Қазақстан республикасы білім жəНЕ

 
 
3 
КІРІСПЕ 
Экология-  биология  ғылымының  бір  саласы  ретінде 
қалыптасып  дамыған.  Экологиялық  зерттеулер  өткен 
ғасырда  Чарльз  Дарвин  еңбектерінде  сипат  алғанымен,  “ 
Экология  ”  терминін  ғылымға  алғаш  енгізген  Э.Геккель 
(1866  ).  Экология  термині  гректің  «ойкос»-  үй,  тұрақ, 
мекен  және  «логос»-  ғылым  деген  сөзінен  шыққан,  тұрақ, 
мекен туралы ғылым- деген мағынаны білдіреді. Яғни, тірі 
организмдердің 
бір-бірімен 
қарым- 
қатынасын, 
байланысын  айнала  қоршаған  ортасымен,  тұрағы  немесе 
мекенімен байланыстыра отырып зерттейтін ғылым. 
 
Экология  ғылымының  қазіргі  кездегі  мазмұны  өте 
күрделі.Ғылым мен техниканың дамуына байланысты әлем 
кеңістігінде  экологиялық проблемалар қалыптасты. Адам, 
қоғам,  табиғат  арасындағы  қарым-қатынастардың  өзгеруі, 
табиғат  тепе-теңдігінің  өзгеруі  айналадағы  ортаның 
ластануы 
мен 
антропогендік 
ландшафттардың 
қалыптасуына әсер етеді. Табиғатқа, табиғат ресурстарына 
деген  шектен  тыс  тұтынушылық  қоршаған  ортаға  үлкен 
зиян  келтіріп,  оның  зардаптары  тірі  организмдерге, 
адамдарға  әсер  етуде.  Осының  салдарынан  жер  бетінде 
қышқыл  жаңбырлар,  топырақ  эрозиясы,  қатерлі  аурулар 
мен    озон  қабатының  жұқаруы  т.б.  қауіпті  зардаптардың 
деңгейі  артып      экологиялық    проблемалар  туындауда. 
Экологиялық  проблема  ғаламдық  проблемалардың  бірі. 
Себебі,  экологиялық    проблеманың  алдын-алу  тек  бір 
мемлекеттің 
ғана 
мүддесі 
емес, 
бүкіл 
планета 
халықтарының  басты  мақсаты  болуы  тиіс.  Қазақстан 
Республикасында  басқа  мемлекеттер  секілді  ғылым  мен 
техника,  өнеркәсіптің  дамуына  байланысты  экологиялық 
проблемалар қалыптасты. Қазақстанның құрғақ климаттық 
белдеуде  орналасуы,  жер  асты  және  үсті  байлықтарын 

 
4
 
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ 
ПРОБЛЕМАЛАРЫ
  
Оқу құралы
 
шектен  тыс  пайдалану,  орман  ресурстары  жер  көлемінің 
азаюы, 
шөлді 
аймақтарды 
игеру, 
зауыт-фабрика, 
полигондарды 
пайдалану 
еліміздегі 
экологиялық  
проблемалардың, Арал теңізі, Семей полигоны секілді апат 
аймақтардың пайда болуына әсер етті. 
Курстың 
мақсаты;-оқушыларғаҚазақстан 
Республикасындағы  экологиялық мәселелер,  экологиялық  
апат  аймақтары,  және  әртүрлі  ластану  зардаптары  туралы 
түсінік  беру.  Еліміздегі  экологиялық  проблемалар  туралы 
білімді 
қалыптастырып, 
алдын-алу 
шараларын 
ұйымдастыру,  жер  шарындағы    ғаламдық  проблемаларды 
бақылай отырып ондағы тіршіліктің тұрақтылығын сақтау. 
Адам,  қоғам,  табиғат  арасындағы  қарым-қатынастарды 
үйлестіре 
отырып, 
табиғат 
ресурстарын 
тиімді 
пайдалануды адами- нооэкологиялық тұрғыдан негіздеу. 
Курстың міндеттері:  
-  Қазақстан  Республикасындағы  қоршаған  ортаның 
экологиялық  проблемаларын  айқындау; 
-  табиғат  ресурстары,  оны  тиімді  пайдалану  және 
қорғаудың  ғылыми-теориялық  негіздерін,  адам,  қоғам, 
табиғат арасындағы өзара  байланыстарды реттеу, табиғат 
тепе-теңдігінің   сақтау    заңдылықтары   жөнінде    білімдер  
беру; 
- 
тіршілікті 
қалыпты 
сақтауды 
ғаламдық 
нооэкологиялық  деңгейге  көтеру,  экологиялық  апат 
аймақтарының 
алдын-алу 
шараларын 
қарастыру, 
көпшілікке    үздіксіз  экологиялық  білім  мен  тәрбие  беру 
және  экологиялық  мәдениетін  әдет-ғұрпын  қалыптастыру, 
экологиялық  қауіпсіздікті  және  экологиялық    құқықты  
сақтау  бағыттарын  ашып  көрсету. 

жүктеу 7,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: