Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

біртінден қозғалғыштығын жоғалтады жоие мумияланады. Денесі 
катты ісініп, шар горізді болып, түсіи өзгертеді және қаттыланады.
Афелинус - 
Aphelinus mail
Hald., тұкымдасы 
Aphelinidae,
тобы 
Hymenoptera.
Алма ағашының кауіиті зияикесі кан бітесінің 
мамандандырылғаи паразиті. Солтүстік Америкадаи жерсіндірілген 
жэне 
осы 
уақытка дейіп 
зиянкестердің таралу 
аймагында 
орналаскан. Ересектері мумияланған бітелердің ішінде кыстайды. 
Олар сэуір - мамыр айларында үшыи шығып, аналықтары бірдеи 
жұмыртка салуға кіріседі, өсімталдығы орташа есеііпен 15...56 
жұмыртка, ал жоғарғысы 85 жүмырткага дейін барады (Болдырево, 
1971). Аналыгы бітенің денесіне бір жүмыртка салады, кейде артык, 
бірак тек бір ғана дернәсіл дамиды. Дамуыныц үзақтығы 30 күп, 
көбеюі арренотокия түрімен дамиды. Біге залалданған соц бірпеше 
күи қоректенуін тоқтатады, денесі дүңкейін караяды, сосыи өледі. 
Біге өлген соц аташка жабысып тұратын денесінің төменгі 
қабырғасынан сүйыктык бөліиеді, ол мумияны субстратка бекітеді, 
ал паразит саңылау аркылы үшып шығады. Афеленустың тіршілігі 
үшіи 
оңтайлы 
жатдай -
17...30°С, 
ауаиыц салыстырмалы
ылғалдылығы - 70...80 %. Бір маусымда 7...9 үрнак беріп дамиды.
Афелинусты қолдаиу.
Афелинусті сактау жоне жаца ошактарта 
тарату 
үшін опыц дайындығын күзде өткізеді: бітелер мен 
паразиттер орналаскан 15...25 см үзыпдыктагы өркендері кияды. 
Өркендерді кыстай күртак, 
желдетілетіи орындарда 
сактайды. 
Қолайлы ауа-райы болғаида өркепдерді бауға іліп кояды. Қан кызыл 
бітесіиің 1 гекгардағы дамуы үшін паразиттіц 
1000 шақты 
дарактары кажет (Смоляков таты баскалар, 1995).
4. 
Жеміс кенелерінің жыртқыіитары.
Алма жоне баска 
ағаштарға маңызды зиянды жеміс кенелері, жеке алғанда кодімгі 
өрмекші кене зиян келтіреді. Кенелердіц көбеюі жырткыштардың 
көн түрлерімен азаяды мысалы, жырткыш кенелер - фитосейидтер, 
жыргкыш 
кандалалармен 
түқымдасы 
Nabiclae, 
Anthocoridae,
Miridae,
қызыл қоцызбен, трипс жэне алтынкөздермен.
Фитосеидтер
, түкымдасы 
Phytoceiidae
, тобы 
Parasitiformes.
Өсімдік көректі жеміс кенелеріиің ец тиімді жыртқыштары. 
Жырткыш кеиелер агаш бұтақшаларыиың кабығы астында жоне 
кабык сацылауларында, ұрыктанғаи аналык фазада кыстайды. Олар 
көктемде 2...3 °С 
температурада 
белсеиді күйде, кыстау 
орындардаты жеміс кенелерімен қоректеніп, оларды жояды. Көп
170

жылдык агроцеіюздарда (бактар, ормапдар) фитосейидтердің өмір 
сүруі жоие көбеюі үшін колайлы жағдайлар қалыптасады. Соиымеи, 
алма 38, алмұрпа 29, каракат - 9, кара өрікте - 21, бүлдірген - 17 
гүрі кездеседі. Негізінде бактарда кенелердің келесі түрлері 
кездеседі: 

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: