Асинхронды байланыс- деректермен алмасу жүйесіз және деректерді жіберу
жылдамдығы онша болмағанда қолданылады.
Оның мүмкіндіктері онша қиын емес өңделген жүйе, қымбат емес синхронды
байланысқа қарағанда құралдары интерфейстік болса.
Жетімсіздіктері: жіберу-қабілетінің 1/3 қызмет биттерін бергенде жоғалады
(екпін тоқта және анық бит ), жылдамдығы онша жоғары емес, алынған
деректердің дұрыстығын анықтауы бит арқылы қателердің көптігінен
анықтай алмауында.
Синхрондық әдіспен берілетін деректер блок-блок бойынша беріледі.
Қабылдағыш пен қабылдау жіберетін құралды алдымен синхрондау биті
жіберіліп, оларды синхрондаудан өткізеді. Содан соң дерек табу коды,
жұмыстың біту рәмізі жіберіледі. Синхронды байланыс кезінде деректер
рәміз немесе биттің ағымы ретінде жіберуге болады.
№6 Тақырып. Компьютердің қауіпсіздігі және қорғау .
Дәріс жоспары:
-ақпаратты қорғау түсінігі
-криптография
-ДК-дағы ақпаратты қорғау
-желілердегі ақпаратты қорғау
1. Ақпаратты қорғау түсінігі.
Қорғау деп жалпылама термин алынады, ол нысандар жүйесін қоршаған
ортадан сақтау механизмдердің мазмұндары.
Жақсы механизмге тән нәрселер:
-бір пайдаланушы екіншіге бөгет жасамауы тиіс;
-пайдаланушының бағдарламасы мен деректеріне қорғау әдістерін
қамтамасыз ету.
Корғау механизмі мынадай қорғау мәселелерін шешеді:
Ең тиімді ол қорғау комплексті ( толық) түрде қарау. Бұл толық қорғау
амалдары мен оны қорғау тәсілдерін төмендегіше топтауға болады. (1-сурет).
Формальды
физикалық
Техникалық
Формальды емес
Кедергілер бұл қорғалушы ақпаратқа физмкалық тойтарыс қою (аумақта,
ғимаратта, ақпарат тасушыларына ).Кіріспен басқару –бұл қорғау
ресурстарының жүйелік бөліктерін жөнге келіру арқылы. (техникалық,
программалық )іске асады.Пайдаланушыларға белгіленген уақыт беріліп ал
техникалық адамдарға программалық жүйелерді пайдалануға болады. Сол
үшін пайдаланушыларға белгілі уақыт белгіленеді, ал техперсоналға
ресурстардың тізімі мен ресурстарға кіру ережелері белгіленеді.
Пайдаланушылардың керек ресурстардың тзімі жасалынады.
БД-элементтері үшін пайдаланушылардың тізіміне кіру программалары
енгізіледі.
Кіруді басқару мынадай қорғау функцияларын атқарады:
-пайдаланушыларды қызмет етушілерді және ресурстарды оларға
ұқсастықпен тану шараларын қолданып ұқсастыру
-уақыт пен күні және сұрау ресурстарының мүмкіндіктерін тексеру.
-белгіленген уақыт аралықта рұқсат беріліп, жұмысына жағдай жасау.
-қорғалатын ресурстарға арналған тіркелулер жүргізу.
-заңға сәйкес емес әрекет жасау кезіндегі оның реакциясы.
Бүркеу- бұл ақпаратты қорғаудың криптографиялық жабу әдісімен қорғау
тәсілі. Бұл әдіс ақпаратты өңдеу, сақтау және оны байланыс бойынша беру
кезінде пайдаланады. Уақытты белгілеу, өңдеу және іске асыру
шараларының толық тізімі, ол ақпаратты өңдеу және сақтау кезінде заңсыз
кіруді азайтатын біден-бір жолы. Еріксіздік- бұл пайдаланушы мен қызмет
ететін адамдардың еріксіз түрде өңдеу, сақтау ережелерін материалдық,
административтік және қылмыстық жауапкершіліктерін сақтау арқылы.
Қорғау
тәсілдері
Қорғау
жолдары
кедергілер
басқару
Уақытты
мөлшерлеу
іздену
еріксіздік
кодтау
аппаратты
программалық
ұйымдастыру
заңдылықты
Моральды-этикалық
Ұйымдастыру тәсілдері бұл құқықтық ұйымдастыру, техникалық-
ұйымдастыру шаралары, ол құру мен пайдаланудың (СОД ) барлық өмір
кезеңінде (жоспарлау, монтаждау, құралдарды құруда тексеру, сынау,
пайдалануға беру )кездеседі.
Құқықтық шараларға отанның заң актілері, онда көрсетілген ережелерге сай
пайдалану, өңдеу ақпараттарына кіруді шектеу, егер оны бұзса заң алдында
жауаптылығы көрсетілген.
Этико-моральдық
шараларға
даму
кезінде
дамыған
ақпараттық
технологияның қоғамдағы дағдылы нормалары. Бұл нормалар міндетті емес,
алайда оларды сақтамау беделдің жоғалуына әкеп соғады.
Барлық қорғау амалдары формальды немесе формальды емес болып екіге
бөлінеді.
Формальды қорғау амалдарына мына тәсілдер, яғни адамның қатынасуынсыз
–ақ қатаң белгіленген орындау шарттары жатады. Формальды емес қорғау
амалдарына адамдардың мақсатты түрде немесе оны уақыт пен өлшем
мерзімінде қызмет ету.
Қорғау концепциясын 3 мезгілге бөлуге болады:
1. Программалық әдістердің ерекше дамуы
2. Барлық негізгі қорғау әдістерін қарқынды түрде дамыту
3. Қорғау әдістердің 3 тенденциясы
А .Негізгі қорғау функциясын ақпараттық түрде жүзеге асыру
Б. Қорғау функциясын орындау үшін толық қорғау әдісін жасау
В. Үндестіру мен бір үлгіге салу арқылы қорғау әдістері.
Техникалық қорғау әдістерін қолдану , ол жекеленген іс шаралары.
4. Зертханалық жұмыстарды орындау үшін әдістемелік нұсқаулар.
Жұмыс мақсаты:
- файлдармен жұмыс істеуге дағдылану, ол үшін FAR manager, Total
commander, Windous commander пакеттерін және оларды дербес
компьютерде қолдану әдістері мен дағдылану.
- Winrar мен Winzip бағдарламасын қапшықтарын іске қосу үшін
олардың міндеттері мен теру қызметтерін оқып үйрену.
Зертханалық жұмыс 4 сағатқа есептелген, сол уақытта теориялық және
практикалық негіздерін оқып, файлмен және FAR manager, Total
commander, Windous commander пакеттерімен жұмыс жасау. жұмысты
тапсыру , Зертханалық бақылау сұрақтарына жауап беріп, жекелеген
жұмысты ПК-да көрсетіп бергенде ғана есептеу.
Есеп мазмұны :
1. Жұмыстың мақсаты мен атауы.
2. Жекеленген тапсырма
3. Бақылау сұрақтарына жауап
Жұмыс жасау тәртібі :
Достарыңызбен бөлісу: |
