ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

адам өзінің ішкі жан-дүниесінде рухты және өзінің бірбүтін 

  байланысын  тапты.  Ол  рухты  зерттеп  білуге  байланысты 

сенімдегі  философияның  жаңа  түрінің  пайда  болуына  жеткізді. 

Бұл  философия  діни  дүниетаныммен  тығыз  байланысты  еді,  екінші 

жағынан,  адамның  тағдыры,  қоғам  мәселелері  және  мемлекет  оның 

өзекті мәселелері болды.

Міне, оның бірнеше мысалы төмендегілер:

Егер  ертедегі  гректер:  «Құдайлар  көп  пе,  әлде  ол  жалғыз  ба?»  – 

деп өздеріне сұрақ қойса, ал енді қазір Құдайдың жалғыздығы үзілді-

кесілді расталады, яғни 

 (бірқұдайлық) негіздері салынады.

  (лат.  –  creatura  –  шығармашылық,  туынды)  «ежел-

ден бар материяның» ажырап шығуы және Құдайдың шығармашылық 

қуаты нәтижесінде дүниенің жоқтан пайда болуының мойындалуы. 

  (грекше  antropos  –  адам,  centrum  –  лат.  – 

орталық).  Антикалық  философияда  егер  Әлем  –  макроғарыш  бол-

са,  онда  адам  –  микроғарыш.  Адам  қаншалықты  жоғары  қойылса 

да,  ол  макроғарыш  шектерінен  асып  шыға  алмайды.  Енді  адамның 

орталық, ештеңемен салыстырылмайтын рөлі орнығады, өйткені оны 

Өзіне  ұқсатып  Құдай  жаратқан,  оның  міндеті  –  жаратылған  Әлемнің 

билеушісі болу. Бұл оған ерекше жауапкершілік жүктейді: ол қашанда 

жанының тазалығын сақтауға тиіс.