Ќазаќстан Республикасыныѕ 2015 жылєы 23 ќарашадаєы №414-v еѕбек Кодексі

1.  Іссапарға  жіберу  -  Қазақстан  Республикасының  заңнамасында  көзделген  шектеулерді 

қоспағанда,  жұмыскердің  (іссапарға  жіберілгеннің)  еңбек  шартына  байланысты  белгілі  бір 

мамандық, біліктілік немесе лауазым (еңбек функциясы) бойынша не басқа заңды тұлғадағы басқа 

лауазым, мамандық, біліктілік бойынша жұмысты орындауы. 

Белгілі бір міндеттерді орындауды қамтамасыз ету мақсатында жұмыскерлерді: 

1)  жұмыскері  іссапарға  жіберілген  заңды  тұлғаға  акциялары  (қатысу  үлесі)  тікелей  немесе 

жанама түрде тиесілі заңды тұлғаға; 

2)  жұмыскері  іссапарға  жіберілген  заңды  тұлғаның  дауыс  беретін  акциялары  (қатысу  үлесі) 

тікелей немесе жанама түрде тиесілі заңды тұлғаға іссапарға жіберуге жол беріледі. 

2.  Іссапарға  жіберілген  жұмыскерлер  лауазымдарының  тізбесі  және  саны  іссапарға  жіберу 

мақсаттарына қарай заңды тұлғалар арасындағы жазбаша келісімде белгіленеді.  

3. Жұмыскерді іссапарға жіберу талаптары, тәртібі және мерзімі заңды тұлғалар мен іссапарға 

жіберілген жұмыскер арасында қол қойылатын келісімде айқындалады. 

Жұмыскерлер іссапарға жіберілетін заңды тұлғаның орташа тізімдік санының он  пайызынан 

артық жұмыскерлер бір мезгілде  іссапарға жіберілген  жағдайда, жұмыскерлер жіберілетін заңды 

тұлға жұмыскерлерінің өкілдерімен келісілуі қажет. 

Келісу  тәртібі  заңды  тұлғалар  мен  жұмыскерлердің  өкілдері  арасындағы  тараптардың 

келісімінде айқындалады. 

4.  Іссапарға  жіберілген  жұмыскердің  іссапарға  жіберуді  жүзеге  асыратын  жұмыс  берушідегі 

жұмыс орны (лауазымы) сақталады. 

5.  Іссапарға  жіберу  кезеңіне  жұмысты  орындау  орнының  өзгергені  көрсетіле  отырып,  еңбек 

шартына  қосымша  келісімге  қол  қою  арқылы  еңбек  шарты  тараптарының  жазбаша  келісімімен 

ғана  іссапарға  жіберуге  жол  беріледі.  Іссапарға  жіберу  мерзімі  аяқталған  соң  жұмыс  беруші 

іссапарға  жіберілгенге  дейін  жұмыскер  болған  жұмыс  орнын  (лауазымын)  жұмыскерге ұсынуға 

міндеттенеді. 

6.  Іссапарға  жіберу  кезеңіне  жұмыскерге,  жыл  сайынғы  ақы  төленетін  еңбек  демалысының 

ұзақтығы  мен  оны  беру  тәртібін  қоспағанда,  ол  іссапарға  жіберілген  заңды  тұлғаның  жұмыс 

уақыты мен тынығу уақыты режимі қолданылады. 

7.  Іссапарға  жіберілген  жұмыскер  еңбек  тәртібін  бұзған  жағдайда,  ол  іссапарға  жіберілген 

заңды тұлға Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес оны тәртіптік жауаптылыққа 

тарту туралы  шешім  қабылдау үшін  растайтын  құжаттарды  ұсына  отырып,  іссапарға  жіберілген 

жұмыскердің жұмыс берушісін үш жұмыс күні ішінде хабардар етеді. 

8.  Іссапарға  жіберілген  жұмыскер  ұшыраған  жазатайым  оқиға  кезінде  еңбек  қызметіне 

байланысты  жазатайым  оқиғаны  тергеп-тексеруді  ұйымдастыру  жұмыс  беруші  өкілінің 

қатысуымен жұмыскер іссапарға жіберілген заңды тұлғаға жүктеледі. 

