ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

 құрды. Ол бар, басқа сөзбен айтқанда, даусыз білім, таза, ма-

териямен ластанбаған түсінік – шынайы болмыстың өзі. Оның өз-өзін 

танып білу және өзін-өзі айқындау үдерісін Гегель «Логика ғылымы» 

еңбегінде зерттейді. Дара идея мәңгі өмір сүреді және өз дамуы бары-

сында әртүрлі кезеңдерден өтеді.

Дара идеяның өз-өзін ашуының бірінші кезеңі – логика, яғни қисын 

болып табылады. Сол арқылы Дара идея өзінің жалпылама мазмұнында 

санаттар жүйесі ретінде ең бір «қарапайым»: болмыс, болмыссыздық, 

қалыптасу, дәл қазір бар болмыс, сапа, сан сияқты нәрселерден бастап, 

нақты  мазмұндағы  түсініктер:  химизм,  биологизм  және  басқалары 

сияқтылармен  аяқтай  ашылады.  Идеялар  дамуының  таза  ойлары  мен 

баспалдақтары сияқты, олар заттардың мәнін құрайды.

Өз-өзін  енді  танып  білген  Дара  идеяның  ары  қарайғы  ашылуы  – 

идеяның басқадай сырттанған болмысы болып табылатын 

табиғатта

орын  алады.  Бұл  –  Дара  идеяның  дамуындағы  қажетті  кезең,  онда 

сезімдік,  тәндік  заттар  түрінде  көрінеді.  Өзінің  тарихи  дамуында 

199

Табиғат адамды, сонымен бірге адамның рухын тудырады. Табиғаттың 

мақсаты  –  қиял-ғажайып  құс  Феникс  сияқты  тікелей  сезімдік  кезең 

арқылы  өте  және  өзін  күлге  айналдырып  жағып  жібере  отырып,  кері 

қарай – өзіне рух болып оралу.

жүктеу 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: