4
1.
Қазақстан Республикасында медициналық туризмді дамытудың
жалпы көрінісі
1.1.
Ағымдағы жағдайды талдау
Тұжырымдама Қазақстан Республикасының медициналық туризмінің
қазіргі заманғы, тиімділігі жоғары және бәсекеге қабілетті саласын
қалыптастыру
үшін
бірыңғай
институционалдық,
әдіснамалық,
ұйымдастырушылық негіз қалыптастыру мақсатында әзірленді.
Дүниежүзілік туристік ұйымның (World Tourism Organization)
деректеріне сәйкес 2017 жылы Халықаралық туризмнен түскен жалпы табыс
5%-ға өсіп, рекордтық 1,6 трлн АҚШ долларына жетті. Халықаралық
туристердің жалпы саны 7%-ға артып, 1,3 млрд адамнан асты. Туризм және
саяхат жөніндегі дүниежүзілік кеңестің (World Travel & Tourism Council)
бағалауы бойынша 2018 жылы халықаралық туризмнің әлемдік экономикаға
қосқан үлесі 8,8 трлн АҚШ долларын немесе әлемдік ЖІӨ-нің 10,4%-ын
құрады.
Медициналық туризм халықаралық Туризмдегі жаңа бағыт ретінде
әлемдегі ең жылдам дамып келе жатқан нарықтың бірі болып табылады. Бұл
нарық жақында қарқынды дами бастағанына байланысты, бүгінгі күні
медициналық туризм туралы нақты ресми деректерді табу өте қиын.
Мысалы, әр түрлі көздер медициналық туризм нарығының әлемдік көлемін
10 млрд-тан 100 млрд АҚШ долларына дейін, ал жыл сайын саяхаттайтын
медициналық туристер санын 5 млн-нан 16 млн-ға дейін бағалайды.
Медициналық саяхат жөніндегі халықаралық журналға (International
Medical Travel Journal) сәйкес 2018 жылы медициналық туризм нарығы 13
млрд АҚШ долларына жетті, ал жыл сайынғы саяхаттайтын медициналық
туристер саны 5 млн адамнан асты.
«The American Journal of Medicine» медицина туралы белгілі
американдық журнал 2017 жылы медициналық туризм нарығының көлемін
есептеді,оның мөлшері шамамен 45-72 миллиард АҚШ долларын құрайды.
Жыл сайын саяхаттайтын медициналық туристер сол жылы 14-16 млн
адамнан асты.
Жаһандық денсаулық институтының (Global Wellness Institute)
мәліметтері бойынша 2017 жылы медициналық туризм нарығы 50 миллиард
доллардан астам бағаланды, ал 2025 жылға қарай нарық 140 миллиард
доллардан асады деп күтілуде.
Медициналық туризмнің әртүрлі анықтамалары бар. Сонымен,
Медициналық туризм қауымдастығының пікірінше, медициналық туризм
дегеніміз - бір елде тұратын адамдар жақсырақ әрі қол жетімді медициналық
қызметтерді алу үшін басқа елге баратын кез. Қазақстан Республикасының
2001
жылғы
13
маусымдағы
№
211-II
Заңында.
«Қазақстан
Республикасындағы туризм туралы» медициналық туризмнің өзіндік
анықтамасы бар. Медициналық туризм - демалысты мамандандырылған
5
медициналық көмекке, оның ішінде жоғары технологиялық медициналық
қызметке, тұрғылықты жерінен тыс жерде орналастыруды қамтитын туризм
түрі.
Дамыған медициналық туризм бағыты ретінде елдің тартымдылығын
қамтамасыз ететін негізгі факторлар:
саяси және әлеуметтік тұрақтылық;
денсаулық сақтау саласындағы беделі мен оң имиджі;
мемлекет пен жеке сектордың денсаулық сақтау инфрақұрылымына
инвестициясы;
халықаралық аккредиттеуі бар медициналық ұйымдардың саны;
медициналық ұйымдарды озық жабдықтармен жарақтандыру;
табысты қазіргі заманғы медициналық технологияларды енгізу;
білікті және жоғары кәсіби медициналық персоналдың болуы;
дамыған туристік инфрақұрылым.