  

41-бап. Өндірістік қажеттілік жағдайында басқа жұмысқа уақытша ауыстыру 

Өндірістік қажеттілік болған,  оның  ішінде жоқ жұмыскерді уақытша алмастырған жағдайда, 

жұмыс берушінің жұмыскерді оның келісімінсіз күнтізбелік жыл ішінде үш айға дейінгі мерзімге, 

орындалатын жұмыс бойынша еңбегіне ақы төлей отырып, бірақ бұрынғы жұмысындағы орташа 

жалақысынан  кем  емес  жалақымен,  еңбек  шартында  келісілмеген  және  денсаулық  жағдайына 

байланысты  қарсы  көрсетілімі  жоқ,  сол  ұйымдағы,  сол  жердегі  басқа  жұмысқа  не  жұмыс 

берушінің басқа жерде орналасқан құрылымдық бөлімшесіне ауыстыруға құқығы бар. 

Жұмыс  берушінің  басқа  жерде  орналасқан  құрылымдық  бөлімшесіне  уақытша  ауыстырған 

кезде жұмыскерге осы Кодекстің 

127-бабында

 көзделген мөлшерлерде өтемақы төленеді. 

  

42-бап. Бос тұрып қалу жағдайында басқа жұмысқа уақытша ауыстыру 

1.  Бос  тұрып  қалу  жағдайында  жұмыс  берушінің  жұмыскерді  денсаулық  жағдайына 

байланысты қарсы көрсетілімі жоқ басқа жұмысқа оның келісімінсіз, бос тұрып қалудың барлық 

кезеңіне ауыстыруға құқығы бар.  

2.  Бос  тұрып  қалу  жағдайында  басқа  жұмысқа  уақытша  ауыстыру  кезінде  жұмыскердің 

еңбегіне ақы төлеу орындалатын жұмыс бойынша жүргізіледі. 

  

43-бап. Денсаулық жағдайына байланысты басқа жұмысқа уақытша ауыстыру 

1. Жұмыскердің еңбек міндеттерін орындауға байланысты өндірістік жарақаттануына, кәсіптік 

ауруға шалдығуына немесе денсаулығына өзге де зақым келуіне немесе денсаулығына өндіріспен 

байланысты  емес  өзге  де  зақым  келуіне  байланысты  жұмыс  беруші  медициналық  қорытынды 

негізінде  еңбекке  қабілеттілігі  қалпына  келгенге  немесе  мүгедектік  белгіленгенге  не  кәсіби 

еңбекке  қабілеттілігінен  айырылуы  белгіленгенге  дейін  жұмыскерді  неғұрлым  жеңіл  жұмысқа 

уақытша  ауыстыруға  не  еңбек,  ұжымдық  шарттарда  жазылған  жағдайларда  оны  жұмыстан 

босатуға міндетті. 

2. Жұмыскер еңбек міндеттерін атқаруға байланысты өндірістік жарақат алған, кәсіптік ауруға 

шалдыққан  немесе  денсаулығына  өзге  де  зақым  келген  кезде  не  өндіріске  байланысты  емес 

денсаулығы  нашарлау  салдарынан  неғұрлым  жеңіл  жұмысқа  уақытша ауысудан  жазбаша түрде 

бас  тартқан  жағдайда,  жұмыскермен  еңбек  шарты  осы  Кодекстің 

58-бабы  1-тармағының  3) 

тармақшасында

 көзделген негіз бойынша тоқтатылады. 

  

44-бап. Жүкті әйелдерді басқа жұмысқа уақытша ауыстыру 

Жұмыс  беруші  медициналық  қорытынды  негізінде  жүкті  әйелді  орташа  жалақысын  сақтай 

отырып,  зиянды  және  (немесе)  қауіпті  өндірістік  факторлардың  әсерін  болғызбайтын  басқа 

жұмысқа ауыстыруға міндетті.  

Жүкті әйелге басқа жұмыс берілгенге дейін,  ол  орташа жалақысы сақтала отырып, жұмысты 

орындаудан босатылуға жатады. 

Жүкті  әйел  жұмыс  беруші  ұсынған  басқа  жұмысқа  ауысудан  бас  тартқан  жағдайда,  ол 

жүктілікке  және  босануға  байланысты  демалыс  берілгенге  дейін  жалақысы  сақталмай,  қарсы 

көрсетілімі бар жұмысты орындаудан босатылуға жатады. 

  

45-бап.  Жұмыскерді  басқа  жұмыс  орнына  ауыстыру.  Лауазым  (жұмыс)  атауының 

өзгеруі 

1. Жұмыскерді еңбек шартында келісілген лауазым, мамандық, кәсіп, біліктілік шегінде басқа 

жұмыс  орнына  не  сол  жердегі  басқа  құрылымдық  бөлімшеге  ауыстыруға  не  оған  басқа 

механизмде немесе агрегатта жұмыс істеуді тапсыруға жұмыскердің келісімі талап етілмейді. 

2.  Жұмыскер  үшін  еңбек  жағдайларын  өзгертуге  әкеп  соқпайтын  жұмыскер  лауазымының 

(жұмысының),  құрылымдық бөлімшенің атауын өзгертуді, басқару құрылымын өзгертуді жұмыс 

беруші жұмыскердің келісімінсіз жүзеге асыра алады. 

  

46-бап. Еңбек жағдайларының өзгеруі 

1.  Қайта  ұйымдастыруға  немесе  экономикалық,  технологиялық  жағдайлардың,  еңбекті 

ұйымдастыру  жағдайларының  өзгеруіне  және  (немесе)  жұмыс  берушінің  жұмыс  көлемінің 

қысқаруына  байланысты  өндірісті  ұйымдастырудағы  өзгерістерге  орай,  жұмыскер  өз 

мамандығына  немесе  кәсібіне,  тиісті  біліктілігіне  сәйкес  жұмысын  жалғастырған  кезде,  еңбек 

жағдайларын  өзгертуге  жол  беріледі.  Еңбек  жағдайлары  өзгерген  кезде  еңбек  шартына  тиісті 

толықтырулар мен өзгерістер енгізіледі.  

2. Егер еңбек, ұжымдық шарттарда хабардар етудің неғұрлым ұзақ мерзімі көзделмесе, жұмыс 

беруші  жұмыскерді  еңбек  жағдайларының  осы  баптың  1-тармағында  көрсетілген  себептер 

бойынша  орын  алған  өзгеруі  туралы  күнтізбелік  он  бес  күннен  кешіктірмей  жазбаша  түрде 

хабардар етуге міндетті. 

3. Еңбек жағдайларының өзгеруіне байланысты жұмыскер жұмысты жалғастырудан жазбаша 

түрде бас тартқан жағдайда, жұмыскермен еңбек шарты осы Кодекстің 

58-бабы 1-тармағының 2) 

тармақшасында

 көзделген негіз бойынша тоқтатылады. 

Егер  осы  баптың  1-тармағында  көрсетілген  мән-жайлар  жұмыскерлердің  санын  немесе 

штатын  қысқартуға  әкеп  соғуы  мүмкін  болған  жағдайда,  жұмыс  берушінің  жұмыс  орындарын 

сақтап қалу мақсатында толық емес жұмыс уақыты режимін енгізуге құқығы бар. 

  

47-бап.  Жұмыс  берушінің  атауы,  ведомстволық  тиесілілігі  өзгерген,  заңды  тұлға 

акцияларының (қатысу үлестерінің) меншік иесі ауысқан, жұмыс беруші заңды 

тұлға қайта ұйымдастырылған кездегі еңбек қатынастары 

Жұмыс  берушінің  атауы,  ведомстволық  тиесілілігі  өзгерген,  заңды  тұлға  акцияларының 

(қатысу  үлестерінің)  меншік  иесі  ауысқан,  жұмыс  беруші  заңды  тұлға  қайта ұйымдастырылған 

жағдайларда жұмыскерлермен еңбек қатынастары өзгеріссіз жалғаса береді. 

  

48-бап. Жұмыстан шеттету 

1.  Қазақстан  Республикасының  заңдарында  көзделген  жағдайларда  жұмыс  беруші  тиісті 

уәкілетті мемлекеттік органдардың актілері негізінде жұмыскерді жұмыстан шеттетуге міндетті.