-бап.  Ерекше  қорғалатын  табиғи    аумақтарды

 
 
97 
5) 
шектелу 
шаруашылық 
мақсаттарында 
пайдаланылуы мүмкін.  
 
ҚР экологиялық білім мен тәрбие саласынан 
мамандардың даярлануы 
Қоғам  мен  табиғат  арасындағы  өзара  қарым-
қатынастың  шектен  тыс  өзгеруі  нәтижесінде  экологиялық 
проблемалар  қалыптасты.    Жер  шарындағы  халықтың 
жедел өсуі мен өндіргіш күштердің күрт дамуына адамның 
табиғатқа  тигізетін  ықпалын  күшейтті.  Жер  шарындағы  
экологиялық 
жағдайдың 
өзгеруі 
 
экологиялық 
проблеманың  ғаламдық  деңгейде  шарықтауына  әсер  етті. 
Осының  салдарынан    адамзат    болашағына  қауіп  төнді. 
Әртүрлі  жұқпалы  аурулар,  мүгедек  ұрпақтың  саны 
артты.Табиғатты,  қоршаған  ортаны  жою  арқылы  бүкіл 
қоғамды,  тіршілікті  жойып  жіберуге  болатынын  көптеген 
елдер түсіне бастады. Біздің өмір сүріп отырған ортамызды 
техникамен қаруланған адамның аз уақытта жойып жіберуі 
мүмкін.  Сондықтан  әлем  халықтары  ел  тағдырын 
экологиямен  байланыстырып,  экологиялық  апатқа  қарсы 
тұруы қажет.Ол үшін әрине, табиғатты қорғау, жер шарын 
сақтау  керек  деген  насихаттау  жұмыстарымен  бірге  әрбір 
адам  табиғаттың  даму  заңдылықтарын  білуі  керек. 
Экологиялық  сауаттылықты  дамыту  қажет.  Экологиялық 
сауатсыздықты  жою-әрбір  мемлекеттің  халық  арасында 
жүргізетін  негізгі  міндетіне  айналуы  тиіс.Бүгінгі  таңда 
экологиялық білім мен тәрбие беру мәселесін кең ауқымды 
көлемде, мемлекет деңгейінде көтерудің қажеттілігі артып 
отыр. 
Экологиялық 
білім 
беру 
дегеніміз-адамзат 
қауымының,  қоғамның,  табиғаттың  және  қоршаған 
ортаның  үйлесмділігін  және  оны  тиімді  пайдаланудың 
жолдарын халыққа түсіндіру.  Оның ішінде қоршаған орта 

 
98
 
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ 
ПРОБЛЕМАЛАРЫ
  
Оқу құралы
 
мен  табиғи  ресурстарды  тиімді  пайдалану  арқылы 
табиғатты  аялай  білетін,  оны  бүлінуден  қорғайтын, 
экологиялық  білімі  мен  мәдениеті  жоғары,  ізгілікті, 
адамгершілігі  мол  жас  ұрпақты  тәрбиелеудің  маңызы  өте 
жоғары.Экологиялық  проблеманың  алдын-алу,  табиғатты 
қорғаудың  жолдарын  ұғындыру  жалпы  халықтың 
экологиялық  сауатын  ашу,  жастарға  үздіксіз  білім  беру 
нәтижесінде  ғана  жүзеге  асады.  Экологиялық  білім  мен 
тәрбие  беру  негізінде  жеке  адам  мен  қоғамның  табиғатқа 
деген 
оң   
көзқарасын, 
экологиялық 
мәдениетін 
қалыптастыра аламыз.Экологиялық және табиғатты қорғау 
заңдарын  жетілдіру  және  оларды  орындау,  табиғи 
ресурстарды тиімді пайдалануда жауапкершілікті күшейту, 
қоршаған  ортаның  табиғаты  мен  адам  денсаулығының 
үйлесімділігін  арттыру,  үздіксіз  экологиялық  білім  беруді 
ұйымдастыруды 
жеделдету, 
қамтамасыз 
ету, 
осы 
салалардағы 
негізгі 
міндеттері 
болып 
табылады. 
Экологиялық  білім  берудің  қазіргі  заманғы  ғылыми 
негіздері,  оны  жүзеге  асыру  проблемалары  мен 
бағдарламалары,  БҰҰ  мен  ЮНЕСКО  мәжілістерінде 
(1968ж)  қаралды.  Одан  соң  Стокгольм  (1970ж),  Тбилиси 
(1972ж)  қалаларда  өткен  халықаралық  конференцияларда 
жалғасын  тапты.  Ал  Рио-де-жанейрода  (1992ж)  өткен 
дүниежүзілік  конференция  экологиялық  білім  беру 
мәселелерін  қайта  қарап,  ондағы  негізгі  бағыттарды 
айқындап  берді.Экологиялық  білім  берудің  нормалық-
реттеуші  құжаттары  «Қоршаған  ортаны  қорғау  туралы 
заңда»(1997ж), «Қазақстан Республикасының экологиялық 
қауіпсіздігін сақтау концепциясында» (1997ж), «Қазақстан 
Республикасы  білім  мен  тәрбие  берудің  ұлттық 
стратегиясында» 
(1998ж), 
«Экологиялық 
білім 
бағдарламасында»  (1999ж)  қарастырылған.  Экологиялық 

 
 
99 
білім мен тәрбие беру оқу орындарында білім деңгейлеріне 
қарай жүргізіледі. Мектепке дейінгі балалар мен бастауыш 
мектептерде  ол  қоршаған  ортамен  таныстыру,  адам  мен 
табиғаттың бірлігі мен өз мекеніне қамқорлық жасау қажет 
екендігін  ұғындыру  арқылы  өтеді.Қоршаған  орта  мен 
табиғатты  тиімді  пайдалану,  оны  сақтау  үшін  келеңсіз 
әрекеттерді жасамау басты бағыт болуы тиіс. 

жүктеу 7,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: