Қазтұтынуодағы
Қарағанды экономикалық университеті
Бухгалтерлік есеп және аудит кафедрасы
5В0508 (050508)- Есеп және аудит мамандығы бойынша
кешенді мемлекеттік емтихан
БАҒДАРЛАМАСЫ
Қарағанды 2010
5В0508 (050508) - Есеп және аудит мамандығы бойынша кешенді мемлекеттік емтихан БАҒДАРЛАМАСЫН құрастырушы э.ғ.к., ҚҚЭУ профессоры Мәдиева Қ.С.
Бағдарлама «Бухгалтерлік есеп және аудит» кафедрасының отырысында қаралып бекітілген, мәжіліс хат № 5, 28 желтоқсан 2010 жыл.
ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП -1
1. Ақша каражаттары мен оның эквиваленттерінің есебі
Ақша қаражатгары мен оның эквиваленттерінің есебі. Кассадагы ақшаның есебі. Банктегі ақша қаражаттарының есебі. Аккредитивтегі, чек кітапшасындағы ақшаның есебі. Жолдағы ақша есебі. Банктегі валюта шотындағы ақшаның есебі. Ағымдағы шоттар бойынша банк көшірмесі. Ақша қаражаттарын, ақша құжаттарын және қатаң есептілік бланктерін түгендеу және оның нәтижесін бухгалтерлік есеп шоттарында көрсету. Ақша эквива-ленттері. Ақпаратты ұсыну және ашу.
2. Дебиторлық қарыздар есебі
Дебиторлық қарыздар, оның түрлері: қысқамерзімді және ұзақ мерзімді, саудалық және саудалық емес дебиторлық қарыздар. Алынуға тиісті шотгар. Оны тану. ¥сынылған шегерімдер есебі. Сатылған тауарларды қайтару және сатудан жеңілдіктер есебі. Күмәнді борыштар есебі. Күмәнді борыштарды бағалау әдістері. Алынуға тиісті вексельдер.
3. Қорлар есебі (ҚЕХС 2)
Қорлардың сыныптамасы. Өзіндік құн мен нарықтық құнның ең төмені бойынша бағапау. Қорлардың қозғалысын қүжаттық рәсімдеу. Қорлар есебін ұйымдастыру жүйесі: кезеңдік және ағымдағы түгендеу. Есептің үзіліссіз жүйесі кезіндегі қорларды бағалау әдістері (орташа құн, ФИФО, арнайы ұқсастыру). Әдістерді салыстыру.
Қорларды ішкі бақылаудың тиімді жүйесі. Қоймадағы материалдарды түгендеу, оны жүргізу тәртібі. Түгендеу нэтижесін ресімдеу және есепке алу. Қорларды қайта бағалау есебі. Ақпараттарды ашу.
4. Негізгі құралдар есебі: бастапқы тану, бағалау және амортизация (МСФО16, МСФО36)
Негізгі қүралдарды жіктеу. Негізгі құралдарды бағалау. Нақты құнын/бастапқы қүны бойынша бастапқы тану және бағалау. Негізгі қралдарды сатып алу есебі. Негізгі құралдар объектісін ақшалай емес активтерге алмастыру жолымен алу. Ұқсас активтерге алмастыру. Негізгі құралдарды қайтарымсыз беру.
Кезекті күрделі шығындар. Негізгі қүралдарды жөндеу. Жетілдіру және ауыстыру, қайта ұйымдастыру және қайта салу. Негізгі құралдарды есептен шығару. Ликвидация. Негізгі кұралдарды түгендеу. Түгендеуді жүргізу тәртібі және оның нәтижелерін есепте көрсету.
Негізгі құралдардың амортизациясы, амортизацияны есептеу әдістері: тікелей, өндірістік, кумулятивтік, қос қалдықты. Негізгі құралдарды қайта бағалау есебі. Активтерді қайта бағалау бойын-ша резервтер. ҚЕХС 36 «Активтердің құнсыздануы». Активтердің құлсыздануын тану және бағалау. Ақпараттарды ашу.
5. Материалдық емес активтердің есебі (ҚЕХС 38)
Материалдық емес активтерді тану критерилері. Материалдық емес активтерді жіктеу және олардың сипаттамасы. Бастапқы тану және бағалау. Материалдық емес активтерді сатып алу есебі. Ішкі қүрылған сауда белгілері, іскерлік бедел. Ауыстыру негізінде алынған материалдық емес активтерді бағалау. Материалдық емес активтерді қайта бағалау. Зерттеу шығындары. Материалдық емес активтер есебін ұйымдастыру. Материалдық емес активтердің амортизациясы. Материалдық емес активтерді есептен шығару есебі. Ақпараттарды ашу.
6. Міндеттемелер есебі (ҚЕХС 19, ҚЕХС 23, ҚЕХС 37)
Банктер мен банктен тыс мекемелердің несиелері мен займдары есебі. Төленуге тиісті шоттар мен төленуге тиісті вексельдер. Еңбекке ақы төлеу бойынша персоналдармен есеп айырысу есебі. Еңбек ақы нысандары мен жүйелері. Зейнетақы қорына аударым-дар есебі. Әлеуметгік салыққа және элеуметтік сактандыруға ауда-рымдар есебі. Бюджетпен есеп айрысу есебі. Тауарларды жеткізу, қызметтерді көрсету және жұмыстарды атқару үшін алынған аван-стар бойынша есеп айырысу. Ұзақ мерзімді қарыздардың ағым-дағы бөлігі. Басқадай кредиторлық қарыздар есебі. Ағымдағы мін-деттемелерді ұсыну және талдау. Ақпараттарлы ашу.
7. Табыстар мен шығыстарды тану (ҚЕХС 18)
табыстар мен шығыстар түсінігі. Табыстар мен шығыстарды тану критериилері. Түсімді бағалау. М»сілені анықтау. Қызметтерді
үсыну. Кезең шығындары: өткізу бойынша шығыстар, жалпы әкімшілік шығыстары, сыйақы бойынша шығыстар. Тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді өткізу бойынша шығындар есебі. Табыстар мен залалды тану. Табыстар мен залалдар туралы есептілік. Ақпараттарды ұсыну.
8. Меншікті капитал есебі
Жарғылық капитадды қалыптастыру тәртібі және оның ұйым түріне байланысты мөлшері. Серіктестіктегі меншікті капитал есебі. Акционерлік қоғам. Төленбеген капитал есебі. Жарғылық капитал есебі. Акция эмиссиясы. Артықшылықты акцияның қарыздық сипаттамасы. Төленген капиталды ұсыну. Акционерлік капиталды алу. Дивидендтер. Акцияға пайда. Резервтік капитал. Таза табыс. Бөлінбеген табыс (жабылмаған залал). Ақпараттарды ашу.
9. Қаржылық есептілікті ұсыну (ҚЕХС I)
Қаржылық есептіліктің мақсаты. Қаржылық есептіліктің ком-поненттері. Құрылымы мен мазмұны. Баланста көрсетілуі тиісті ақпараттар. Пайда мен залал туралы есептілік. Меншікті капиталдың өзгерісі туралы есептілік. Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептілік. Есеп саясаты туралы ақпаратты ашу.
ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП – 2
1. Кәсіпорындарды біріктіру. Сатып алу әдісі (ХҚЕС 3)
Бірлескен кәсіпорындарды бірегейлендіру. Ортақ бақылаудағы ұйымдар мен кэсіпорындарды қамтитын кэсіпорындардың бірігуін қарастыру. Есептеу әдісі. Сатып алу әдісін қолдану. Ұйым-сатып алушыны бірегейлендіру. Кэсіпорындарды біріктіру құны. Болашақтағы оқиғалармен негізделген кәсіпорындарды біріктіру құндарын түзету. Кәсіпорындарды біріктіру тұнын сатып алынған активтерге, қабылданған міндеттемелерге және шартты міндеттемелерге бөліп тарату. Сатып алынатын үйымның бірегейлен-дірілген активтері мен міндеттемелері. Сатып алынатын ұйымның материалдық емес активтері. Сатып алынатын үйымдардың шартты міндеттемелері. Іскерлік бедел. Ұйым-сатып алушының бірегейлендірілген активтердің, міндеттемелердің және шартты міндеттемелердің таза әділ қүнындағы үлесінің артуы. Кәсіпорындарды кезең бойынша біріктіру.
