коммуникативтік 

тапсырмаларды орындай алуы қажет. 

Тіл  иесінің  жылдам  айтылған  сөзін  түciнy.  Ғылыми  еңбектерді  оқып 

баяндай  бiлy.  Мәжіліс,  жиналыстарда  өзіне  қажетті  ақпарат  пен  мәліметтерді 

жаза  алуы.  Өз  кәсіби  шеңберінде  кеңес  беріп,  пікір  білдіруі.  Өзінің  ғылыми 

зерттеу тақырыбы бойынша мақала, баяндама жазып, өз пікірлерін қорғай білуі 

қажет. Ғылыми еңбекке эссе, жоспар (жай және күрделі), пікір, түйіндеме жаза 

алуы міндетті. 

Тыңдалым  бойынша  бейтаныс  түпнұсқадағы  кәсіби  мәтінді  таспадан 

тыңдап, студент: 

•  берілген  нақты  мамандық  саласындағы  танымдық-қатысымдық  міндетті 

шешуге керекті ақпаратты тыңдап түсіне білуі; 

•  түсіндірмелі  сипаттағы  монолог  түрінде  берілген  мамандық  саласы 

жайындағы  ойды,  тақырыпты,  негізгі  мазмұнды,  оның  жеке  мағыналық 

бөліктері бойынша негізгі ақпаратты тыңдау арқылы түсіне білуі тиіс. Сонымен 

қатар: 

• іскери-ресми кездесулердегі екі немесе бірнеше адамдардың арасындағы 

сұхбат мазмұнын, негізгі ойды түсініп, қорытынды жасай білуі керек. 

 

Ағымды, аралық және қорытынды бақылау, өзіндік жұмыстар 

бойынша әдістемелік  нұсқаулықтар 

 

Кредиттік  технология  бойынша  баллдық  жүйе  студенттің  білім  деңгейін 

бағалауда  маңызды  рөл  атқарады.  Студент  біліміне  объективті  түрде 

қойылатын  қорытынды  баға  бақылау  түрлеріне  қойылған,  бөлінген  балл 

көрсеткіштері  мен  емтихан  қорытындысы  және  оқу  кезеңіндегі  студенттің 

жалпы жинаған балдың көрсеткішімен анықталады. 

Бақылаудың 3 түрі бар: 

1) ағымды (апта сайын немесе модульді аяқтаған соң); 

2) аралық (кесте бойынша, 7 апта, 14 апта); 

3) қорытынды (курсты аяқтағаннан кейін). 

Әр  аптада  сұрақ-жауап,  тест  тапсырмалары,  сөздік    диктант  және  т.б. 

түріндегі ағымды бақылау алынады. 

Аралық  бақылау  кесте  бойынша,  1  кезеңде  2  рет  өткізіледі.  Ол  7  аптада 

өтілген  материалдарды  қайталау,  пысықтау,  бекіту  түрінде  алынады.  Өткізу 

түрі – ауызша, жазбаша, тест тапсырмалары және т.б. 

Ал  қорытынды  бақылау  (емтихан)  жұмысы  оқу  кезеңі  аяқталғанда 

өткізіледі.  Бақылау  тапсырмалары  мен  сұрақтары  алдын  ала  беріледі.  Сұрақ 

саны 75-100-ге дейін аралықта болуы керек. 

Қорытынды бақылау-емтиханды ауызша, жазбаша, тест және аралас  түрде 

өткізуге болады. Емтихан сұрақтары курс бағдарламасының мазмұнын қамтуы 

керек. Билет саны студенттің санына сай болуы қажет. Әрбір билет 3 сұрақтан 

тұрады. Егер тест тапсырмалары түрінде болса, аудиториялық сағат саны және 

курс  мазмұнының  ерекшелігіне  қарай  құрылуы  керек.  Тест  тапсырмалары 

түрінде берілген 25 сұрақтың әрқайсысына 5 нұсқадан жауаптары берілуі керек. 

Тест сұрақтары, билеттер сессия алдында кафедра мәжілісінде бекітілуіқажет. 

 

Студенттің өзіндік жұмысы (СӨЖ) 

 

Қазіргі  заманымызда  қоғамға  өз  бетімен  жұмыс  атқаратын,  еркін  де 

кеңінен  ойлайтын,  өздігінен  алдына  мақсат  қойып  және  оған  жетудің  әдіс-

тәсілін  шығармашылықпен  анықтап,  сондай-ақ  қолдана  алатын  кәсіби-маман 

тұлғасы  болуы  керек.  Мұндай  тұлғаның  дамуына  бағытталған  білім  берудің 

негізі  болып  тұлғаның  өздігінен  білім  алу,  өзін-өзі  тәрбиелеу,  өзін  жетілдіру 

үдерісі жатады.  