Соңғы жылдары зор әлеуетке ие Қазақстан туристік саланы белсенді
дамыта бастады. Бүгінгі таңда елімізде халықаралық туризмнің жаңа тренді –
медициналық туризм қалыптасып отыр. Жыл сайын, Қазақстан медициналық
көмек алу мақсатында (яғни медициналық туристер ретінде) шамамен екі
мың шетел азаматына барады. Әртүрлі деректерге сәйкес, 2017 жылы негізгі
медициналық ұйымдардың стационарында емделген шетелдік емделушілер
саны (жоспарлы емдеу) 1 600-ден астам адамды құрады. Ал 2018 жылы бұл
сан артып, 2 400 медициналық туристен асып түсті. Айта кету керек, 2017
және 2018 жылдары шипажайлық-курорттық ұйымдарда сауықтыру
шараларын алған шетелдік азаматтар саны тиісінше 23 және 24 мың адамға
жетті.
Сондай-ақ, жергілікті халық арасында ішкі медициналық туризмнің
танымалдығы артып келеді. Азаматтар медициналық қызмет алу үшін елдің
ішінде жиі қозғалады. Егер бұрын қазақстандықтарға аурулардың кейбір
түрлерін емдеу үшін елден шығуға тура келсе, бүгін жергілікті медициналық
ұйымдарға көмек көрсету мүмкіндігі пайда болды. Бұдан басқа, Тегін
медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (ТМККК) шеңберінде
емдеудің көптеген түрлері мемлекеттің бюджет қаражаты есебінен
жабылады.
«McKinsey and Company» халықаралық консалтинг компаниясының
зерттеулеріне сәйкес медициналық туризмнің негізгі ынталандыру себептері
болып табылады (№1 сурет):
6
№1 сурет
Бүгінгі таңда медициналық туризм негізінен Нұр-Сұлтан және Алматы
қалаларында, сондай-ақ Маңғыстау, Ақтөбе, Жамбыл, Түркістан және
Солтүстік Қазақстан облыстарында қарқынды дамып келеді.
2008 жылы Елбасы бастамасымен Нұр-сұлтан қаласында "Ұлттық
медициналық холдинг" АҚ құрылды, 2016 жылы «University Medical Center»
корпоративтік қорына өзгертілді. Оған бес инновациялық денсаулық сақтау
нысаны кірді – кардиохирургия, нейрохирургия, ана мен бала ұлттық
орталықтары, балаларды оңалту және республикалық диагностикалық
орталық, олардың әрқайсысының JCI (Joint Commission International)
халықаралық аккредитациясы бар. Әрбір үш жыл сайын өтетін осы
аккредиттеу көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасын, персоналдың
дайындық деңгейін, пациенттердің халықаралық стандарттарға сәйкес
келетін денсаулық сақтау объектілеріндегі қауіпсіздігін растайды.
Қазақстанда барлығы 7 осындай нысан бар, сондай-ақ 497 ұлттық
аккредитацияға ие.
Жоғарыда аталған медициналық ұйымдарда шетел азаматтарына
диагностикадан бастап (check-up - ағзаны толық тексеру) және жүрекке,
омыртқаға және миға жасалатын операциялар сияқты жоғары технологиялық
медициналық қызметтерді қоса алғанда, күрделі операцияларды жүргізумен
аяқталатын қызметтер көрсетіледі.
Мысалы, отандық медицинаның маңызды жетістіктерінің бірі,
сенімділікпен, ашық жүрекке бірегей жоғары технологиялық операция
жүргізуді санауға болады, осының арқасында Қазақстан осындай операция
түрлерін жүргізуге мүмкіндігі бар әлемнің 22 елінің қатарына кірді. Ұлттық
ғылыми кардиохирургия орталығында алғаш рет жасанды жүректі
имплантациялау операциясын өткізді. Терминалдық сатыда ауыр жүрек
жетіспеушілігінен зардап шеккен пациентке CARMAT жасанды жүрегін
имплантациялады
Достарыңызбен бөлісу: | 
