Қазақстан республикасының бiлiм және ғылым министрлiгi

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БIЛIМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛIГI 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6М071800- ЭЛЕКТР ЭНЕРГЕТИКАСЫ  

МАМАНДЫҒЫ БОЙЫНША ҚАБЫЛДАУ ЕМТИХАННЫҢ 

БАҒДАРЛАМАСЫ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қостанай, 2016 

НЕГІЗГІ БӨЛІМ 

 

ЭЛЕКТР ТЕХНИКАСЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 

 

Кіріспе.Электр  техникасының  теориялық  негіздері  пәнінің  мақсаты 

және  мазмұны.  Курстың  негізгі  міндеттері,  мамандарды  дайындаудағы  рөлі. 

Ұғымдар және анықтамалар.  

Тұрақты тоқтың сызықты электрлік тізбектері. 

Контурлық  тоқтар  әдісі.  Буындық  потенциалдар  әдісі.  Матрицалық 

формадағы тізбек жағдайының теңдеулері.  

Бір фазалы синусоидалық тоқтың электрлік тізбектері. 

Бір  фазалы  синусоидалық  тоқтың  негізгі  ұғымдары.  Тоқтың,  ЭҚК, 

кернеудің орташа және әрекетті шамалары. Кедергідегі, индуктивтіліктегі және 

сыйымдылықтағы  синусоидалық  тоқ.  Кешенді  формадағы  Ом  және  Кирхгоф 

заңдары. Векторлық және топографиялық диаграммалар. 

Синусоидалық  тоқ  тізбектеріндегі  қуаттар.  Электрлік  тізбектердегі 

резонанстық құбылыстар. 

Түзудің және шеңбердің кешенді теңдеулері.  

Индуктивті  байланысқан  элементтер.  Өзара  индукцияның  ЭҚК. 

Индуктивті  байланысқан  элементтердің  тізбектей  қосылуы.  Индуктивті 

байланысқан элементтердің параллель қосылуы.  

Үш фазалы тізбектер. 

Көп  фазалы  тоқ  көздері  және  көп  фазалы  тізбектер  туралы  түсінік. 

Жұлдызша және  үшбұрыш  қосылыстары.  Үш  фазалы  тізбектің  симметриялық 

режимі.  Статикалық  жүктемесі  бар  үш  фазалы  тізбектердің  бейсимметриялық 

режимдерін есептеу. Үш фазалы желілердің эквиваленттік сұлбалары.  

Бейсинусоидалдық тізбектер. 

Бейсинусоидалық 

ЭҚК, 

кернеу 

және 

тоқтар. 

Периодты 

бейсинусоидалық қисықтың тригонометриялық қатарға жіктелуі. 

Электрлік тізбектердегі өтпелі үрдістер. 

Өтпелі үрдістердің туындауының себептері. Коммутация заңдары және 

бастапқы шарттар. Өтпелі үрдістерді есептеудің классикалық әдісі. 

Төртполюстіктер және жиіліктік электрлік сүзгілер. 

Төртполюстіктер,  олардың  теңдеулері  және  коэффициенттері. 

Төртполюстіктің  коэффициенттерін  анықтау.  Төртполюстіктің  эквивалентті 

сұлбалары.  

Орнатылған  режим  кезінде  параметрлері  үйлестірілген  электрлік 

тізбектер.  

Параметрлері  үйлестірілген  тізбектер  туралы  жалпы  мәліметтер. 

Біртекті  желі,  желінің  біріншілік  параметрлері,  орын  басу  сұлбасы.  Біртекті 

желінің дифференциалды теңдеулері. 

Бейсызықты электрлік тізбектер. 

Бейсызықты  элементтер  қасиеттері.  Статикалық  және  дифференциалдық 

кедергі.  Бейсызықты  элементтері  бар  тізбектерді  есептеудің  графикалық 

әдістері. Бірізді жақындату әдісімен бейсызықты тізбектерді есептеу. Магниттік 

өрісті  сипаттайтын  негізгі  шамалар.  Болат  өзекшесі  бар  индуктивті  шарғы, 

оның  орын  басу  сұлбасы  және  векторлық  диаграммасы.  Кернеулердің  және 

тоқтардың феррорезонансы. Кернеу тұрақтандырғышы. 

 

ӨНЕРКӘСІПТІК ЭЛЕКТРОНИКА 

 

Пәннің  негізгі  ұғымдары.  Кіріспе.  Пән  мазмұны.  Электроника  облысы 

ретінде өнеркәсіптік электроника.  

Электронды жүйелер. 

Жүйе  ұғымы.  Жүйе  жіктелімі.  Жүйелердің  сипаттамасы  және  негізгі 

сипаттамалары. 

Жартылай өткізгіш аспаптар. 

Базалық  сандық  және  аналогты  ИМС.  Жартылай  өткізгіштердің 

электрлік өткізгіштігі туралы түсінік. Жартылай өткізгіш диодтар, униполярлық 

және  биполярлық  транзисторлар,  тиристорлар.  Интегралды  аналогты  және 

сандық микросұлбалар. 

Индикаторлық аспаптар. 

Жартылай өткізгіш фотоэлектрлік аспаптар. 

Аналогты сигналдар күшейткіштері. Қуат күшейткіштері. 

Транзисторлық  күшейткіштер,  сыйымдылықты  байланысы  бар 

күшейткіштер. Операциялық күшейткіш және оның негізіндегі сұлбалар. 

Генераторлар. 

Синусоидалық  тербелістер  генераторлары.  Транзистор  жұмысының 

кілттік  режимі,  ОК  жұмысының  бейсызықты  режимі,  компараторлар. 

Транзисторлардағы 

және 

операциялық 

күшейткіштегі 

импульстар 

генераторлары. Қуатты күшейту каскадтары. Тұрақты тоқ күшейткіштері. 

Импульстік және сандық техника. 

Негізгі логикалық операциялар және олардың жүзеге асырылуы. Логика 

алгебрасы.  Құрама  құрылғылар  туралы  түсінік  және  олардың  негізгі  түрлері: 

дешифраторлар, шифраторлар, мультиплексорлар, демультиплексорлар, кодтар 

түрлендіргіштері, сумматорлар. 

Транзисторлар жұмысының кілттік режимдері. 

Бір фазалы және үш фазалы тоқ түрлендіргіштері. 

Желімен жүргізілетін орта және үлкен қуатты түрлендіргіштер. 

Тұрақты кернеудің импульстік түрлендіргіштері   

Автономдық инверторлар. 

Электронды құрылғыларды үлгілеуге арналған бағдарламалық құралдар: 

EWB (Multisim), MatLab 

және т.б.  

 

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҮРДІСТЕРДІ АВТОМАТТАНДЫРУ 

 

1 

тақырып.  Жалпы  мәліметтер  және  негізгі  ұғымдар.  Автоматты 

басқару жүйелерін талдау. Автоматтандыру сұлбалары 

 

Пәннің  мәні  және  маңызы,  ауыл  шаруашылығы  өндірісінің  мамандарын 

дайындау 

жүйесіндегі 

оның 

рөлі. 

Ауыл 

шаруашылығының 

автоматтандырылуының дамуы туралы қысқаша очерк. 

 

2 

тақырып.  Өндірістегі  автоматты  жүйелер,  басқару  элементтері 

және  объектілері  туралы  жалпы  мәліметтер.  Автоматты  басқару 

жүйелерінің  (АБЖ)  негізгі  ұғымдары  және  құру  қағидаттары.Автоматты 

басқару  мәселесінің  мәні.  Басқару  жүйесінің  жалпы  құрылымы.  Басқару 

объектісінің және басқару жүйесінде әрекет ететін сигналдардың сипаттамасы. 

Негізгі басқару қағидаттары: ажыратылған құрама басқару. 

 

 

3 

тақырып.  Сызықты  үздіксіз  басқару  жүйелерінің  математикалық 

сипаттамасы.АБЖ  функционалдық  сұлбасы.  Басқару  жүйелері  жұмысының 

қалыптасқан  және  өтпелі    режимдері.    Статика  және  динамика  теңдеулері. 

Сипаттамаларды  және  дифференциалдық  теңдеулерді    желілендіру.  Жүйе 

теңдеулерін  шешу  үшін  операторлық  әдісті  пайдалану.  Жүйенің  табыстау 

функциясы  туралы  ұғым.  АБЖ  құрылымдық  сұлбалары  және  бағаналары, 

жүйенің математикалық сипаттамасын ұсынудың графикалық формалары.  

 

4 

тақырып.  Автоматты  басқару  жүйелерінің  тұрақтылығы. 

Тұрақтылық туралы ұғым. Сызықты жүйелер тұрақтылығының жалпы шарты. 

Тұрақтылық 

критерийлері. 

Алгебралық 

тұрақтылық 

критерийлері. 

Михайловтың және Найквисттің жиіліктік тұрақтылық критерийлері.  

 

5 

тақырып.  Автоматтандыру  сұлбаларының  түрлері  және  типтері. 

Құрылымдық,  функционалдық  және  принципиалдық  сұлбалар.  Электрлік, 

пневматикалық,  гидравликалық,  кинематикалық  және  құрама  сұлбалар. 

Автоматика сұлбаларындағы шартты белгілер. АБЖ кіретін негізгі автоматика 

элементтері (басқару объектісі, қадаға, салыстыру органы, табыстаушы орган, 

күшейткіш, орындау механизмі, реттеу органы, реттегіш).   

 

6 

тақырып.  Техникалық  автоматика  құралдары.  Типтік 

автоматтандыру үрдістері. Техникалық-экономикалық тиімділік 

 

Негізгі  ұғымдар  және  анықтамалар.  Автоматика  элементтерінің  және 

жүйелерінің  жіктелімі.  Автоматика  элементтерінің  параметрлері,  табыстау 

коэффициенті, сезімталдық шегі, қателік. 

 

7 

тақырып.  Қабылдаушы  элементтер  және  қадағалар.Қабылдаушы 

элементтер  (түрлендіргіштер)  жіктелімі.  Параметрлік  және  генераторлық 

қадағалар:  түйіспелік  потенциометрлік,  тензометрлік,  температура  өлшеуге 

арналған  қадағалар,  жылулық  және  жарықтық  сәулелену  түрлендіргіштері, 

электрлік-статикалық  түрлендіргіштер,  электрлік-химиялық  түрлендіргіштер, 

электрлік-магниттік түрлендіргіштер.  

 

8 

тақырып.  Салыстыру  құрылғылары.  Салыстыру құрылғыларының 

тағайындалуы  және  жіктелімі.  Механикалық,  дифференциалдық,  иінтіректік, 

потенциометрлік,  сыйымдылықтық,  трансформаторлық,  пневматикалық  және 

гидравликалық салыстыру құрылғылары.  

 

9 

тақырып.  Табыстау  құрылғылары.Тағайындалуы  және  олардың 

жіктелімі.  Табыстау  құрылғыларына  қойылатын  талаптар.  Механикалық, 

электрлік және пневматикалық табыстау құрылғылары. 

 

10 

тақырып. Күшейткіштер. Күшейткіштер туралы жалпы мәліметтер. 

Күшейткіштер  жіктелімі.  Механикалық,  электронды,  жартылай  өткізгіш, 

пневматикалық  және  гидравликалық  күшейткіштер  (дроссельдік,  ағынды 

түтікшемен, бүріккі-қақпақ типті). 

 

11 

тақырып.  Орындау  құрылғылары.  Орындау  элементтерінің 

жіктелімі. 

Механикалық, 

электрлік-қозғалтқыштық, 

гидравликалық, 

пневматикалық және құрама орындау құрылғылары. 

 

12 

тақырып. Автоматика релесі. Автоматика релесінің жіктелімі. Реле 

параметрлері.  Электрлік-магниттік  реле.  Уақыт  ұстау  релесі,  бағдарламалық 

реле. Фотореле. Пневматикалық және гидравликалық реле. 

 

13 

тақырып. Логикалық элементтер. Релелік сұлбалар теориясы және 

олардың  салдары  бойынша  жалпы  мәліметтер.  Логикалық  элементтермен 

жүзеге  асырылатын  операциялар.  Жартылай  өткізгіш,  магниттік  және 

пневматикалық  логикалық  элементтер.  Микропроцессорлық  логикалық 

бақылағыштар. 

 

14 

тақырып. Реттегіштер. Реттегіштер жіктелімі. Реттегіштердің типтік 

құрылымы, олардың сипаттамалары. Өнеркәсіптік реттегіштер. 

 

15 

тақырып.  Типтік  үрдістерді  автоматтандыру.  Сұйықтықтарды 

қыздыру 

және 

салқындату. 

Сусымалы 

материалдарды 

кептіру. 

Сұйықтықтардың ығысуы. Біртексіз орталарды бөлу. Сусымалы материалдарды 

мөлшерлеу. 

 

16 

тақырып.  Техникалық-экономикалық  тиімділік.  Өндірістік 

үрдістерді автоматтандырудың техникалық-экономикалық тиімділігі. 

 

ЭЛЕКТР МАШИНАЛАРЫ 

 

Кіріспе.  Заманауи  техникадағы  және  энергетикадағы  электр 

машиналарының  рөлі  және  маңызы.  Электр  машиналарының  және 

трансформаторлардың дамуы туралы қысқаша очерк. 

Энергетикадағы  трансформаторлардың  тағайындалуы  және  рөлі. 

Құрылысы  және  әрекет  ету  қағидаты.  Бос  жүріс  және  қысқа  тұйықталу 

кезіндегі 

трансформатордағы 

физикалық 

үрдістер. 

ЭҚК 

теңдеуі. 

Трансформация коэффициенті. Келтірілген трансформатор. Трансформатордың 

жүктеме астындағы жұмысы. Векторлық диаграммалар. Орын басу сұлбалары.  

Үш фазалы трансформаторлар. Бөлек және жалпы магниттік жүйелері 

бар  үш  фазалы  трансформаторлардағы  физикалық  үрдістердің  ерекшеліктері. 

Орамалардың қосылу сұлбалары, топтар.  

Трансформаторлардың  параллель  жұмысы.  Параллель  жұмысқа  қосу 

шарттары.  Параллель  жұмыс  кезінде  трансформаторлар  арасында  жүктеменің 

үйлестірілуі. 

Электр  энергиясын  өндірудегі  және  тұтынудағы  айнымалы  тоқ 

машиналарының  рөлі.  Айнымалы  тоқ  машиналарының  жұмыс  қағидаты  және 

құрылысы.  Айнымалы  тоқ  машиналарының  орамаларында  индукцияланатын 

ЭҚК. 

Орамалық коэффициент. ЭҚК қисығында жоғары гармоникаларды кеміту 

әдістері. 

Айнымалы  тоқ  машиналарының  орамалары:  бір  қабатты  және  екі 

қабатты, толық және қысқартылған қадаммен, ілмекті және толқынды, полюске 

және фазаға шаққандағы ойықтардың тұтас және бөлшек санымен. Айнымалы 

тоқ машиналарының магниттік-қозғаушы күші (МҚК). 

Үш фазалы асинхронды машина айналмалы ротор кезінде. Асинхронды 

машинаның    кернеулер  және  тоқтар  теңдеулері,  орын  басу  сұлбасы  және 

векторлық диаграммасы. 

Асинхронды  машинаның  айналмалы  моменті  және  оның  сырғудан, 

кернеу  параметрлерінен  тәуелділігі.  Бастапқы,  номиналды  және  максималды 

айналу моменті. Паразиттік моменттер және олармен күресу шаралары. 

Қысқа тұйықталған роторы және түйіспелік сақиналары бар асинхронды 

қозғалтқыштарды  жүріске  қосу.  Толық  және  төмендетілген  кернеулер  кезінде 

қосу. 

Асинхронды  қозғалтқышты  желіге  қосу  кезіндегі  өтпелі  электрлік-

магниттік үрдістер. Өтпелі үрдістегі тоқтар және моменттер. 

Қысқа тұйықталған және фазалық роторы, статор және ротор тарапынан 

әсері бар үш фазалы асинхронды қозғалтқыштардың айналу жиілігін реттеу. 

Асинхронды қозғалтқыштардың номиналды емес жұмыс режимдері.: 

Номиналды  емес  қуат,  кернеу,  жиілік,  қоректендіргіш  кернеудің 

симметриясыздығы, ротор тізбегінің симметриясыздығы кезіндегі асинхронды 

машиналардың жұмысы. 

Бір  фазалы  асинхронды  қозғалтқыш,  құрылысы,  сұлбалары,  электрлік-

магниттік  момент,  сипаттамалары;  қосу  әдістері;  бір  фазалы  желіден  жұмыс 

жасау үшін үш фазалы қозғалтқыштарды пайдалану. 

Синхрондық  генератор.  Синхрондық  генератордың  бос  жүрісі. 

Симметриялық активті, индуктивті және сыйымдылықты жүктемелер кезіндегі 

синхронды  генератор  зәкірінің  реакциясы.  Зәкірдің  көлденең  және  бойлық 

өрісі.  Көлденең  және  бойлық  келтіру  коэффициенттері.  Салыстырмалы 

бірліктер жүйесіндегі параметрлер. 

Бойлық  ось  бойынша  магниттік  тізбектің  қанығуы  ескерілмеген  және 

ескерілген,  айқындалмаған  полюсті  және  айқын  полюсті  синхронды 

машиналардың  векторлық  диаграммалары.  Синхронды  генераторлардың 

сипаттамалары. 

Синхронды  генераторлардың  жалпы  желіге  басқа  синхронды 

генераторлармен параллель жұмысы. Генераторларды параллель жұмысқа қосу 

және синхрондау шарттары. Шексіз үлкен қуаты бар желімен жұмыс жасайтын 

синхронды  машиналардың  активті  және  реактивті  қуаттарын  реттеу. 

Синхронды қозғалтқыштар. Құрылым ерекшеліктері. Жүріске қосу. Жұмыстық 

сипаттамалары. Қолдану салалары. Синхронды компенсатор.  

 

Емтихан сұрақтарының тізімі 

 

Электр техникасының теориялық негіздері бөлімі бойынша 

1 

Электр қуаты туралы түсінік. Кернеу және тоқ көздері . 

2 

Сызықты электр тізбегі: энергия көздері және қабылдағыштары. 

3 

Ом заңы. Ленц-Джоуль заңы. Кирхгоф заңдары. 

4 

Қарапайым және күрделі тізбектерді есептеу әдістері. 

5 

Контурлық тоқтар әдісі.  

6 

Буынды кернеулер әдісі. 

7 

Екі буындар әдісі.  

8 

Қабаттастыру әдісі 

9 

Потенциалдық диаграмма 

10 

Тізбектей, паралель қосылыстарды, үшбұрышты эквивалентті 

жұлдызшаға және керісінше түрлендіруде негізделген тізбектер 

есебі. 

11 

Синусоидалдық тоқтар және кернеулер. 

12 

Синусоидалдық кернеуге қосылған, активті кедергісі бар электрлік 

тізбек. 

13 

Синусоидалдық кернеуге қосылған, сыйымдылығы бар электрлік 

тізбек. 

14 

Синусоидалдық кернеуге қосылған, индуктивтілігі бар электрлік 

тізбек. 

15 

Айнымалы тоқ тізбегіндегі қуат.  Қуаттар балансы. 

16 

Айнымалы тоқ тізбегіндегі кернеулер резонансы. Жиіліктік 

сипаттамалар. 

17 

Синусоидалдық функциялардың кешенді суреттемесі. Кешенді 

формадағы Ом заңы және Кирхгов заңдары. 

18 

Өзара индукция болған кездегі тізбектер есебі. Екі магниттік-

байланысқан шарғылардың тізбекті және параллель қосылысы. 

19 

Әр түрлі қосылыс сұлбалары бар үш фазалы тізбектердің 

симметриялық режимдерін есептеу.  

20 

Статикалық жүктемесі бар үш фазалы тізбектердің 

бейсимметриялық режимдерін есептеу. 

21 

Бейсинусоидалық периодты ЭҚК және тоқтары бар тізбектерді 

есептеу. 

22 

Бейсинусоидалық ЭҚК және тоқтар кезіндегі 

резонанс.Бейсинусоидалық периодты тоқтар қуаты. 

23 

Үш фазалы тізбектердегі жоғарғы гармоникалар. 

24 

Өтпелі  үрдістердің  туындауының  себептері.  Коммутация  заңдары 

және бастапқы шарттар. 

25 

Оперативтік формадағы Ом және Кирхгоф заңдары. Жіктеу 

теоремасы. Есептеу әдістемесі. 

26 

Сүзгілердің тағайындалуы және түрлері. ТЖ және ЖЖ сүзгілер, 

жолақты және тосқауылдық сүзгілер. 

27 

Үйлестірілген параметрлері бар тізбектер. Кешенді формадағы ұзын 

желі теңдеуі. 

28 

Магниттік тізбекке арналған Ом заңы және Кирхгоф заңдары.  

29 

Тармақталмаған және тармақталған магниттік тізбектерді есептеу. 

30 

Кернеулердің және тоқтардың феррорезонансы.  

 

 

Өнеркәсіптік электроника бөлімі бойынша 

1 

Басқарылатын түзеткіштер. Импульстік кернеу түрлендіргіштері. 

2 

Айнымалы кернеу коммутаторлары. Тікелей жиілік түрлендіргіштері. 

3 

Айнымалы кернеудің автономды инверторы. Тұрақты тоқ буыны бар 

айнымалы кернеу инверторы   

4 

Диодтар. Тиристор. Симистор. 

5 

Вентильдерді тізбектей қосу. Вентильдерді параллель қосу. 

6 

Бір фазалы тиристорлық түрлендіргіштер  

7 

Түзеткіштер сұлбаларындағы кернеудің және тоқтың жоғарғы 

гармоникалары   

8 

Толықтай басқарылатын тиристорлық бір фазалы түрлендіргіш  

9 

Үш фазалы басқарылатын түзеткіштер. 

10 

Айнымалы кернеу коммутаторы. 

11  RC-

тізбегінің параметрлерін таңдаудың негізгі теңдеулері. 

12 

Тиристорлық түрлендіргіштің активті элементтерін таңдау әдістемесі. 

13 

Сандық ПИД- реттегіш алгоритмі 

14 

Тікелей байланысы бар жиілік түрлендіргіші  

15 

Тиристорлық түрлендіргіштің үш фазалы сұлбасы. 

16 

ТҚС трансформаторлық қосылысы. Тиристорлық түрлендіргіштердің 

ПӘК. 

17 

Айнымалы кернеудің тиристорлық коммутаторлары үшін Iпр.max. 

анықтау. ТҚС-ғы шығындар қуаты. 

18 

ТҚС реакторлық қосылысы. Тиристорлық түрлендіргіштердің күштік 

тізбектеріндегі сақтандырғыштар және қорғаныс құрылғылары. 

19 

Тиристорлық түрлендіргіштердің басқару жүйелерінің құрылымдық 

сұлбасы. Құрылымдық жүйе элементтерінің функционалдық 

тағайындалуы. 

20 

Фазалық басқару жүйесін түсіндіретін кернеу эпюрлары.   

21 

Басқарылатын бір периодты үш фазалы түзеткіштің күштік бөлігі. 

22 

Үш фазалы бір периодты түзеткіштің басқару жүйесінің құрылымдық 

сұлбасы. 

23 

Ларионов сұлбасы бойынша жиналған жартылай басқарылатын 

түзеткіштің күштік бөлігінің сұлбасы. 

24 

Үшфазалы жартылай басқарылатын түзеткіштің басқару жүйесі. 

Толықтай басқарылатын үш фазалы түзеткіштің күштік бөлігінің 

сұлбасы. 

25 

Операциялық күшейткіш. ИФБЖ-гі таңдаулы сүзгі элементтері. 

26 

Екі жартыпериодты прецизиялық түзеткіштің принципиалды сұлбасы. 

Нөл – орган. 

27 

Ара тәрізді кернеу генераторы. 

28 

Стабилитронның және стабистордың техникалық сипаттамалары. 

29 

Тірек кернеулерін қалыптастырғыштың принципиалды сұлбасы. 

30 

Басқарылатын түзеткіштер жіктелімі. 

 

Технологиялық үрдістерді автоматтандыру бөлімі бойынша 

1 

Автоматты басқарудың негізгі ұғымдары. Басқару, басқару 

объектісі, басқарылатын шамалар, басқаратын және ауытқитын 

әсерлер. Ажыратылған және тұйықталған басқару жүйелері. Кері 

байланыс түсінігі. 

2 

Автоматты реттеу жүйесінің жіктелімі. 

3 

Кіріс-жағдай-шығыс модельдері. Модель ұсыну формаларының 

түрленімдері. 

4 

Сызықты АБЖ  тұрақсыздығының пайда болуының себептері. 

5 

Ажыратылған жүйелердің АФЖС қасиеттері. 

6 

Найквисттің жиіліктік тұрақтылық критерийі. 

7 

Ажыратылған жүйелердің АФЖС және ЛЖС бойынша сызықты 

жүйелердің тұрақтылық қорлары. 

8 

Ажыратылған күйде тұрақсыз жүйелерге арналған Найквист 

критерийі. 

9 

Автоматты реттеу жүйелерінің сапа көрсеткіштері. 

10 

Тұрақты туындымен өзгеретін әсерлер кезінде қателіктерді 

төмендету және жою әдістері. 

11 

Кездейсоқ әсерлер кезіндегі сызықты жүйелердің стационарлық 

режимдері. 

12 

Стационарлық кездейсоқ әсерлер кезінде сызықты АРЖ дәлдігін 

анықтау   

13 

СРЖ-гі өтпелі үрдістер сапасының көрсеткіштері. 

14 

Өтпелі үрдістер сапасының жиіліктік критерийлері. Тұйықталған 

жүйенің жиіліктік сипаттамалары бойынша өтпелі үрдістер 

сапасының көрсеткіштерін анықтау. 

15 

Өтпелі үрдістер сапасының түбірлік критерийлері: тұрақтылық 

дәрежесі, тербелістік дәрежесі (көрсеткіші). 

16 

Бір өлшемді сызықты АРЖ реттегіштерін және түзетуші 

құрылғыларын синтездеу міндеттерінің қойылуы   

17 

Синтез теңдеулері көмегімен реттегішті есептеу. 

18 

Типтік реттеу (шолу) заңдары. 

19 

Пропорционалдық және интегралдық реттегіштер және олардың 

сипаттамалары. 

20 

ПД-реттегіш және оның сипаттамалары.  

21 

ПИД-реттегіш және оның сипаттамалары. 

22 

Микропроцессорлық реттегіштер: тағайындалуы, жіктелімі, 

құрылымы. 

23 

Екі байланысты жүйені есептеу. Байланыспаған реттеу. Автономды 

жүйе. 

24 

Ауыл шаруашылығының өндірісін автоматтандыру   

25 

Мал шаруашылығындағы технологиялық үрдістерді 

автоматтандыру  

26 

Құс шаруашылығындағы технологиялық үрдістерді автоматтандыру 

27 

Ауыл шаруашылығы техникасының жөнделуін автоматтандыру   

28 

Егін шаруашылығындағы технологиялық үрдістерді 

автоматтандыру   

29 

Азық өндірісіндегі технологиялық үрдістерді автоматтандыру 

30 

ТҮАБЖ негізгі функциялары. ТҮАБЖ құрылымы: 

орталықтандырылған және үйлестірілген ТҮАБЖ. 

 

Электр машиналары бөлімі бойынша 

1. 

Эл. машиналардың әрекет ету қағидаты. Электрлік машиналарға қойылатын 

талаптар. 

2. 

Трансформаторлардың тағайындалуы, құрылысы, әрекет ету қағидаты. 

3. 

Трансформаторлардың магниттеуші тоғы және бос жүріс тоғы. 

4. 

Активті-индуктивті  жүктемесі  бар  трансформатордың  кешенді  теңдеулері 

және векторлық диаграммасы. 

5. 

Активті-сыйымдылықты  жүктемесі  бар  трансформатордың  кешенді 

теңдеулері және векторлық диаграммасы. 

6. 

Нақты  трансформатордың  орын  басу  сұлбасы.  Орын  басу  сұлбасының 

параметрлері. 

7. 

Трансформатордың бос жүріс тәжірибесі. 

8. 

Трансформатордың қысқа тұйықталу тәжірибесі. 

9. 

Үш фазалы трансформаторлар орамаларының қосылу топтары. 

10. 

Үш фазалы трансформаторлардың параллель жұмысы. 

11. 

Автотрансформатор. 

12. 

Трансформаторларда кернеуді реттеу. 

13. 

Айнымалы тоқ машиналарының құрылымдық сұлбасы және құрылысы. 

14. 

Айнымалы тоқ машиналарының магниттік тізбегін есептеу. 

15. 

Электрлік  айнымалы тоқ машиналарының магниттік өрісі. 

16. 

Асинхронды машиналардың тағайындалуы және әрекет ету қағидаты. 

17. 

Асинхронды машиналардың құрылысы және қолдану салалары. 

18. 

Жүктеме астында роторы тежелген асинхронды машина жұмысы. 

19. 

Роторы айналған кездегі асинхронды машина жұмысы 

20. 

Асинхронды  машинаның  энергетикалық  диаграммасы.  Асинхронды 

машиналардың ПӘК. 

21. 

Асинхронды машинаның шеңберлі диаграммасы. Шеңберлі диаграмманың 

өзіндік нүктелері. 

22. 

Асинхронды  қозғалтқыштың  механикалық  сипаттамалары.  Максималды 

және қосу моменті. 

23. 

Асинхронды  қозғалтқыш  жұмысының  тұрақтылығы.  Тұрақтылықты 

анықтайтын факторлар.   

24. 

Асинхронды қозғалтқышты қосу. Қосу динамикасы. 

25. 

Асинхронды  қозғалтқыштардың  айналу  жиілігін  реттеу  және  айналу 

бағытын өзгерту. 

26. 

Асинхронды машинаның генераторлық режимі. 

27. 

Қарсықосу режимі. 

28. 

Синхронды машиналар. Құрылысы және әрекет ету қағидаты. 

29. 

Синхронды қозғалтқыштарды қосу. Қосу шарты және әдістері. 

30. 

Тұрақты тоқ машиналарының энергия шығындары және ПӘК. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі 

 

ЭЛЕКТР  ТЕХНИКАСЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ  

Негізгі: 

1. 

Зевеке  Г.В.,  Ионкин  П.А.,  Нетушил  А.В.,  Страхов  С.В.  Основы  теории 

цепей.- М.: Энергоатомиздат., 1989,-528б. 

2. Бессонов Л.А. Теоретические основы электротехники. -М.: Гардарики, 1999.-

638 

б. 

3.  Демирчян  К.С.,  Нейман  Л.Р.,  Коровкин  Н.В.,  Чечурин  В.Л.  Теоретические 

основы электротехники. – т.1.- СПб.: Питер, 2003.-463 б. 

4.  Теоретические  основы  электротехники.  –  т.1./  Основы  теории  цепей.  –М.: 

Высшая школа, 1976.-544 б. 

5. Шебес М.В. Задачник по теории линейных электрических цепей.- М.: Выш. 

Шк., 1990,-544 б. 

6.  Бессонов  Л.А.  Теоретические  основы  электротехники.  Электромагнитное 

поле –М.: Высшая школа,  1986.-263 б. 

 

Қосымша: 

7.  Сборник  задач  и  упражнений  по  теоретическим  основам  электротехники. 

Под ред. П.А. Ионкина.- М.: Энергоиздат, 1982-768 б. 

8.Пряшников В.А. ТОЭ: Курс лекций: Учебное пособие-3-е изд.,перераб. И доп. 

СПб., 2000.-368 б.  

9. Электротехника и электроника в эксперементах и упражнениях: Практикум 

на ElectronicsWorkbench. В 2-х томах/ под ред. Д.И. Панфилова- М. ДОДЭКА, 

1999. т.1 Электротехника.304 б. 

10.  Денисенко  В.И.,  Зуслина  Е.Х.,  Кондратенко  Л.Н.  ТОЭ  Лабораторный 

практикум.  –  часть  1-(Методические  указания  и  задания  к  лабораторным 

работам).-Алматы: АИЭС, 2000.- 29 б. 

 

ӨНЕРКӘСІПТІК ЭЛЕКТРОНИКА 

Негізгі: 

1 Гусев В.Г., Гусев Ю.М. Электроника. Учебное пособие для ВУЗов. М.Высшая 

школа. 1982 ж. 

2  Основы  промышленной  электроники.  Под  ред.  Исакова  Ю.М.,  Платонова 

А.П. и других. Киев. Издательство «Техника» 1986 ж. 

3 Лачин В., Савелов Н. Электроника. Ростов-на-Дону. 2005 ж. 

4. 

Рег Дж. А. Промышленная электроника. – М.: ДМК Пресс, 2011. – 1136б.: ил. 

 

Қосымша:  

5 Кучумов А. Электроника и схемотехника. М., 2006 ж. 

6.  Электротехника  и  электроника.  Под  ред.  В.  Герасимова.  Книга  3. 

Электрические измерения и основы электроники. М. 1998 ж. 

7. Жеребцов И.П. Основы электроники Л. Энергоатомиздат. 1985 ж. 

8. Быстров Ю. Оптоэлектронные приборы и их устройства. М., 2001ж. 

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҮРДІСТЕРДІ АВТОМАТТАНДЫРУ 

 

Негізгі: 

1. Мартыненко И.И. и др. Автоматика и автоматизация производственных 

процессов. М. Агропромиздат, 1985. 

2. 

Мартыненко  И.И.  Проектирование,  монтаж  и  эксплуатация  систем 

автоматики. – М.: Колос, 1981. 

3. 

Бородин И.Ф. Технические средства автоматики. – М.: Колос, 1982. 

4.  Бородин  И.Ф.,  Недилько  Н.М.  Автоматизация  технологических 

процессов. – М.: Агропромиздат, 1986. 

5. Теория автоматического управления: учеб. пособие / М.М. Савин, В.С. 

Елсуков, О.Н. Пятина; под ред. д.т.н., проф. В.И. Лачина. – ростов н/Д: Феникс, 

2007. 

6. Бохан Н.И., Фурунжиев Р.И. Основы автоматики и микропроцессорной 

техники. Мн. Ураджай, 1987. 

 

Қосымша: 

7. Колесов Л.В. Основы автоматики. М.: Колос, 1984. 

8.  Ямпольский  В.С.  Основы  автоматики  и  электронно-вычислительной 

техники. М.: Просвещение, 1991. 

9.  Иващенко  Н.Н.  Автоматическое  регулирование.  Теория  и  элементы 

систем. М. Машиностроение, 1983. 

10.  Теория  автоматического  управления:  Учеб.  Для  вузов/С.Е.  Душин, 

Н.С. Зотов, Д.Х. Имаев и др.; Под ред. В.Б. Яковлева. М.: Высшая школа, 2003. 

11. Мартыненко И.И., Лысенко В.Ф. Проектирование систем автоматики. 

М.: Агропромиздат, 1990. 

 

ЭЛЕКТР МАШИНАЛАРЫ 

 

   

Негізгі: 

1. 

Костенко  М.  П.,  Пиотровский  Л.  М.  Электрические  машины.  Ч.  1. 

Машины постоянного тока. Трансформаторы. Л.,«Энергия», 1972. 543 б. с ил. 

Ч. 2. Машины переменного тока. Л., «Энергия», 1973. 648 б. с ил. 

2.  

Петров Г. Н. Электрические машины. Ч. 1. Введение. Трансформаторы. 

М. — Л., Госэнергоиздат, 1956. 224 б. с ил. Ч. 2. Асинхронные и синхронные 

машины.  М.  —Л.,  Госэнергоиздат,  1963.  416  б.  с  ил.  Ч.  3.  Коллекторные 

машины постоянного и переменного тока. М., «Энергия», 1968. 224 б. с ил. 

3. 

Электрические  машины.  Введение  в  электромеханику.  Машины 

постоянного  тока  и  трансформаторы:  А.  И.  Вольдек,  В.  В.  Попов  —  Москва, 

Питер, 2006 ж. - 320 б. 

Қосымша: 

4. 

Костенко  М.  П.  Электрические  машины,  специальная  часть.  М.  —  Л., 

Госэнергоиздат, 1949. 712 б. с ил. 

5. 

Электрические машины. Лабораторные работы на ПК: С. Г. Герман-Галкин, 

Г. А. Кардонов — Москва, Корона-Принт, 2010 ж.- 256 б. 

6. 

Электрические машины: И. П. Копылов — Санкт-Петербург, Высшая школа, 

2006 

ж. - 608 б. 

7. 

Ермолин  Н.  П.  Электрические  машины  малой  мощности  М.,  «Высшая 

школа», 1967. 503 б. с ил.