«алдымен  өмір  сүр,  содан  кейін  философиямен  айналыс»

  (лат.  –  privus  vivere 

deinde philosophari).

Макиавелли  мұрасында  жетекші  орындардың  бірі 

болып  табылады,  оны  ойшыл  діни  көзқарастан  тыс  қарастырады. 

Адам – табиғат туындысы, демек, барлық тірі тіршілік иелері сияқты, 

ол  да  жан  сақтауға  ұмтылады.  Ол  –  табиғатынан  өзімшіл.  Осындай 

идеяларға: капитализмнің дамуы, бастапқы капиталдың жинақталуы, 

жұртшылықтың  белсенді  бөлігінің  жеке  меншікке  ұмтылуы  се-

беп  болған,  шамасы.  Саудагерлер  мен  кәсіпшілердің,  яғни  сол  заман 

жұртшылығының  белсенді  бөлігін  мұқият  зерттей  келе,  Макиавел-

ли  адам  қызметінің  қозғаушы  күші  –  ол  оның 

мүддесі

  екеніне  көз 

жеткізеді.  Әлбетте,  адамның  мүдделері  сан  алуан,  бірақ  олардың 

ішіндегі ең бастысы – өзінің