ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

  негіздемелерінің 

өздері 

көпсапалы

  болып  шығуға  тиіс.  Сол  себепті  әлемнің 

негіздемесінде  әртүрлі  сапалардағы  түпнегіздердің  шексіз  көп  саны 

болуға тиіс. Өйткені әлем – ол бейберекеттік емес, бұл түпнегіздер де 

белгілі  бір  тәртіпке  келтірілуге  тиіс.  Осындай  ой  желісі  Г.Лейбницті 

өте  ұсақ,  өзіндік  жеткілікті,  ішкі  күштерге  толы  монадаларды  – 

жалғыздарды

 (грекше monos – жалғыз) мойындауға келтірді.

Монадалардың  өте  ұсақ  дене  бөлшектері  емес  екенін  айтқан  жөн, 

әйтпесе олар Демокриттің атомдарына ұқсап кетер еді. Олар кеңістікте 

ешқандай орын алмайды. Монадалар әрекет етеді, яғни олар көреді не-

месе қабылдайды, екіншіден, мақсаты бар.

Олар –