14
бағытталған
тапсырмалар
аз.
Презентациялар
мен
көрсетілімдер,
қорытындылар, талдау, саралау, проблеманың шешімін ұйымдастыруға
арналған тапсырмалар, қорытындылау, түсіндіру, болжам жасау, жобалау,
жоспарлау, яғни функционалдық сауаттылықты дамытуға арналған
тапсырмалар жеткіліксіз.
Сонымен қатар, географиялық нысандардың атауларын, олардың дұрыс
жазылуы мен картада орналасуын, оқушылардың есте сақтауын бекіту
мақсатында оқулықта географиялық номенклатураның нақты минимумы
жүйелі түрде көрсетілмеген.
Ұсыныстар:
1. Жалпы
білім
беретін
мектептерде
география
пәнін
оқуға
қызығушылықты арттыру және функционалдық сауаттылықты қалыптастыру
мақсатында шығармашылық белсенділікті, мектеп оқушыларының зияткерлік
әлеуетін дамытатын тапсырмалар енгізу.
2. Оқушылардың логикасын, сыни тұрғыдан ойлауын, шығармашылығын
дамытуға бағыттайтын жобалау, жоспарлау, шешім шығару, қорытындылау,
бағалау, талдау сипатындағы тапсырмалардыенгізу.
3. Оқулық материалына «жасыл экономикаға» қатысты тапсырмалар
енгізу.
4. Көрнекі материалдар қосу.
5. Оқулыққа қосымша ретінде интернет ресурстар мен электрондық
оқулықтарға сілтемелер жасау.
6. Кәсіптік бағыттағы сұрақтарға көңіл аудару.
15
2 Оқушылардың география бойынша дайындық деңгейінің жағдайы
Қазақстанда оқушылардың білімжәне дағдыларының педагогикалық өлшеу
аспектілерін ғана емес, білім беру ұйымдары беретін білімнің тиімділігін
мемлекеттік тұрғыдан бақылаудың түрлі формаларын да қамтитын білім
сапасын бағалаудың Ұлттық жүйесі жұмыс істейді.
Мониторингтік зерттеуді жүргізудің мақсаты Қазақстандағы жалпы
білім беретін мектептердің географиядан білім беру үдерісінің, білім
алушылардың дайындық деңгейінің жағдайын анықтау болып табылды.
Зерттеу келесі міндеттерді шешуге бағытталған:
жалпы білім беретін мектептердегі оқушылардың географияны игерудегі
білім сапасын анықтау;
оқушылардың зияткерлік жарыстарға қатысу дәрежесін анықтау;
оқушылардың зияткерлік біліктерін қалыптастырудың педагогикалық
шарттарының тиімділік дәрежесін анықтау.
Мониторингтік зерттеу республиканың жеті облысында (Ақмола, Шығыс
Қазақстан, Жамбыл, Қостанай, Қызылорда, Маңғыстау, Павлодар), Астана және
Алматы қалаларында өткізілді.
6-9 сыныптар оқушыларының география пәні бойынша үлгерімі мен білім
сапасы туралы мәліметтер 3-кестеде көрсетілген.
3-кесте – 6-9-сынып оқушыларының география пәні бойынша үлгерімі мен
білім сапасы
Облыс/қала
2012-2013 оқу жылы
2013-2014 оқу жылы
2014-2015
оқу
жылының
І-жартыжылдығы
барл
үлгер сапа
барл
үлгер сапа
барл
үлгер сапа
Ақмола
39340 100%
67,8% 39364 100%
67,9% 39450 100% 66,8%
ШҚО
37429 100%
64,4% 57998 100%
65,4% 21815 100% 61,7%
Жамбыл
67010 98,2% 59,8% 66039 98,9% 56,9% 66340 98,2% 57,8%
Қостанай
39555 99,9% 58,2% 39600 99,9% 58%
39178 99,9% 57,6%
Қызылорда
49127 100%
76,8% 47399 100%
76,9% 46235 100% 78,1%
Маңғыстау
35640 99,4% 62,1% 36129 99,5% 61%
35125 99,2% 60,4%
Павлодар
32729 100%
70,8% 31859 100%
73,4% 31841 99,8% 70,7%
Алматы қаласы
59434 100%
65,5% 59160 100%
71,3% 63846 100% 73,4%
Астана қаласы
31174 100%
76,3% 31938 100%
79,3% 34539 100% 78,8%
2012-2013 оқу жылы география пәні бойынша білім сапасы негізгі орта
мектепте 58,2%-дан бастап 76,8%-ға дейін ауытқып отырған. Ең жоғары
нәтижені Қызылорда облысы көрсетті – 76,8%, ең төмен нәтиже Қостанай
облысының оқушыларында – 58,2%. 2013-2014 оқу жылы ең жоғары білім
сапасын Астана қаласы оқушылары көрсеткен (79,3%), ең төмен нәтиже
Қостанай облысының оқушыларында – 58%. Ақмола, Қызылорда, Павлодар
облыстары мен Астана қаласында тұрақты нәтижелер байқалуда. Қостанай
облысы 6-9 сыныптар оқушылары білім сапасының жылдан жылға төмендеуі
байқалады (58,2%, 58% және 2014-2015 оқу жылының І жартыжылдығында
16
57,6%). Алматы қаласында білім сапасының жылдан жылға өсуі көрінеді.
6-9 сынып оқушыларының география пәні бойынша білім сапасының
салыстырмалы талдау динамикасы көрсетілген (1-сурет)
1-сурет – Аймақтар бойынша 6-9 сыныптар оқушыларының география пәні бойынша
білім сапасы
6-9 сыныптар оқушыларының география пәні бойынша білім сапасын
салыстырмалы талдаудың қорытындысы бойынша:
- жылдан жылға Қызылорда облысы, Астана қаласы бойынша
оқушылардың білім сапасының жоғарлауы;
- Ақмола, Жамбыл, Павлодар облыстары, ШҚО, Астана қаласы бойынша
оқушылардың білім сапасының тұрақты еместігі;
- Маңғыстау, Қостанай облыстары бойынша оқушылардың білім
сапасының төмендеуі байқалады.
10-11 сыныптар оқушыларының география пәні бойынша үлгерімі мен
білім сапасы туралы мәліметтер 4-кестеде көрсетілген.
4-кесте – 10-11 сыныптар оқушыларының география пәні бойынша үлгерімі
мен білім сапасы
Облыс/қала
2012-2013 оқу жылы
2013-2014 оқу жылы
2014-2015
оқу
жылының
І-жартыжылдығы
барл
үлгер сапа
барл
үлгер сапа
барл
үлгер сапа
Ақмола
9775
100%
70%
9781
100%
71,8% 9772
100% 71,2%
ШҚО
11821 100%
67,1% 17674 100%
68,9% 6192
100% 70,1%
Жамбыл
20294 98,6% 69,6% 18598 97,9% 58,8% 17795 98,6% 54,4%
Қостанай
9687
99,6% 61,1% 9054
99,5% 60,7% 8847
99,6% 61%
Қызылорда
16279 100% 73,9% 14699 100%
72,8% 14338 100% 73,4%
Маңғыстау
8646
99,3% 59,8% 8196
99,2% 64%
8399
99,3% 64,1%
Павлодар
9795
99,9% 78,4% 8548
100%
77,6% 7713
99,8% 73,7%
Алматы қаласы
14256 100% 65,7% 15122 100%
69,8% 15176 100% 73,4%
Астана қаласы
8425
100% 81%
9025
100%
81,5% 97711 100% 85,9%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
73,40%
2012-2013
2013-2014
2014-2015 (І-
жартыжылдық)
Достарыңызбен бөлісу: |
