деп, оны (3.3.25.3) формуласымен салыстырып
 (3.3.25.8)
екендігін көреміз. (3.3.25.5) бойынша  болады. (3.3.25.2) формуласымен салыстырып
 (3.3.25.9)
болатындығын көреміз.
(3.3.25.4) формулаға (3.3.25.6)-ті қойып  деп жазамыз және (3.3.25.4) – пен салыстырғанда
 (3.3.25.10)
шығады.
(3.3.25.7), (3.3.25.8),(3.3.25.9) формулалары Максвелл теңдеулерінің дифференциал түрі болып табылады.
Максвелл теңдеулерінен мынадай қорытынды шығаруға болады: айнымалы магнит өрісі оның тудыратын электр өрісімен байланысты, сол сияқты айнымалы электр өрісі өзінің тудыратын магнит өрісімен байланысты. Яғни электр және магнит өрістері бір-бірімен тығыз байланысты, олар электромагниттік өрісті құрайды.
Есеп мысалдары
I) Ара қашықтығы 0,1м екі параллель шексіз өткізгіштермен бір бағытта тоқ жүреді. Өткізгіштердің әрқайсысынан 0,1м қашықтықтағы өріс кернеулігі 6,33А/м. Өткізгіштердің біреуімен 0,5А тоқ жүреді. Екінші өткізгіш арқылы қандай тоқ жүреді?
2) Бір жазықтықта жатқан екі дөңгелектік тоқтар бағыттас болғанда, центріндегі кернеулік 50А/м, ал тоқтар қарама- қарсы бағытталғанда кернеулік нөл болады. Дөңгелек тоқтардың орамының радиустары 0,12м және 0,08м. Тоқтардың шамасын анықтау керек ?
3) Ұзындығы l өткізгіш арқылы 20А тоқ жүреді. Осы өткізгіштің ортасына түсірілген, одан 0,05 м қашықтықтағы перпендикулярға орналасқан С нүктесіндегі кернеулікті анықтау керек. l өткізгіш С нұктесінен 600 бұрыш арқылы көрінеді.
4) Түзу сызықты параллель екі ұзын өткізгіш бір-біріне 0,1 м қашықтықта орналасқан. Өткізгіштер арқылы I1=20А, I2=30А тоқ бір бағытта өтеді. Өткізгіштің бірлік ұзындығына келетін тарту күштері қандай болады?
5) Энергиясы 25,6*10-13 Дж зарядталған бөлшек индукциясы 2,4 Тл болатын біртекті магнит өрісінде радиусы 0,24 м болатын шеңбер бойымен 2,7*107 м/с жылдамдықпен қозғалады.. Осы бөлшектің заряды қандай болады?
6) Электрон 8*106 м/с жылдамдықпен индукциясы 10-3 Тл болатын біртекті магнит өрісіне 200 бұрыш жасай енеді. Электронның траекториясын анықтау керек.
7) Көлденең қимасының ауданы 7,5 *10-4 м2, индуктивтілігі 0,01 Гн жалаң қабатты соленоид жасау үшін диаметрі 0,001 м болатын сымның ұзындығы қандай болады?
8) Әрқайсысының ұзындығы 1м болатын екі параллель өткізгіштермен тоқ жүреді, олардағы тоқ күші бірдей. Өткізгіштердің ара қашықтығы 0,01 м., әсерлесу күші 9,8 *10-4 Н. Өткізгіштердегі тоқты анықтау керек.
9) Ұзындығы 0,4 м түзу өткізгіш 5 м/с жылдамдықпен магнит өрісі күш сызықтарына перпендикуляр қозғалады. Өткізгіш ұштарындағы индукциялық э.қ.к-і 0,6 В. Магнит өрісінің индукциясын анықтау керек.
10) Индуктивтілігі 0,2 Гн және кедергісі 1,64 Ом болатын катушка берілген. Э.қ.к. –ін үзіп тастап, катушканың қысқа тұйықталуынан 0,05 с уақыттан кейін, катушкадағы тоқтың күші неше есе кемитіндігін табу керек,
11). Ара қашықтығы 10 см екі шексіз параллель өткізгіштермен бір бағытта І=60 A тоқ жүреді. Өткізгіштердің біреуінен r1=5 см , ал екіншісінен r2=12 см қашықтықтағы А нүктесіндегі магнит өрісінің индукциясын анықтау керек.
12) Шексіз ұзын өткізгіштің ұзындығы 60 см кесіндісінің дәл ортасынан
20 см қашықтықтағы магнит өрісінің индукциясын анықтау керек. Кесінді арқылы 30 А тоқ жүреді.
13) Ара қашықтығы 10 см екі шексіз параллель өткізгіштермен қарама – қарсы бағытта I1=10А, I2=15 А тоқтар жүреді. Өткізгіштің біреуінен r1=8 см, ал екіншісінен r2=6 см қашықтықтағы магнит өрісінің кернеулігін анықтау керек.
14) Орам саны 1200 болатын соленоидпен 4 А тоқ жүреді. Магнит ағыны 6*10-6 Вб. Соленоидтың индуктивтігін және соленоидтың магнит өрісінің энергиясын анықтау керек .
15) Қабырғалары 4 см және 6 см тік бұрышты рама арқылы 5 А тоқ жүреді. Рама центіріндегі магнит өрісінің кернеулігін анықтау керек .
16) Кедергісі 2 Ом соленоиды э.қ.к. –і 8 В тоқ көзімен қосылғанда 0,01 с уақыттан кейін тізбектегі тоқ 1 А–ға жетті. Тоқ көзінің ішкі кедергісін ескермей соленоидтың өздік индукция коэффициентін анықтау керек.
17) Протон магнит өрісіне перпендикуляр болып еніп қисықтығының радиусы R=10 см доға жасады. Егер магнит өрісінің индукциясы 1 Тл болса, онда протонның жылдамдығы қандай болады.
18) Ұзындығы 1 м өткізгіш 5 м/с жылдамдықпен біртекті магнит өрісіне перпендикуляр болып енеді. Егер өткізгіштің ұштарындағы пайда болған потенциялдар айырмасы U=0.02 В болса, магнит индукциясы қандай болады?
ӘДЕБИЕТТЕР
1. Трофимова Т.И. Курс физики: Учебник для студ.вузов.-М.:Высш. шк., 1990.
2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы. 1,2 т.-Алматы: Мектеп, 1977.
3. Яворский Б.М. Основы физики: Учеб. в 2-х т. Т.1: Механика. Молекулярная
физика. Электродинамика.-М., 2000
4. Жұмағұлов А., Естекбаев М.К.,Физиканың механика бөлімін өздігінен оқып
үйренушілерге арналған көмекші оқу құралы. Семей:СЕСӨТИ, 1990.
5. Жұмағұлов А., Естекбаев М.К.,Физиканың бөлімін өздігінен оқып
үйренушілерге арналғанкөмекші оқу құралы. Семей:СЕСӨТИ, 1990.
6. Жұмағұлов А., Естекбаев М.К., Тұрысбекова Б.Ш.,Электромагнетизм.
Әдістемелік көмекші құрал., Семей: СЕСӨТИ, 1991.
7. Детлаф А.А., Яворский Б.М., Милковская Л.Б. Курс физики (в трех томах).
т.1,2. Изд.4-е, перераб. М.: Высш. Шк.,1977.
8. Кикоин А.К., Кикоин И.К., Молекулярная физика.-М., 1976.
9. Детлаф А.А., Яворский Б.М., Курс физики. –М., 1989.
Достарыңызбен бөлісу: | 