Жоғары  оқу  орындарында  кәсіби  қазақ  тілін  оқыту  тәжірибесінде 

ұйымдастырылатын  студенттердің  өзіндік  жұмысы  келесідей  бөлінеді: 

студенттердің  оқытушының  басшылығымен  орындайтын    өзіндік  жұмыс; 

студенттердің  жеке  өздері  орындайтын  өзіндік  жұмыс.  Студенттердің  өзіндік 

жұмысы–  олардың  оқу  танымдық  әрекетінің  ерекше  түрі.  Оның  өзіне  тән 

сипаты  мынада:  бұл  жұмысты  орындау  барысында  оқытушы  жағынан  тікелей 

басшылық болмайды. Оқытушы тек кеңес беруші, көмекші рөлін атқарады. 

 Кредиттік  оқу  жүйесінде  СӨЖ  ұйымдастыру  кезінде  төмендегі 

мәселелерге назар аудару қажет: 



 

тақырыптарға сәйкес СӨЖ тапсырмалары дәл және анық болуына; 



 

СӨЖ тапсырмаларының көлеміне және оны қабылдау түріне; 



 

СӨЖ  тапсырмаларын  орындауға  ықпал  ететін  әдістемелік  құралдардың 

болуына; 



 

СӨЖ орындауды және қабылдауды әр түрде өткізуге.  

СӨЖ ұйымдастыру және қабылдау технологиясы төмендегідей сатылардан 

тұрады:  СӨЖ  жоспарлау,  әдістемелік  жағын  қамтамасыз  ету,  СӨЖ  бақылау 

мен бағалау, талдау және одан ары дамыту. 

 Жоспарланған СӨЖ тақырыптары мен қабылдау түрі, уақыты, көлемі т.б. 

мәліметтер  пәндердің  жұмыс  оқу  бағдарламасында  және  кафедраның  оқу-

әдістемелік  құжаттарында  көрсетілуі  тиіс.  Әр  пән  үшін  СӨЖ  өткізу  формасы 

мен  түрін  таңдауға  оқылатын  пәннің  мақсаттары  мен  міндеттерін, 

студенттердің даярлығын және СӨЖ-ге бөлінген сағат санын ескеру қажет. 

Студенттердің өзіндік жұмысы реферат, баяндама, шығармашылық жұмыс, 

бақылау жұмысы, ғылыми мақала түрінде дайындалуы мүмкін. 

Студенттердің  өзіндік  жұмысының  нәтижелері    конференция,  іскерлік 

ойын, жеке сұхбаттасу түрінде өтуі мүмкін. 

 

 

 

 Өзіндік жұмыстың түрлері 

Тапсырмалар 

Жазбаша бақылау нысандары 

1 

2 

Ақпарат  көздерімен  (оқулықтар, 

ғылыми  әдебиет,  зерттеулер, 

Интернет  т.б.)  өздігімен  немесе 

студенттердің 

шағын 

тобы 

құрамында жұмыс жасау 

Конспект 

 Реферат 

Бақылау жұмысы  

Берілген сұрақтарға жауап  

Эссе 

Топ жұмысы туралы есеп (ақпарат) 

 Баяндама  

Талдау (аналитикалық) шолуын жазу 

Глоссарий құрастыру 

Бейне-,  аудио-,  СБ-құралдарда 

(электрондық  дәріс)  берілген 

дәріс  материалдарын  өздігінше 

игеру 

Конспект, реферат 

Берілген  тапсырма  бойынша 

дәрісханалық 

сабақта 

презентация дайындау 

Сценарий 

Семестрлік жоба дайындау 

Апта сайын  жоба дайындығы 

туралы есеп 

Жоба 

Студенттердің 

бір-бірімен 

ұйымдастырған  іскерлік  ойын 

(рөлдік 

ойын) 

форматында 

өтізген кеңес 

Жазбаша есеп (ақпарат) 

Белгілі  бір  тақырып  бойынша 

ақпарат жинақтау 

Ақпарат  көздерінің    тізімі  Ақпарат 

көздерінің тізімін презентациялау 

Берілген  тақырып  бойынша  өз 

тобында өткізу мақсатында сабақ 

жоспарын дайындау 

Сабақ жоспары 

Сабақ жоспарын презентациялау 

Жарыс өткізу 

 Жарыс ережесін құрастыру 

Берілген 

тақырып 

бойынша 

статистикалық 

мәліметтерді 

талдау 

Есеп беру 

Case-study-да 

берілген 

жағдаяттарды  талдап,  оларға 

берілуі  мүмкін  жауаптарды  бір 

топ студенттердің талқылауы 

Case-study  тапсырмаларын  орындау 

туралы жазбаша есеп 

Берілген 

тақырып 

бойынша 

сұқбат алу 

Сұқбат  мәтінін құрастыру және оны 

талдау 

Қандай  да  бір  пікір  алуандығын 

туғызатын 

мәселе 

бойынша 

мамандар 

(студенттер, 

тұрғындар, 

тұтынушылар, 

спортшылар 

т.б.) 

арасында 

сауалнама  құрастыру  және  оны 

өткізу 

Сауалнама 

Сауалнама нәтижелерін талдау 

 

   

 

Кәсіби бағытталған ағылшын   тілі  курсы бойынша меңгерілетін  

грамматикалық құзыреттілік 

 

Грамматикалық  құзыреттілік  дегеніміз  –  грамматикалық  бірліктерді  білу 

және  оны  дұрыс  пайдалана  білу.  Типтік  бағдарлама  тілдің  грамматикалық 

құрылысын  меңгертуді,  яғни  саналы-коммуникативті  бағдарды  басшылыққа 

алады.  Онда  грамматикалық  құзыреттілікті  қалыптастыруда  коммуникативті 

функционалды  қағидатқа  басымдылық  беріле  отырып,  тілдің  жүйелілік-

құрылымдық қағидасы сақталады. 

B

l

 – негізгі жеткілікті  және В

2 

– стандартты кәсіби бағдарлы деңгей 

Күрделі  сөйлемдер  жүйесі.  Лебіздегі  сөйлем  құрылымы  мен  олардың 

өзіндік  ерекшеліктері.  Сөйлем  құрылымындағы  ой  мен  олардың  айтушы  мен 

тыңдаушы  арасындағы  қатынаста  түсініктілігі.  Сөз  тіркесі  арқылы  сөйлем 

құраудың  прагматикалық  сипаты.  Құрмалас  сөйлем  жүйесіндегі  орын  тәртібі, 

олардың  семантикалық,  функционалдық  ерекшеліктері.  Күрделі  сөйлем 

құраудағы  жалғаулықтардың  рөлі  мен  маңызы.  Ағылшын  сөйлеміндегі 

интонация бірлігі. Интонацияның, сөйлемнің жалпы коммуникативтік түрлерін 

анықтай  алу  қызметі;  сөйлемнің  өзекті  талдануы,  сөйлемдерді,  синтагмаларды 

мәтінде бір-бірінен айырып, бөліп алудағы интонацияның қызметі; пауза және 

синтагма.  

С

1 

– С

2

 негізгі стандарттан жоғары мамандық тіл деңгейі 

Салалық  терминдер  жүйесін  қажетіне  қарай  меңгеру.  Лебізде  ағылшын 

тілінің  төл  байлығы  саналатын  мақал-мәтелдерді,  нақыл  сөздерді, 

фразеологиялық  бірліктерді  пайдалана  білу.  Әдеби  тіл  мен  жергілікті  тіл 

ерекшеліктерін  анықтайтын  тұлғаларды  саралау,  сөз  әдебі,  дұрыс  сөйлеу 

мәдениетін,  орфоэпиялық  және  орфографиялық  заңдылықтар  мен  заңдарды 

меңгеруі 

 

Аса маңызды лингво-дидактикалық қағидаттар: 



 

Сөйлеу ісі түрлерінің өзара байланысы мен өзара тәуелділігі; 



 

Көрнекілікке сүйену (иллюстрациялық, тілдік, графикалық); 



 

Студенттердің өзіндік жұмыстарын ынталандыру; 



 

Қатынастық тапсырмалардың басым рөлі; 



 

Оқу материалдарының функционалды-тақырыптық сұрыпталуы. 

 

Пән мазмұнын меңгеру дәрежесіне қойылатын талаптар: 

Суденттер міндетті: 

-  оқудың  барлық  негізгі  түрлерін  игеруі:  нақтылаушылық,  ізденушілік, 

қараушылық; 

- кәсіби сипаттағы жазба жұмысы үшін нормативті клишені игеру,  

-  нақты  ниет,  бағалау,  кәсіби  саладағы  қарым-қатынас  түрлерін  көрсету 

үшін қызмет істейтін негізгі тілдік түрлері мен сөйлеу формулаларын меңгеру; 

- кәсіби сөйлеу түрлерін игеру: дәлелді пікірлерді, ұсынымдарды құру. 

