Алматы облысы Жамбыл ауданы Үңгіртас орта мектебі

мұндағы q_m - конденсатордың заряды, ал С - оның электр сыйымдылығы.

Конденсатордың астарларының арасында U_m потенциалдар айырымы пай­да болады.

Енді ауыстырып-қосқышты 2-қалыпқа көшіреміз (2, ә-сурет). Конденсатор разрядтала бастайды да, тізбекте электр тоғы пайда болады. Тоқ күші бірден максималь мәніне жетпейді, бірте-бірте артады. Бұл өздік индукция құбылысынан болады. Тоқ пайда болған кезде айнымалы магнит өрісі де пайда болады. Осы айнымалы магнит өрісі өткізгіште құйынды электр өрісін туғызады. Құйынды электр өрісі магнит өрісі арта бастаған кезде тоққа қарсы бағытталады да, тоқтың лезде артуына бөгет жасайды.

2-сурет

мұндағы i - айналмалы тоқ күші, L - катушканың индуктивтігі.

Конденсатор толық разрядталған мезетте (q=0) электр өрісінің энергиясы нөлге тең болады. Ал тоқтың маг­нит өрісінің энергиясы энергияның сақталу заңы бойынша максимал бо­лады. Демек, бұл мезетте тоқ күші де І_m максималь мәніне жетеді.

Осы кезде катушка ұштарындағы потенциалдар айырымы нөлге тең болатынына қарамастан, электр тогы бірден тоқтай алмайды. Оған өздік индук­ция бөгет жасайды. Тоқ күші және оның туғызған магнит өрісі азая бастаса-ақ болды, тоқты демеп отыратын кұйынды электр өрісі пайда болады.

Нәтижесінде конденсатор, тоқ біртіндеп кеміп нолге тең болғанға шейін, қайыра ауысып зарядталады. Осы мезетте магнит өрісінің энергиясы да нолге тең болады, ал конденсатордың электр өрісінің энергиясы тағы да максималь мәніне жетеді.

Бірақ шындығында энергия шығынының болатыны анық. Мысалы, этап айтқаңда, катушканың және жалғастырушы сымдардың R кедергісі бар, бұл электромагниттік өріс энергиясының біртіндеп өткізгіштің ішкі энергиясына айналуына келтірмей қоймайды.

Тербелмелі контурда зарядталған кон­денсатордьщ электр өрісінің энергиясы периодты түрде тоқтың магнит өрісінің энергиясьша айнальш отырады. Кедергі жоқ кезде электромагнитгік өрістің толық энергиясы өзгеріссіз қалады.