Ќазаќстан республикасыныњ білім жєне ѓылым министрлігі


Тақырып 11. Жүрек қызметінің нервті-гуморалды және рефлекторлық



жүктеу 0,82 Mb.
бет3/3
Дата07.12.2017
өлшемі0,82 Mb.
#3377
1   2   3

Тақырып 11. Жүрек қызметінің нервті-гуморалды және рефлекторлық


реттелуі

Сабақтың мақсаты: Жүректің қызметіне нервтердің, гормондардың мен электролиттердің әсерін анықтау.

Тапсырма 1. Данини- Ашнера және Гольц тәжірибелері. Рефлекс жолының түйқтасының талдау және қорытынды жасалу.

Тапсырма 2. Бақа жүрегінің жұмысына кезеген нервтің әсерің анықтау. Нәтежесін салыстыру, қорытынды жасалу.

Тапсырма 3. Адреналин, ацетилхолин, кальций және калий иондарының оқшауланған жүрек жұмысына әсері. Кимограмманы салу. Талдау және қорытнды жасалу.

Бакылау сұрақтары:

1.Жүрек жұмысының интракардиальдік және экстракардиальдік реттеу механизмдерің қалай түсінесіз ?

2. Жүректің қызметі қандай нервтер арқылы реттеледі ? олардың орталығы қай жерде орналасқан ?

3. Жүректің қызметіне симпатикалық және кезеген нервтердің әсері ?

4. Жүрек қызметінің гуморальды жолмен реттелуі

5. Медиаторлар деген не, олардың жүрекке қандай әсері бар ?

6. Тамыр реттейтін оратылқ, оның құрылысы ?

Әдебиет; 1,2,3,8,9,10,11,12,13

Тақырып 12 Спирометрия және пневмография


Сүт қоректі жануарларда сыртқы тыныс өкпе арқылы жүреді. Өкпе альвеолалары мен сыртқы орта арасында ауа алмасуы, көкірек қуысының қозғалыстары нәтежесінде жүзіге асырылады.

Сабақтын мақсаты: Өкпенің тіршілік сиымдылығын анықтау және пневмография әдісімен танысу.

Тапсырма 1. Спирометрия. Ауаның қалыпты тыныс алудын, резервті және қосымша ауа көлемін анықтау. Нәтежесін салыстырып, қорытынды жасалу.

Тапсырма 2. Пневмография. Тыныс алу қозғалыстарын ( қалыпты жағдайда, сөйлегенде, жөтелгенде т.б.) жазу және талдау. Пневмограманың суретін салу, қорытынды жасау.

Бақылау сұрақтары :

  1. Тыныс алу дегеніміз не ? Тыныс алу фазалары мен сатылары ?

  2. Тыныс жолдарының физиологиялық маңызы ?

  3. Өкпенің тіршілік және жалпы сиымдылығы ?

  4. Дем алған, деммен шыққан және альвеолдық ауаның құрамы.

  5. Өкпе мен ұлпалардағы газ алмасу

  6. Қандағы газдардың құрамы, газдардың тасымалдануы ?

Әдебиет; 1,2,3,8,9,10,11,12,13
Тақырып 13. Ауыз қуысындағы ас қорыту

Ауыз қуысынды азықты қабылдау, оны ұнтақтау, сілейкеймен шылу, корыту және жұту сияқты процестер жүреді. Азық ауыз куысында механиқалық және химиялық өзгерістерге ұшырайды. Азықтын механикалық өзгерісі депоның ұнтақталуын, жэаншылуые, араласуын және сілекейде еруін айтады.Ал қимиялық өзгеріс әр т.рлі ферменттердің әсерімен жүретің органикалық заттардың ыдырауы



Сабақтын мақсаты: Сілекей құрамында амиломитиқалық ферменттердің бар екенің анықтау Ферменттердің бәлсенділігі жағдайоарын анықтау.

Тапсырма 1. Ферменттердің крахмалға әсерін анықтау

Тапсырма 2. Кестені толтыру, нәтежесін салыстыру және қорытынды жасау.