Алдын - ала негіздегі бастапқы есеп. Бастапқы есепті аяқтаған кездегі түзету. Бастапқы есепті аяқтау бойынша кейінге қалдырылған салықтык талаптарды тану.
2. Шоғырландырылған және бөлек қаржылық есептілік
Шоғырландырылған қаржылық есептілікті ұсыну. Шоғырлан-дырылған қаржылық есептілікті қолдану аясы. Шоғырландыру процедуралары.
Еншілес, бірлесіп бақыланатын және тэуелді ұйымдарға инвестициялардың бөлек қаржылық есептіліктердегі есебі. Жиынтық бухгалтерлік балансты дайындау.
Таза активтердің әділ құны, іскерлік бедел және азшылық үлесін анықтау. Пайда мен залал туралы жиынтық (шоғырландырылған) есептілік. 3. Инвестициялық меншік (ХҚЕС 40)
Инвестициялық меншік түсінігі. Инвестициялык меншік ретінде активтерді жіктеу жолдары. Инвестициялық меншікті есептеудің балама әдістері. Ақпараттарды ашып көрсетуге қойылатын талаптар.
4. Ақшаның бухгалтерлік есебі және уақытша құны
Ақша ағынын дисконттау. Пайыздар мен болашақ құн. Ағымдағы (дисконтталған) құн. Аннуитеттер.
5. Жал есебі (ХҚЕС 17)
Жалдың жіктелуі. Жал алушылардың қаржылық есебінде жалдың бейнеленуі. Қаржылық жал. Бастапқы тану. Кейінгі бағалау. Операциондық жал. Жал берушінің қаржылық есебіндегі жал есебі. Кері жал бойынша сатып-өткізу операциясы.
6. Бірлескен қызметке қатысу (ХҚЕС 31)
Біріккен қызмет нысадары. Бірігіп атқарылатын бақылау. Шарттық келісім. Бірігіп бақыланатын операциялар. Бірігіп бақы-ланатын активтер. Бірігіп бақыланатын ұйымдар. Кэсіпкердің қаржылық есептілігі. Пропорциональды шоғырландыру. Үлестік қатысу бойынша есептеу әдісі. Пропорционалды шоғырландыру және үлестік қатысу әдісін қолдануды есептен шығару. Кәсіпкердің бөлек қаржылық есебі. Кәсіпкер мен бірлескен қызмет арасындағы операциялар. Инвестордың қаржылық есебіндегі бірігіп басқаруға қатысу үлесін бейнелеу. Біріккен қызмет басшылары. Ақпараттарды ашып көрсету.
7. Қаржылық ивестицияларды бағалау және оның есебі.
Мерзімдері, шарттары және есеп саясаты. Пайыздық мөлшерлеме тәуекелі. Несиеліктэуекел. Әділетгі қүн. Ашыпкөрсетілуге тиісті басқа да талаптар. Тануды тоқтату. Кепілдік. Кептеген туын-ды элементтерден тұратын құрама қаржылық қүралдар. Пайда және зиян арқылы эділетті қүн бойынша бағаланатын қаржылық активтер мен қаржылық міндеттемелер. Пайда және зиян жөніндегі есеп және капитал. Құнсыздану. Міндетгемелерді орындау және бұзу (нарушение). Активтерді беру. Қаржылық активтерді типтік сату немесе сатып-алу. Қаржылық міндеттемелерді тануды тоқтату. Қаржылық активтер мен қаржылық міндеггемелерді бағалау, Қайта жіктеу. Пайда және зиян. Қаржылық активтер бойынша борыщтардың қүлсыздануы. Амортизацияланған құнмен есепке алынатын активтер. Өзіндік құн бойынша есептелетін қаржылық активтер. Сатуға арналған қаржылық активтер. Хеджирлеу. Хеджирлеу құралдары. Жіктелінетін құралдар. Хеджирлеу құралдарын анықтау. Хеджирлендірілінуші баптар. Жіктелінуші баптар. Хед-жирлендіру сапасындағы қаржылық және қаржылық емес баптарды анықтау. Хеджирлеуді есепке алу. Әділетті құнды хеджирлеу. Ақша ағымдары мен таза инвестицияны хеджирлеу.
8. Валюталық бағамдар өзгерісінің әсері. Шетелдік қызмет
Функционалды валюта. Шетелдік қызметке таза нвестиция. Ақшалай баптар. Шетел валютасындағы операцияларды функци-оналды валютада бейнелеу. Бастапқы тану. Кейінгі есепті мерзім-дерге есеп беру. Бағамдық айырмашылықтарды тану. Функционалды валютаны ауыстыру.
Функционалды валютадан ерекшеленетін үсыну валютасын қолдану. Үсынылатьш валютаға қайта есептеу. Шетелдік қыз-мет жөніндегі қаржылық есептілікті қайта есептеу. Кез-келген бағамдық айырмашылықтың салықтық салдарлары.
9. Табысқа салынатын салық (ХҚЕС 12)
Салық базасы. Ағымдағы салық міндеттемелері және ағым-дағы салық активтерін тану. Салық салынатын уақытша айырмашылықтар. Кәсіпорындарды біріктіру. Әділетті қүн бойын-ша есептелетін активтер. Іскерлік бедел. Шегерілетін уақытша айырмашылықтар. Кері іскерлік бедел. Активті немесе міндеттемені бастапқы тану.
Пайдаланылмаған салықтық зияндар және салықтық несиелер. Таньшмаған кейінге қалдырынған салықтық талаптарды қайта бағалау. Еншілес компанияларға, филиалдарға және ассо-цияцияланған компанияларға инвестициялар. Біріккен қызметке қатысу үлесі. Бағалау. Ағымдағы және кейінге қалдырылған са-лықтарды тану. Пайда және зиян жөніндегі есеп. Кэсіпорындарды біріктіру нэтижесінде пайда болатын кейінге қалдырылған са-лықтар. Ақпаратгарды үсыну. Салықтық активтер мен міндетге-мелер. Өзара есепке алу. Салықтар бойынша шьныстар. Кейінге қалдырылган салықтық міндеттемелер мен талаптар бойынша бағамдық айырмашылықтар. Ақпараттарды ашу.
10. Акциядан пайда (ХҚЕС 33)
Бағалау. Акциядан базалық пайда. Пайда. Акциялар. Опциондар, варранттар және олардың баламалары. Конвертацияланатын қүралдар. Орналастырылуы кейінге қалдырылған акциялар.
Төлемдері қарапайым акциялар және ақша қаражаттары арқылы жүзеге асырылатын келісім шарттар. Сатып алынған опциондар. Сатуға жіберілген опциондар. Кері түзетулер.
11. Есеп саясаты, есептеме бағаларындағы өзгерістер мен қателіктер (ҚЕХС 8)
Есеп саясаты. Есеп саясатын таңдау және қолдану. Есеп сая-сатының бір ізділігі. Есеп саясатындағы өзгерістерді қолдану. Ретроспективті қолдануды шектеу. Ашып көрсету. Есепті бағалаудағы өзгерістер. Қателер. Алдыңғы кезең қателерін ашып көрсету.
12. Байланысты тараптар (ХҚЕС 24)
Байланысты тараптар туралы ақпараттарды ашып көрсету. Анықтамалары. Байланысты тараптармен қарым-қатынастар және операциялар.
Ұйымдар мен байланысты тараптар арасындағы өзара есеп айырысулардың өтелмеген қалдығын идентификациялау.
БАСҚАРУ ЕСЕБІ
1. Басқару есебі туралы негізгі түсінік
Басқару есебіне түсінік. Басқару есебі бухгалтерлік есеп жүйесінің элементі ретінде. Басқару есебінің қағидаттары (ұйым қызметінің үздіксіздігі, бірыңғай жоспарлы-есептік өлшем бірліктерін қолдану; ұйымның құрылымдық бөлшектер қызметтерінің нәтижелерін бағалау; бюджеттік басқару; ақпараттардын толықтығы мен талданылуы; ақпараттың мерзімділігі). Басқару және қаржылық есеп жүйесінің салыстырмалы сипаттамасы. Шешім қабылдаудағы басқару есебінің рөлі. Басқару урдісі (менеджмент). Басқару үрдісіндегі талдаушы - бухгалтердің рөлі. Кэсіби этика. Жауагасершілік орталығы (шығын орталығы, табыс орталығы және инвестиция орталығы). Өндірістік есеп және оның басқарудағы рөлі. Басқару есебі мен өндірістік есеп арасындағы байланыс.