Ауызша және жазбаша емтихан түріндегі шекті бақылауға қойылатын 

талаптар 

Шекті бақылау мыналарды қамтиды: 

1.  сөздікті  пайдаланып  оқу  және  мамандық  негіздері  бойынша  оқылған 

мәтін  мазмұнының  жазбаша  аудармасы.  Мәтін  көлемі  –  2000-2500  баспа 

белгілерін қамтиды, орындау уақыты – 45 минут; 

2.  жалпы  кәсіби  мазмұнды  мәтінді  сөздіксіз  оқу,  ана  тіліндегі  немесе  шет 

тілінде оқылған мазмұнның негізгі мазмұндамасы. Мәтін көлемі 800-1000 баспа 

белгілерінен тұрады, орындау уақыты – 20 минут. 

3. оқылған тақырыптарға шет тілінде әңгімелеу жасау. 

 

 

ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 

 

1.Закон об образовании Республики Казахстан. № 319-111от 27.07.2007. 

Типовой  учебный  план  специальности  «Физическая  культура  и  спорт»  приказ 

МОиН РК №158 от 10.04.2012.  

2.  Государственный  общеобязательный  стандарт  образования  Республики 

Казахстан. Бакалавриат. Положение ГОСО ДВиПО, 2011.  

3.  N.T.Khudaibergenova,  G.Utegenova,  Professionally-oriented  foreign  language. 

Almaty, 2016 

4. N.T.Khudaibergenova English for travel. I-II Parts, 2013-2014 

5.  Кунанбаева  С.С.  Современное  иноязычное  образование:  Методология  и 

теории. Алматы, 2005. 

6.  «Концепция  развития  иноязычного  образования  РК».  -  Алматы:  Казахский 

университет  международных  отношений  и  мировых  языков  имени  Абылай 

хана, 2006 г.  

7. Абдыгаппарова С.Б., Ахметова Г.К., Ибатуллин С.Р. и др. Основы кредитной 

системы обучения в Казахстане. Алматы, 2004. 

8.  Кузнецова  Н.  Учись  читать  литературу  по  специальности.  Москва:  Высшая 

школа, 1985.  

9.  Практический  курс  английского  языка  :  [учеб.  для  вузов]  :  1  курс  /  [В.  Д. 

Аракин и др.] ; под ред. В. Д. Аракина. – 6-е изд., доп. и испр. – М. : ВЛАДОС, 

2012. – 536 с. – (Учебник для вузов). 

 10.    Воробьева,  С.А.  Деловой  английский  язык  для  гостиничного  бизнеса 

(сферы туризма) / С.А. Воробьева, А.В. Киселева. - М.: Филоматис, 2011. - 336 

c.

 

                                        Қосымша әдебиет 

1.  Методическое  пособие  для  студентов  неязыковых  факультетов  “Useful 

English Vocabulary”, Калинина Н.М, Климова И.А., Коняхина Л.М., УдГУ, 2010 

2.  Английский  язык  для  физкультурных  специальностей  =  English  for  Students 

of Physical Education : [учеб. для вузов / Е. А. Баженова и др.]. – 4-е изд., стер. – 

М. : Академия, 2010. – 345 с. 

3.Кожарская,  Е.  Э. Английский  язык  для  студентов  естественно-научных 

факультетов  =  English  for  sciences  :  учеб.  для  студентов  учреждений  высш. 

проф.  образования  /  Е.  Э.  Кожарская,  Ю.  А.  Даурова  ;  под  ред.  Л.  В. 

Полубиченко. – М. : Академия, 2012. – 175 с. 

4.    Афанасьева,  И.  В.  Английский  язык  в  вузе:  инновационные  технологии 

обучения  :  учебно-методическое  пособие  /  И.  В.  Афанасьева.  -  М.  :  МПГУ, 

2013. – 130 с. 

5. Ершова, О. В. Английская фонетика Электронный ресурс : от звука к зкуку : 

учебное пособие по развитию навыков чтения и произношения / О. В. Ершова, 

А. Э. Максаева. – М. : Флинта : Наука, 2011. – 130 с. –  

Кордон,  Т.  А.  Дизайн  :  спецтексты  на  английском  языке  :  учеб.  пособие  (на 

англ.  яз.)  Часть  1  / Т.  А.  Кордон.  –  Чебоксары  :  Чуваш.  гос.  пед.  ун-т,  2013.  – 

117 с. 

6.  Майкова,  Л.  В.  Устные  разговорные  темы  по  английскому  языку  для 

неязыковых факультетов педагогических вузов : учеб. пособие / Л. В 

7.  Венявская, В.М. Английский язык. Страноведение = Across the Countries and 

Continents: Учебник / В.М. Венявская. - Рн/Д: Феникс, 2009. - 444