Бақылау сұрақтары:

1.Сілекей бездері қандай топтарға бөлінеді ?

2.Сілекейдің құрамы мен қасиеті ?

3. Сілекей ферменттері және оның маңызы ?

4. Сілекей бөлу механизмі және оның реттелуі

5. Әр түлік малдың сілекеі Бөлу ерекшеліктері ?

Әдебиет; 1,2,3,8
Тақырып 14. Зат және қуат алмасуы

Семинарлық сабақ

Тапсырма: Реферат жазу

Реферат тықырыптары:


  1. Организмдегі гуморальдық реттелуі және оның ОНЖ байланысты

  2. Гормондар қассиеттері және маңызы

  3. Гормандар және оның мехизм әсері

  4. Гипоталамо-гипофизарлық жүйе маңызы

  5. Белкотардың алмасуы

  6. Көмір сутектің алмасу

  7. Майлар мен липоидтардың алмасуы

  8. Тұздар мен судың алмасуы

  9. Организмдегі куаттың алмасуы

Әдебиет: 1-7
Тақырып 15. Қан, қанайналу, тыныс алу және азық қорыту тарауларынан қорытынды сабақ

Коллоквиум сұрақтары:

1.Қан және оның құрамы ?

2.Қан плазмасының химиялық құрамы. Қан сарсуы деген не ?

3.Қанның физикалық және химиялық қасиеттері ?

4.Лейкоциттердің құрылысы мен қаситеттері

5.Лейкофрмула дегенімі не ? Оны қалай анықтайды ?

6.Лейкоциттердін атқаратын қызметтері ?

7.ЭТЖ және оның мехинзмнің түсіндіретін теориялар ?

8.Әртүлік мал эритроциттерінің тұну жылдамдықтары ?

9.Клиникада ЭТЖ мен ЭОТ анықтаудын маңызы және оларға әсер ететін

факторлар ?

10.ЭТЖ мен ЭОТ анықтау әдістері

11.Гемолиз және оның түрлері

12.Қан айналу шеңберлері ?

13.Жүректің құрылысы ?

14.Жұректің жұмысы. Жүрек жұмысы циклінің кезендері мен фазалары және оның мерзімдері ?

15.Жүрек жұмысының нервтіқ және гуморлаьдық ретелүі?

16. Медиаторлар деген не, олардың жүрекке қандай әсері бар ?

17.Тамыр реттейтін оратылқ, оның құрылысы ?

18.Тыныс алу дегеніміз не ? Тыныс алу фазалары мен сатылары ?

19.Өкпенің тіршілік және жалпы сиымдылығы ?

20.Өкпе мен ұлпалардағы газ алмасу

21.Қандағы газдардың құрамы, газдардың тасымалдануы ?

22.Сілекей бездері қандай топтарға бөлінеді ?

23.Сілекейдің құрамы мен қасиеті ?

24.Сілекей ферменттері және оның маңызы ?

25.Сілекей бөлу механизмі және оның реттелуі

26.Әр түлік малдың сілекеі Бөлу ерекшеліктері ?

27.қарындағы азық қорытылуы ?

28. Ішектегі азықтын қортылылуы ?

29 Зат алмасуы және қуат алмасуы ?