2. Шығындардың жіктелуі
«Шығындар және шығыстар» туралы түсінік. Шығындар -басқару есебінің негізгі бір объектісі ретінде. «Шығынның пайда болу орыны», «шығынды тасымалдаушы», «жауапкершілік орталығы» туралы түсінік.
Қорды бағалау үшін шығыңцардың жіктелуі: өнімге жұмсалатын шығыңцар мен кезең шығындары, тікелей және жанама шығындар, өндірілген өнімдердің өзіндік құны туралы есеп.
Шешімдер қабылдау үшін шығындардың жіктелуі: өзгермелі және тұрақты шығын, шартты-өзгермелі және шартты-түрақты шығындар, аралас шыгындар жоғарғы және төменгі нүктелер әдісі, шашыранды әдіс, инженерлік әдіс және регрессиялық талдау; релевантты және релевантты емес шығындар, қайтарылмайтын шығын, альтернативті шығын (өзгермелі), инкрементті (өсетін) және маржиналды шығындар.
Бақылау және жоспарлау үшін шығындардың жіктелуі: бақыланатын және бақыланбайтын шығындар, нормативті (стандартты) және нақты шығындар.
3. Өндірістік шығындар есебін уйымдастыру
Шығындарды бөлу және топтастыру. Негізгі өндіріс есебі. Көмекші өндіріс есебі. Өз өндірісіндегі жартьшай фабрикаттар есебі. Өндірістік шығындар есебі: материалдар есебі. Қорлардың өзіндік құнын бағалау. Сапаны жүйелі басқару ("сапаның" түсінігін анықтау: сапаны көтеруге кеткен шығын, сапа мен еңбек өнімділігі арасындағы байланыс, қорды басқару модельдері және альтернативті жүйе, "дәл мерзімде" өндіріс. Өндіріс шығын-дарының есебі: еңбек шығындары. Еңбек ақы төлеу әдістері, еңбектің тиімділігін есептеу. Жұмыс күшінің ағымдық коэффициенті. Жанама оқытуды қолдану мен талдау.
Үстеме шығындардың есебі. Өндіріс бөлімшелері мен өндірістік жауапкершілік орталыктары арасында шығындарды қайта бөлу. Әдістемелерді бөлу мен таңдау базасы. Тендік жүйесі және қайта бөлу әдісі, шығындарды қадамды қайта бөлу, тікелей әдістерін қолдау аясы мен пайда болуы. Кем және артық шығындардың есебі.
4. Өндірістегі шыгындар есебінің әдістері мен өнімнің өзіндік кұнын калькуляциялау
Өнімнің өзіндік құны - ұйымның қызметінің сапалы көрсеткіштері. Өзіндік құнның түрлері мен қүрамы. Басқару есебіндегі өнімнің (қызметтің, жүмыстың) өзіндік қүлшна қосылатын шығындардың қүрамы. Калькуляция баптары бойынша өнім өндіруге кеткен шығындар есебі.
Өнімнің өзіндік құнын (қызмет, жұмыс) калькуляциялаудың процестік әдісі: қолдану ауқымы мен ерекшелігі. Эквиваленттік бірліктің түсінігі. Эквиваленттік шығым: мөлшерлі жоғалтулар мен жоғары мөлшерлі жоғалтулар.
Аяқталмаған өндіріс. Әртүрлі деңгейдегі аяқталған өзіндік кұн элементтері. Алдыңғы процестегі өнімнің өзіндік кұлы. ФИФО және орташа өзіндік құн әдістері бойынша шығындарды калькуляциялау.
Процестік калькуляциялау сатылары: өндірістің шартты көле-мщ есептеу; өнім бірлігінің өзіндік қүнын талдау; жиынтык өзіндік құнды есептеу. Кешенді өндіріс: жанама өнім, бірлескен өнімдерді жанама өніммен салыстыру. Операциондық калькуляңия.
Өнімнің өзіндік қү-нын калькуляциялаудың тапсырыстық әдісі. Есептің тапсырыстық әдісі: қолдану аясы мен оның ерекше айырмашылығы. Тікелей шығындар есебі (метериалдықжәне еңбек ақы шығындары) және оның тапсырысқа апару тэртібі. Өндірістік үстеме шьнъіндар есебі. Өткізілген өнім мен орындалған тапсырыс есебі. Контракт, тапсырыс бойынша өзіндік қүнді калькуляциялау. Ақауды жөндеу шығындары мен қалдықтар есебі. Орындалған контрактан алынған пайда есебі. Тапсырыс бойынша толықтыру сомасы мен аяқталмаған өндірісті бағалау.
Шығынды бөлудің функционалды жүйесі. Сипаттамасы, ұқсастығы мен айырмашылығы. Шығын топтары, шығынды тасы. малдаушылар, қызметтер бойынша шыгьш орталықтары.Шыгынның бағытты калькуляциясы. Шығын калькуляциясының басқа да әдістері.
Шығындар есебі мен өнімнің өзінд ік құнын калькуляциялаудың нормативтік әдісі. Калькуляциялауәдістері: нақты және нормативті шығындар есебі. Нормативті (стандартты, бюджетгік) шығындар.Жеке нормативтерді қалыптастыру тэртібі. Үйымның нормативті базасына қойылатын талап.
«Ауытқулар» және пайда болу себептері. Жайлы және жайсыз ауытқулар: негізгі метериаддар бойынша (саны мен бағасы), негізгі еңбек бойынша (тиімділік және төлем мөлшері бойынша ауытқуы), өзгермелі үстеме шығындар бойынша (шығындар мен тиімділік бойынша ауытқулар), тұрақты үстеме шығындар бойынша (өнімнің көлемі мен смета бойынша).
Өнім бірлігінің нормативтік шыгындары элементтері: тікелей материалдардың нормативтік құны, материалдардың тікелей нормативтік саны, нормативтік жұмыс уақыты (тікелей еңбек шы-ғыны), тікелей еңбек төлемінің нормативтік мөлшері, өзгермелі және түрақты үстеме шығындардың нормативтік коэфициенті.
Тікелей материалдардың, тікелей еңбектің, үстеме шығын-дардың нормативтік шыгындарын есептеу тәртібі. Норма және нормадан ауытқу бойынша шығындар есебі.
«Стандарт - кост» жүйесі. Стандарттық өзіндік құн алгоритмі. Ауытқуларды талдау. Ауытқулар түрлері: тікелей материалдық шығындар ауытқуы; тікелей еңбек шығьшдар ауытқуы; үстеме
шығындар ауытқуы. Бақыланатын және бақыланбайтын ауытқулар, олардың пайда болу себептері. Нақты үстеме шығындарды стандартгыкпен сэйкестендіру.
Шығындардың толық үлестірілуі бойынша өзіндік құн калькуляциясы: өнімнің (жүмыстың, қызметтің) өзіндік құн құрамындағы тікелей және жанама шығындар есебі. Өзгермелі шығын-дар бойынша өзіндік құн калькуляциясы. «Жартылай өзіндік құн» түсінігі. «Директ - костинг» жүйесіндегі өнімнің өзіндік қүнына қосылатын шығындар. «Директ - костинг» және толық үлес-тірілетін есеп жүйесіндегі есептік жазулар. Маржиналды табыс. Маржиналды және толық шығындар есебін қолдану арқылы ұйымдардың кірісі мен шығысы есебі.
Екі калькуляциялау әдісінің пайда көлеміне эсерінің салыстырмалы талдауы. Зиянсыздықты талдау: оның мақсаты мен тәсіл-дері. Талдау әдістері: теңдік әдісі, жалпы табыс әдісі (маржиналды табыс), графикалық әдіс.
5. Бюджеттеу және негізгі бюджетті құру
Шығындарды жоспарлау мен бақылау - басқарудың негізгі функциясы. Ағымдағы және ілгері жоспарлаудың мэні мен мақсаты. «Бюджет (смета)» және оньщ қалыптасуына қойылатын та-лаптар. «Бюджеттік цикл» түсінігі.
Сату бюджеті. Өндіріс бюджеті. Материалдар бюджеті. Ең-бек бюджеті. Өндірістік үстеме шығындар бюджеті. Өндірістік өзіндік құн бюджеті. Коммерциялық және экімшілік шығыстар бюджеті. Бақыланатына алмайтын факторлардың түсімге эсері. Пайда мен зиян бюджетін, ақша қаражаттары бюджетін, бюд-жеттік бухгалтерлік баланстың құрамы мен дайындау тэртібі. Кэсіпорынның жоспарындағы бұл құжаттардың мэні.
6. Бақылау мен қызмет нәтижесін бағалау
Қатаң және икемді бюджет түсінігі, оны құру тэртібі. Икемді бюджетті есептеу формуласы. Үйымның қызметін бақылау мен талдаудағы икемді бюджеттің мэні. Нақты өндірілетін өнімді ескере отырып бюджет мәліметтерін реттеу.
7. Басқару шешімдерін қабылдау
Шешімдер қабылдау үрдісіндегі есептік ақпарат. «Релевантты ақпарат» түсінігі. Алдағы кездегі релеванттық шығындар мең табыстардың анықтамасы.
Қысқа мерзімді басқару шешімдерін қабылдау. Бағалық ше-шімдер қабылдау. Баға қалыптастыруға байланысты шешімге әсер ететін факторлар. Үстеме пайызын анықтау. Мақсатты баіа қалыптастыру. Арнайы тапсырыстың бағасын қалыптастыру. Трансферттік бағаны анықтау. Трансферттік баға құрудың әдістері.
Қысқа мерзімді басқару шешімдерін кабылдау үшін толық және өзгермелі шығындар есебінің әдістерін қолдану. Өндіріс көлемін артгырумен баға төмендеуіне байланысты шешімдер қабылдау. Қуаттылықты пайдаланудағы өнім ассортиментін жоспарлау. Сигменттік талдау әдісі. Пайда мен шығындардың өспелі талдауы.
Ұзақ мерзімді басқару шешімдерін қабылдау. Күрделі қаржы салымы сметасын құрудың мақсаты мен үрдісі. Қаржы салымын бағалаудың дисконттық емес әдісі: өтелімділік әдісі және өтелімділіктің есептік коэффициенті. Қаржы салымын бағалаудың дисконттық әдісі: дисконтталған ақша ағымы, таза келтірілген құн (NPV), табыстылықтың ішкі мөлшері (IRR).
Қаржы салымы жобасын енгізуден күтілетін табыстылықтыі анықтау.
АУДИТ
1.Сыртқы аудиттің түрлері және маңызы
Аудиттің мәні, мақсаты және маңызы. Аудиттің пайда болуы және дамуы.
Қазақстан да аудиттің қалыптасуы және дамуы. Аудитгің пэні, обьектісі және қызметі. Сыртқы аудитгің түрлері және аудитке ілеспе қызметтер.
2. Аудиторлық қызмет және оны нормативтік -құқықтық реттеу
ҚР аудит жүргізуді нормативтік реттеу жүйесі. ҚР аудиторлық қызметті жүргізуді анықтайтын құқықтық-нормативтік актілерге шолу. (Азаматтық Кодекс, Салык кодексі, Қылмыстық кодекс, «аудит қызмет туралы» заң және басқа да ҚР заң құжаттары). Мемлекеттік органдардың, қоғамдық үйымдардың аудиторлық қызметті атгестациялау және лицензиялау.
3. Аудиттің стандарттары мен аудиторлардың мамандық этикасы
Аудитгің халықаралық стандарттары мен олардың сипаттама-сы. ҚР аудит стандарттары. Аудитордың мамандық этикасыньщ Кодексі. Аудитордың мамандық этикасының қағидалары, ережелері, фирмашілік аудит стандарттары.
4. Қателер мен алаяқтық, олардың елеулілігін бағалау
Елеулілік түсінігі - қателіктер және заңсыз әрекеттер. Заңсыз бүрмалауды кездестіргендегі аудитордың эрекеттері. Халықаралық тәжірибеде елеулілік деңгейін анықтау. Елеулілік қағидаттарын аудит қортындыларын талдауда қолдану. Бұрмалаудың елеулілігін бағалау.
5. Аудиторлық тәуекелділік
Аудиторлық тэуекелділік және оның қүрамы. Ажырамас тәуекелділік және оны бағалау. Бақылау тэуекелділігі. Таба алмау тәуекелділігі. Елеулілік және оның деңгейін анықтау аудиторлық тэуекелділіктің арасындагы байланыс. Аудиторлардың жауапкер-шілігін сақтандыру.
6. Аудиторлық дәлелдеулер
Аудиторлық дэлелдер және оның түрлері. Аудиторлық дэлел-дер алудың әдістері мен ақпарат көздері. Дэлелдер алудың белгілер жүйесі. Дэлелдер алудағы аудиторлық әдістемелер (тэсілдер). Аудиторлық әдістемелер түрлерінің жүйесі. Кейбір аудиторлык әдістемелер түрлеріне жеке сипаттама.
7. Аудитордың жумысының сапасын бақылау.
Аудит жүргізгенде, жүмыс сапасын бақылау, аудиторлық фир-маларда, аудиторлардың жүмысын ұйымдастыру және аудиторлЫК ұйымдардың жұмыс сапасын бақылау фирмашілік аудиторлык стандарттар.
Аудиторлыққүжаттаужәне олардыңтүрлері. Іс құлсаттарыный маңызы мен мэні. Аудитор жұмысының сапасын бақылаудағы негізгі маңызы. жұмысьшың сапасын бақылаудағы негізгі қағидалары мен әдістемелеік жүйелер.
8. Клиенттің ішкі бақылау жүйесі.
Ішкі бақылау жүйесі және оның құрамы (ІБЖ). Бухгалтерлік есеп жүйесін бағалаудың мақсатты (БЕЖ). Есеп саясатын, ұйымдастыру қү-рылымын және есеп мамандарьг арасындағы ат-қаратын қызметгерді бөлу, қүжаттар айналымы, істелген жұ_мыс-тардьш операциясын көрсету және қортынды есепті дайындауды талдау. Бақылау ортасы (БО) туралы түсінік және оның құрамы, көптүрлілігі. Бақылау ортасын бағалау. Бақылау тәсілдері (БТ) және олардың көп түрлілігі. Бақылау жүйесінің сенімділігін (тиім-ділігін) бағалау әдістері. Бақылау тэсілдерін тестілеу.
9. Сурыптауды пайдалану
Сұрыптаудың аудиттегі негізгі қағидаттары. Сүрыптаудың қажеттілігі және сұрыптап тексеруді жүргізудің кезендері. Сұрыптап тексеруге қажет. Сүрыптаужиынтығынанықтау. Элементтердің ең жогарғы құынын және элементтер кілтін анықтау. Сальдосы бар және шоттар айналымына сэйкес сүрыптау шамасын анықтау. Сұрыптау тэсілін тандап алу (кездейсоқтық, жүйелі)
10. Аудиторлық тексеруді жоспарлау
Жоспарлаудың қағидаттары мен кезендері. Аудитордың клиентпен алдынала танысуы (бастапқы жоспар). Фирма ішін-дегі бастапқы жоспарлау стандарты (қүжат) және оның негіз-гі бөлімдерінің сипаттамасы: шаруашылық субьекті жалпы ақ-парат, негізгі есептілік көрсеткіштер, ішкі бақылаудың және есеп жүйесін жазу, аудитордың пікірі. Міндеттеме хат және аудит жүргізу жөніндегі келісім шарт. Аудиттің жалпы жоспарын дайын-дау. Бақылау тэсілдерінің тестісін және аудит бағдарламасының тәсілдерін маңызыдылық тарапынан қалыптасыру.
11. Электрондық дайындалған көрсеткіштер аудиті
Компьютермен дайындалған көрсеткіштер аудитіне қойылатын талаптар. Компьютер жүйесімен дайындалып өңделген ақпараттарды дайындау.
Достарыңызбен бөлісу: |