Сабақтың тақырыбы: §19. Қазақстанды экономикалық аудандастыру. - Орындаған: география пәні мұғалімі Пратова И.К.
Сабақтың мақсаты: Білімділік мақсаты: Қазақстан экономикалық ауданының экономикалық-географиялық жағдайы,аудандастыру, еңбек бөлінісі туралы қосымша деректерді, картаны, оқулықты пайдалана отырып,оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру. Дамытушілік мақсаты: Қазақстанның экономикалық аудандарының экономикалық-географиялық жағдайы, жетекші не қосалқы салалары туралы қосымша деректерді, картаны, оқулықты пайдалана отырып,оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру. Оқушыларды тақырыпты меңгеруге,жүйелеуге, салыстыра білуге, ізденуге және өз бетінше жұмыс жасауларына ықпал ету. Тәрбиелік мақсаты: Тақырыпты меңгерте отырып ұжымдық, жұптық жұмыс арқылы ұйымшылдықпен шығармашылық ізденіске баулу және тәрбиелеу. Сабақтың түрі: - Білім, іскерлік пен дағдыны қолдану, дамыту сабағы.
Сабақтың әдісі: - танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру иллюстративті (бейнелі), репродуктивті-жартылай ізденушілік, сұрақ-жауап, баяндау, пікір айту.
Сабақтың көрнекілігі: - 9-сыныпқа арналған атлас карта, Қазақстанның экономикалық картасы, материалдар, интерактивтік тақтаны пайдалану, интернет слайдтары қосымша ізденіс материалдары,карточкалар.
Сабақтың барысы: - I.Ұйымдастыру кезеңі.
- II.Өткен тақырыптарға шолу жасау. III.Жаңа сабақ. IV.Пысықтау. V. Үйге тапсырма беру. VI. Қорытындылау. VII. Бағалау.
Өтілген тақырыптарға арналған сұрақтар: - Қазақстан Республикасы қандай мемлекет?
- Қазақстан дүние жүзінде жер көлемі бойынша қай орында тұрады,сол мемлекеттерді тәртіппен атаңыз?
- Қазақстанның жер көлемі қанша?
- Қазақстан аумағында қанша област бар және сол облыстарды атап,картада көрсетіңіз?
- Қазақстан қандай мемлекеттермен шекаралас? Картада көрсетіңіз?
- Қазақстанның шекаралары қандай табиғы нысандар арқылы өтеді? Карта арқылы көрсетіңіз және атап шығыңыз?
- Қазақстанның халқы қанша?
- Қазақстан халқы жағынан ТМД елдері арасында және дүние жізінде қай орында тұрады?
- Қазақстан дамуы жағынан қандай мемлекеттер қатарына кіреді?
- Қазақстанның ең биік нүктесі және ең төмен нүктесін карта арқылы көрсетіңіз?
- Қазақстанның шаруашылық салаларын атаңыз?
Қазақстанның экономикалық аудандары - Оңтүстік Қазақстан облысы
- Солтүстік Қазақстан облысы
Экономикалық аудандастыру дегеніміз – елді аумақтық еңбек бөлінісі ортақ,өзара байланысты экономикалық аудандарға топтастыру. Экономикалық аудан дегеніміз - аумақтық еңбек бөлінісі нәтижесінде қалыптасып,бір – біріне шаруашылық мамандануы және кешенді дамуы жөнінен айырмашылық жасайтын елдің бір бөлігі. Экономикалық аудандарды шаруашылықты аумақтық ұйымдастырудың нәтіжесі ретінде қарау керек.Экономикалық аудандар шаруашылықтың кешенді дамуымен сипатталады. - Аумақтық еңбек бөлінісі – әрбір ауданның өзінде өндірілетін артық өнімдерін басқа аудандарға шығарып,олардан өзіне қажет өнімдерді алуы. Мысалы, Қазақстан басқа елдерге мұнай,көмір,қара және түсиі металдар,астық,жүн,т.б. өнімдер шығарып,олардан машина,құрал-жабдық,газ және жеңіл өнеркәсіп бұйымдарын алып отырады.
Белгілі ғалым Н.Н.Баранский Қазақстан аумағын бес экономикалық ауданға бөлді. Аудандастыруда экономикалық аудандар шаруашылығының мамандануына,өндіріс кешендерінің құрылымына қарай топтастырылды.Бұл аудандар аумақтық – өндірістік кешендердің қалыптасуына мүмкіндік туғызады. Экономикалық – географиялық белгілеріне қарай Қазақстан аумағы - ... 1. Орталық Қазақстан 2. Шығыс Қазақстан 3. Батыс Қазақстан 4. Солтүстік Қазақстан 5. Оңтүстік Қазақстан экономикалық аудандарына бөлінеді. 1. Орталық Қазақстан экономикалық ауданы – шаруашылығының маманданаған салалары: көмір және металлургия,химия және машина жасау; 2. Шығыс Қазақстан экономикалық ауданы – шаруашылығының маманданаған салалары: полиметалл және энергияны көп қажет ететін түсті металлургия,агроөнеркәсіп кешені; 3. Батыс Қазақстан экономикалық ауданы - шаруашылығының маманданаған салалары: мұнай және наз химиясы,балық өңдеу,етті – жүнді қой шаруашылығы; 4. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданы – шаруашылығының маманданаған салалары: агроөнеркәсіп кешені (жаздық бидай,етті – шаруашылығының маманданаған салалары: сүтті мал шаруашылығы, тамақ өнеркәсібі), темір кені, көмір өндіру; 5. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданы - шаруашылығының маманданаған салалары: агроөнеркәсіп кешені (техникалық дақылдар,тамақ өнеркәсібі,етті – жүнді қой шаруашылығы), түсті металлургия,химия, машина жасау өнеркәсіптері. Әрбір экономикалық аудан бірнеше облыстарды біріктіріп,олардың аумағында шаруашылықтың үш тобы,яғни... 1. маманданған, 2. қосалқы 3. қызмет көрсетуші салалары қалыптасты. - Маманданған сала сол аудандағы шаруашылықтың жетекші әрі өнімнің басым бөлігін беретін саласы.Мысалы, Шығыс Қазақстан ауданының маманданған салалары – энергияны көп қажет ететін түсті металлургия және су электр стансылары.
Қосалқы сала – маманданған салаларды жетілдіруге, оны онан әрі дамытуға қызмет етеді. Орталық Қазақстандағы маманданған металлургия өнеркәсібін электр энергиясымен қамтамасыз ету – қосалқы саланың қызметі. Әрбір аудан халқын тұтыну заттарымен қамтамасыз ету – қызмет көрсету саласына жатады. Қазіргі таңда осы өнеркәсіптердің қоршаған ортаға яғни экологияға әсері қандай? - Экономикалық аудандастыруу дегеніміз не?
- Экономикалық аудан дегеніміз не?
- Аумақтық еңбек бөлінісі дегеніміз не?
- Қазақстан аумағы қанша экономикалық ауданға бөлінген және оны қай ғалым зерттеген?
- Орталық Қазақстан экономикалық ауданына қандай областтар кіреді?
- Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданына қандай областтар кіреді?
- Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданына қандай областтар кіреді?
- Шығыс Қазақстан экономикалық ауданына қандай областтар кіреді?
- Батыс Қазақстан экономикалық ауданына қандай областтар кіреді?
- Экономикалық аудан облыстарды біріктіре отырып,қанша шаруашылық салаларына бөлінеді?
- Маманданған сала дегеніміз не?
- Қосалқы сала дегеніміз не?
- Қызмет көрсету сала дегеніміз не?
- Жаңа тақырыпқа арналған сұрақтар!!!
Үйге тапсырма бүгінгі тақырыпты қайталау және тест сұрақтарын құрастырып келу...
Достарыңызбен бөлісу: |