Әдебиет: 1-7


4. Студенттердің өздік жұмыстары негізіндегі сабақ жоспары

Тақырып 1. Бұлшық еттерің физиологиясы

Сұрақтарды оқып, қысқаша жаз

1.. Бұлшық еттердің жиырылуы түрлері

2. Бұлшық еттердің жұмысы және шаршау

Әдебиет 1-17

Тақырып 2. Нерв талшықтарының физиологиясы

1. Нерв талшықтардың қозу импулстердің өткізгіштігі

2. Синапстардың қозу өткізу қызметі

Әдебиет 1-13



Тақырып 3. Аралық мидын физиологиясы

  1. Аралық мидың структурасы

  2. Гипоталаму

  3. Гипоталамустың вегетативтік қызметтерінің реттелуі ролі

  4. Гипоталамустын дене температурасын ретелуі ролі

Тақырып 4. Вегетативтік нерв жұйесінің физиологиясы

  1. Симпатикалыө және парсимпатикалық нерв жұйесі

  2. ОНЖ вегетативтік нерв жұйесінің трофикалық роли

Әдебиет 1-17

Тақырып 5. Ми қыртысындағы тежелу түрлері

  1. Шартсыз тежеоуі

  2. Шартты немесе ішкі тежелу

  3. Қозудың және тежелудің ми қыртысындағы өзара байланысы

Әдебиет 1-17

Тақырып 6. Анализаторлардың физиологиясы

  1. Гравитациялық сенсорлых система

  2. Хеморецептивтік сенсорылқ жұйе

  3. Аналазиторлардың өзара байланысы

Әдебиет 1-17

Тақырып 7. Жануарлардың мінез-құлқы– этология ғылымы

  1. Жануарлардын мінез-құлқысының пайда болуы

  2. ЖДНҚ мінез түрлері

  3. И.П. Павловтын жануарлардың этологиясындағы ролі

Әдебиет 1-17

Тақырып 8 : Тыныс алу физиологиясы

  1. Тыныс алу құбылысындағы химиялық процестер

  2. Төмен және жоғары атмосфералақ қысымдағы тыныс алудың өзгеруі

Әдебиет 1-17

Тақырып 9. Құстардығы ас қорытуы

  1. Ауыз қуысындағы ас қорытуы

  2. қарындағы ас қорытуы

  3. Ішектегі ас қорытуы

Әдебиет 1-17

Тақырып 10 Шығару физиологиясы

  1. Бұйректін осмореттеудегі және волюмореттеудегі ролі

  2. Бұйректің экскреторлық қызметі

Әдебиет 1-17

Тақырып 11. Зат алмасуы

  1. Көмір сутектің алмасуы

  2. Тұздар мен судың алмасуы

  3. Витаминдердің алмасуы

Әдебиет 1-17

Тақырып 12 Жылу алмасуы және дене температурасының реттелүі

  1. Пойкилотермдық және гомойтермдік организмдер

  2. Температураның рецепторлары

  3. Температураның ОНЖ арқылы реттелуі

Әдебиет 1-17

Тақырып 13 Терінің физиологиясы

  1. Терінің секреторлық маңызы

  2. Терінің рецепторлары

  3. Терінің түкті жабыны.

Әдебиет 1-17

Тақырып 14 Құстардын көбею ерешеліктері

1.Овуляция процессі жұмыртқа клетканың пайда болуы

2. Жұмыртқа салудың нейро-гуморальдық реттелуі

3. Аналық дараның көбеюі органдары.

Әдебиет 1-17

Тақырып 15. Сүттену физиологиясы



  1. Желіннің қызметі

  2. Сүттің бөлінуінің реттелуі

  3. Машинамен сауу негіздері

Әдебиет 1-17
4.1. Өзін өзі тексеруге арналған тапсырмалар

$$$1.

Қай ас қорыту бөлігінде белоктардың қорытылуы басталады?

А. қарында

В.ішекте


С.бауырда

D.ауыз қуысында

E.көмекейде
$$$2.

Ұлпаларда қалыпты зат алмасуды қандай тамырлар қамтамасыз етеді?

А.аорта

B. артерия

С.вена


D.лимфа тамырлары

Е.капиллярлар

$$$3.

Ішкі эпителиалды клеткалардың мембранасы қандай ас қорытуға қатысады?

А.қабырға маңындағы

В.қабырға маңындағы және қуыс аралық

С.қуыс аралық

D.қуыс аралық және мембрандық

Е.өздік


$$$4.

Қандай мүшелер арқылы организм сыртқы ортамен байланыс жасайды?

А.дәм сезу анализаторы

В.есту анализаторы

С.иіс сезу анализаторы

D.көру анализаторы

Е.барлық аталғандар

$$$5.

Тоқ ішектегі микрофлораның маңызы

А.майларды қорыту

В.қышқыл ортасы

С.сілті ортасын сақтау

D.фенолдарды сіңіру

Е.қорытылмаған асты ыдырату

$$$6.

Қай ішкі секреция бездері сүт пайда болуына, сүт бөлінуіне қатысады?

А.қалқанша маңы безі

В.қалқанша безі

С.екі айырлы без

D.ұрық безі

Е.гипофиз

$$$7.

Қай ас қорыту бөлігінде полисахаридтардың гидролизі басталады?

А.ішекте

В.қарында

Скөмекейде

D.бауырда

Е.ауыз қуысында

$$$8.

Қай реакция организмнің ішкі ортасында басымалды болады?

А.сілтілеу

В.сілті


С.қышқылдау

D.қышқыл

Е.бейтарапты

$$$9.

Қандай рефлекстер арқылы организм сыртқы ортаға бейімделеді?

А.шартты

В.шартсыз

С.қорғаныш

D.соматикалық

Е.тізелі


$$$10.

Қай мүшелер қанда көмір қышқылының өлшері тұрақты болуына жауап береді?

А.өкпе


В.ас қортыу жолы

С.тері


D.жоғары аталғандардың бәрі

Е.бауыр


$$$11.

Бұзаулағаннан кейін қай мезгілге дейін уыз бөлінеді?

А.11-17 күн

В.7-10 күн

С.20-30 күн

D.бір ай

Е.екі ай


$$$12.

Малдарда қай ас қорыту бөлігінде белоктар қорытыла бастайды?

А.тік ішекте

В.қарында

С.тоқ ішекте

D.бауырда

Е.ауыз қуысында

$$$13.

Қандай жүйе қалыпты жағдайда басымалды болады?

А.ас қорыту

В.тыныс алу

С.көбею

D.қанды ұйытпайтын

Е.қанды ұйытатын

$$$14.

Бұлшық еттерде қандай физиологиялық қасиеттері арнаулы деп аталады?

А.қозғыштық

В.жиырылғыштық

С.лабильдік

D.шаршау

Е.тітіркендіргіштік

$$$15.

Қандағы оттектің мөлшері қалыпты болу үшін қандай мүше жауап береді?

А.жүрек

В.бүйрек


С.бауыр

D.қарын

Е.өкпе
$$$16.

Организмдерде уларға қарсы қызметті қай ас қорыту бөлігі атқарады?

А.жүрек


В.бүйрек

С.бауыр


D.қарын

Е.өкпе


$$$17.

Организмдердің ішкі ортасына ыдыраған белоктардың қандай заттары сіңіріледі?

А.полипептидтер

В.протеиндер

С.мочевина

D.барлық пептидтер

Е.амин қышқылы

$$$18.

Қан қандай қызметтер атақарады?

А.тыныс алу

В.қоректік

С.шығару

D.қорғаныш

Е.барлық аталғандар


$$$19.

Организмде физиологиялық құбылыстардың эндокринді реттелуін қай мүше атқарады?

А.жүрек


В.өкпе

С.ішкі секреция бездері



D.бауыр

Е.қарын


$$$20.

Организмнің қай мүшелері шығару қызметін атқарады?

А.өкпе

В.ас қорыту жолы



С.тері

D.бүйрек

Е.барлық аталғандар

$$$21.

Ас қорыту сөлінің реакциясы қандай?

А.сілтілеу

В.сілті


С.қышқыл

D.қышқылдау

Е.бейтарапты

$$$22.

Қай ас қорыту бөлігінде көмірсулардың гидролизі аяқталады?

А.тоқ ішекте

В.ащы ішекте

С.қарында

D.ауыз қуысында

Е.бауырда

$$$23.

Қай ас қорыту бөлігінде белоктардың қорытылуы басталады?

А. тоқ ішекте

В.ащы ішекте

С.қарында

D.ауыз қуысында

Е.бауырда


$$$24.

Қан қысымына қан айналу жүйесінде қандай мүше жауап береді?

А.жүрек

В.бауыр


С.көк бауыр

D.қарын

Е.ішек


$$$25.

Қанның қандай торшалары организмге оттек тасымалдайды?

А.лейкоциттер

В.тромбоциттер

С.эритроциттер

D.эозинофил

Е.лимфоцит

$$$26.

Организмдегі құбылыстарды реттейтін қай механизм жылдам деп саналады?

А.гуморальді

В.нейрогуморальді

С.вегетативті

D/соматикалық

Е.нервті


$$$27.

Жыныстық жетілудің протубетатты кезеңінің ұзақтығы қандай?

А.9 ай

В.2 жыл


С.16-18 жыл

D.6 ай

Е.10 ай


$$$28.

Бүйрек үсті безінің қандай гормоны жүрек қызметін қоздырады?

А.адреналин

В.норадреналин

С.ацетилхолин

D.вазопресин

Е.адреналин, норадреналин

$$$29.

Қалыпты организмдегі мүшелер және жүйелер реттеу механизмдерінің қызметтерінің заңдылықтарын қандай ғылым зерттейді?

А.қалыпты анатомия

В.қалыпты физиология

С.гистология

D.патологиялық анатомия

Е.патологиялық физиология

$$$30.

Организмдегі қорғаныш құбылыстарын қанның қандай торшалары атқарады?

А.лейкоциттер

В.эритроциттер

С.тромбоциттер

D.лимфоциттер

Е.эозинофилдер


4.2. Жануарлар физиологиясы пәнінен емтихан сұрақтары

  1. Зат алмасу – тірі ұлпалардың негізгі қасиеті.

  2. Ішек-қарын жолының өзіндік реттелуі.

  3. Қан қысымы және оны қамтамасыз ететін факторлар

  4. Бұлшық еттің жиырылуының механизмі мен химизмі.

  5. Физиология ғылымы, оның биологиялық пәндердің ішіндегі орны.

  6. Құстардың ас қорыту ерекшеліктері.

  7. Бұлшық еттің жиырылуының түрлері. Тетаникалық жиырылудың табиғаты.

  8. Организмнің ішкі ортасы, оның құрамы, маңызы.

  9. Гипофиз және оның гормондарының физиологиялық ролі.

  10. Бұлшық ет тканінің физиологиялық қасиеттері. Тегіс бұлшық еттердің функциональдық ерекшеліктері.

  11. Физиологиялық адаптация (бейімделу) және оны қамтамасыз ететін механизмдер.

  12. Қоректік заттың ішекте сіңірілуі (механизмі мен реттелуі).

  13. Бұлшық еттің шаршауы, оның себебі мен байқалуы (проявление).

  14. Организм-өздігінен реттелетін жүйе. Өздігінен реттелудің механизмі.

  15. Күйіс қайыру кезеңі (период), оның басталу механизмі мен маңызы.

  16. Бұлшық ет пен жүйкедегі электрлі құбылыстар. Оның пайда болу механизмі.

  17. Гемоглобин, оның құрамын анықтау тәсілі. Гемоглобиннің газдармен қосылуы.

  18. Бүйрек бездері, олардың гормондары.

  19. Дамыл потенциалы мен ықпал потенциалы, олардың барын дәлелдейтін тәжірибелер.

  20. Тыныс алудың жүйкелі реттелуі.

  21. Шошқа мен жылқы асқазанындағы және ішектегі ас қорытудың ерекшеліктері.

  22. Е.Н.Введенскийді лабильдік туралы ілімі, нерв талшығының, бұлшық еттің және синапстың лабильдігі.

  23. Эритроциттер. Оны санау тәсілі.

  24. Сүттің пайда болуы және оның таз қарындағы ас қорытумен байланысы.

  25. Орталық және шеткі синапстар құрылысы. Қасиеттері.

  26. Қанның қорғаныштық қасиеті (Т және В лимфоциттерінің ролі).

  27. Ұйқы безі және оның гормондарының физиологиялық ролі.

  28. Нервтік импульс, оның нерв талшықтарындағы тасымалдануы.

  29. Сүт бездері қызметтерінің реттелуі және сүттің бөлінуі.

  30. Көмірсулардың ағзадағы қорытылуы.

  31. Ұлпалардың қозғыштығын анықтау тәсілдері (қозу табалдырығы).

  32. Қанның физико-химиялық қасиеттері.

  33. Температуралық гомеостаз және оның реттелу механизмі.

  34. Оқшауланған жиырылу. Бұлшық етті қоздыру кезінде қозғыштықтың өзгеруі.

  35. Лейкоциттер (құрылысы, түрлері, қасиеттері) және оларды санау әдісі. Лейкоформула және оны бағалау.

  36. Несептің пайда болуы және оның реттелуі.

  37. Гомеостаз және реттелу механизмдері.

  38. Ауылшаруашылық малдарының ащы ішегі мен тоқ ішегіндегі астың қорытылуы.

  39. Қан белоктары және оның қызметі, пайда болатын жері.

  40. Қозу мен тежелудің табиғи бірлігі туралы Е.Н.Введенский теориясының мәні (парабиоз туралы ұғым).

  41. Эритроциттердің шөгу жылдамдығы, олардың осмостық тұрақтылығы (анықтау тәсілдері).

  42. Өкпенің өмірлік және жалпы сиымдылығы. Өкпе вентиляциясы (өкпедегі ауа алмасу).

  43. Рефлекс және рефлекторлық доға. Рефлекстің классификациясы және олардың биологиялық маңызы.

  44. Өкпе мен тканьдердегі газ алмасу механизмі.

  45. Жүрек-қан тамырлар жүйесінің классификациясы және оның звеноларының физиологиялық ролі.

  46. Жүйке қасиеттері. Жүйке ұлпасындағы қозудың өту заңдары.

  47. Қанның құрамы және қызметтері.

  48. Мал ағзасындағы гуморальдық реттелу және оның ОЖЖ – мен байланысы.

  49. Үлкен ми жарты шар қыртысының ішкі мүшелер жұмысын реттеудегі маңызы.

  50. Қанның осмостық және онкостық қысымы, олардың мөлшері мен биологиялық маңызы.

  51. Тыныс алудың рефлекторлы өздігінен реттелуі және кезеген жүйкесінің рөлі.

  52. Сопақша мидың физиологиясы.

  53. Қанның ұю механизмі және оның реттелуі.

  54. Ащы ішектегі ас қорытылу.

  55. Ортаңғы мидың физиологиясы.

  56. Адамның және малдың қан топтары.

57. Асқазан безі сөлінің ас қорытудағы рөлі

58. Физиологияның даму кезеңдері. И.П.Павловтың жұмыстарының маңызы.

59. Жұлын физиологиясы.

60. Негізгі зат алмасу және оны анықтау тәсілдері.



  1. ОЖЖ - дегі тежелуі.

  2. Лимфа, оның құрамы, қызметі, маңызы.

  3. Шошқалардағы, күйіс қайыратын малдардағы астың қорытылуы.

  4. Тері анализаторының физиологиясы.

  5. Қан тамырының тонусы (ширығуы), оның жергілікті реттелуінің механизмі.

  6. Құстардың тыныс алу ерекшеліктері.

  7. Асқазанның сұйық шығару зоналары, олардың функционалдық ерекшеліктері.

  8. Гипоталамо-гипофизарлық жүйе, оның вегетативтік функцияны реттеудегі рөлі.

  9. Ағзада қан тамырларының кеңейуінің және тарылуының реттелуі.

  10. Есту анализаторы, оның құрылысы. Есту теориясы.

  11. Қанмен қамтамасыз етудегі және зат алмасудағы капиллярлар қызметі.

  12. Ас қорытуды зерттейтін И.П.Павловтың әдістері.

  13. Шартты рефлекстердің пайда болуының физиологиялық механизмі.

  14. Тамырлар бойымен қан мен лимфаның жүру механизмі (факторлар).

  15. Зат алмасудағы бауырдың рөлі.

жүктеу 0,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау