Алматы экономика және статистика академиясы Алматы қаласы Қазақстан халқы Ассамблеясы

817 

Open  access: 

http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/

  

 

туындыларының 

оқырмандарын, 

суреттерінің 

көрермендері 

мен 

әндерінің 

тыңдаушыларын  тауып,  өз  еңбегінің  арқасында  қаржы  таба  алады.  Тұтынушыларына 

белгілі бір тақырып туралы ақпарат беретін коммерциялық емес сайттар  қандай ресурс 

болмасын, танымдық, көңіл-көтеру порталы, музыкалық сайт немесе жоба т.б төңірегінде 

жұмыстар  атқара  алады.  Кей  кездері  коммерциялық  емес  сайттың  қожайынының  таза 

тәжірибелік  қызығушылықтарымен  қатар,  ол  желілік  электронды  ақпарат  көзінің 

күнделікті  мыңдаған  пайдаланушыларының  әртүрлі  қажеттіліктерімен санасу керек. 

Алайда, web-дизайн интернет-технологиялардың  жас  әрі  жаңа  ғана  дамып  келе  жатқан 

саласы  екенін  ұмытпаған  жөн,  және  де  бұл  сала  қызметкерлерінің  жұмысы  жоғары 

бағаланады.  Кіші және орташа бизнестің бірі ретінде бүгінгі таңда интернет перспективті 

ақша  табу  көзіне  айналып  отыр.  Әрине,  нарықтық  замандағы   Web-дизайнерлер мен 

бағдарламашыларға деген үлкен сұраныс пайда болды. Коммерциялық интернет-жобалар 

қаржылық табысқа жету мақсатында жасалынып, қаржы жанама және тура түрде берілуі 

мүмкін.  «Бүкіл әлемдік өрмекші торындағы» ақпараттық тасқынды реттеу мүмкін емес. 

Қазақстандағы  интернет  тұтынушылардың  саны  көбейген  сайын  ақпараттық  арандатуға 

байланысты дау-дамайлардың  да  шеті  шыға  бастады.  Web-ресурс  қызметкерлерінің 

күшімен  жасалған  сайт  көмегімен  қаржы  тауып  жатқан  жарнамалық  компаниялардың 

саны жеткілікті.  Бұлар:  өздерінің  интернет-беттерінде  жарнамалық  кеңістікті  сататын 

іздеу  машиналары  немесе  ақпараттық  порталдар;   on-line  режимінде  белгілі  бір  тауарға 

тапсырыс  беру  қажеттілігін  өтейтін  интернет-дүкендер;  интерактивті  аукциондар 

жүйелері мен виртуалды жарнамалық агенттіктер[1].   

 

 

 

 

 

Интернет-жобалар  өздерінің  қызметтері  мен  қасиеттеріне  байланысты  сайттар, 

визиткалар, промакциялар,  электрондық  дүкендер,  ақпараттық  сайттар,  корпоротивті 

өкілдер,  портал,  өндірісті  басқару  жүйесі  болып  бірнеше  түрлерге  бөлінеді.  Визитка  – 

компания және оның көрсететін қызметі жайлы ақпарат беретін қысқа, тиімді, локальды 

сайт. Промоушн-сайт – жеке алынған тауарға жасалатын жарнамалық сайт. Электронды 

дүкен – интернет арқылы тауар сатуға, қызмет көрсетуге арналған сайт. Ақпараттық сайт 

–  кейбір  пәндер  аумағын  қамтиды.  Сәйкесінше,  мұнда  түрлі  авторлардың  көптеген 

мақалалары  бар,  бұдан  басқа  сауалнама  жүргізу,  дауыс  беру  сияқты  қызметтер 

көрсетіледі.  Корпоротивті  өкілеттік  –  компания  қызметін  автоматизациялау.  Оның 

құрамында  электронды  дүкен,  тапсырыс  жүйесі,  корпоративті  сервис,  құжаттар  мен 

электронды  алмасу,  онлайн  режимінде  сөйлесі,  т.б  кіреді.  Портал  –  интернет 

бірлестіктердің  құрылуына  арналған  ірі  веб-ресурс.  Портал  көптеген  түрлі  сервистерді 

біріктіруі мүмкін, клиенттерге тауар,  сатып алу мүмкіндігін беретін, ал іскерлестеріне – 

ақпаратпен  алмасуды  қамтамасыз  етеді.  Кәсіпорынды  басқару  жүйесі  –  кәсіпорынды 

корпоративтік  ақпараттық  басқару  жүйе  сайты.  Жоғарыда  көрсетілнен  визиткадан 

басқару  жүйесіне  дейінгілер  веб-басылымдарға  барлық  жағдайларға  қатысты  екендігі 

түсінікті.  Ал  перезнтациялық,  маркетингтік,  басқарушылықтан  басқа  веб-басылым 

ақпаратты  –  коммуникативтік  функцияны  орындауы  тиіс.  Сондықтан  да  басылымның 

түпнұсқасы визитка немесе промоушн-сайт секілді қаралуы түсінікті, бірақ БАҚ сияқты 

емес.  Себебі  тек  презентация  немесе  басылым  жарнамасы  қызметін  атқарады,  ал  өзі 

басылым  болып  саналмайды.  Интернет  БАҚ-тарда  тек  қана  веб-журналистер  жұмыс 

істемейтіні  белгілі,  интернет  қызметкерлері  ретінде  веб-дизайнерлерді  де  алған  жөн. 

Қандай  да  жарнама  құралы  болмасын,  олардың  ішіндегі  көп  пайдаланушылар  мен 

тапсырыс  берушілердің  көп  санын  өзіне  тартатыны  web-сайт болып табылады.   Web-

ресурс  қызметкерлерінің  күшімен  жасалған  сайт  көмегімен  қаржы  тауып  жатқан 

жарнамалық  компаниялардың  саны  жеткілікті.   Бұлар:  өздерінің  интернет-беттерінде 

жарнамалық кеңістікті сататын іздеу машиналары немесе ақпараттық порталдар;  on-line 

режимінде  белгілі  бір  тауарға  тапсырыс  беру  қажеттілігін  өтейтін  интернет-дүкендер  ; 

система  интерактивті  аукциондар  жүйелері  мен  виртуалды  жарнамалық  агенттік[2]. 

Коммерциялық жобаны жасау, әрине,  уақыт пен ерең еңбекті талап етеді. Web-шеберге 

818 

Open  access: 

http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/

  

 

жаңа жоба асау барысында жұмыс орыны мен жеке компьютерімен қатар оған белгілі бір 

бағдарламалық қамсыздандыру қажет. Интернет-жоба жасау үшін қажетті бағдарламалыр 

тізбегі  төменде  көрсетілген.  Яғни  толыққанда  Web-дизайнер  жұмысына  Windows  9X 

басқармасымен орындалатын келесідегілер қажет: 

 

 

 

 

 

 

1)  құжат  өңдеу  құралы,  HTML  —WYSIWYG  редактор  деп  аталады,  98,  2000 

жылғы  Microsoft FrontPage бағдарламасы, немесе FrontPage Express;  

 

 

 

2) векторлы графика редакторы CorelDraw бағдарламасы; 

 

 

 

3) суретті графика редакторы — Adobe Photoshop; 

 

 

 

 

4) Microsoft Internet Explorer браузеры;   

 

 

 

 

 

5) Netscape Navigator браузеры, 4.01 версиялы;   

 

 

 

 

 

6) кириллицаны қайта кодтау бағдарламалары — ConvHTML және SNKDECode; 

 

7) HTML оптимизаторы —  1.5  немесе  одан  жоғары  версиялы UtilMind HTML 

Compressor бағдарламасы7  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8) GIF суреттері — Gif-Clean 32 бағдарламасы;   

 

 

 

 

 

9) JPEG суреттері оптимизаторы — JPEGCleaner 2.1 немесе одан жоғары версиялы 

бағдарламасы; 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10) GIF анимациялар редакторы — Ulead GifAnimator бағдарламасы; 

 

 

11) графика фрагментаторы – PictureDiser бағдарламасы; 

 

 

 

12) FTP-клиент —  CuteFTP бағдарламасы. 

 

 

 

 

 

 

Осы  бағдарламалардың  көбін  еркін  түрде  интернет  беттерінен  freeware  және 

shareware версиыларымен тауып алуға болады.   

 

 

 

 

 

 

Кез-келген технология, шығармашылық үрдіс белгілі ережелер мен заңдылықтарға 

бағынатыны белгілі.  Web-сайт та инженерлі-көркем шешімдер кешені ретінде белгілі бір 

заңдылықтар  шеберінде  дамиды.  Төменде  келтірілген  ережелер  олардың  объективті 

приоритетіне байланысты,  маңызлылығана  орай  келтірілген.  Кез-келген Web-ресурсты 

қалыптастыру және жоспарлау үрдісі  кезінде  басты критерийді ескерген жөн. Ол Web -

беттерді жасау кезінде болашақ пайдаланушыларға неғұрлым ыңғайлы жағдайлар жасау. 

Яғни  сіздің  ресурсыңыздың  мазмұнымен  танысу  үшін  пайдаланушылардың 

талғамы  бойынша  жұмыс  істейсіз.  Бұдан  web-дизайн  бойынша  жағдайларды 

стандартизациялау  алгоритмдерінің  белгілі  бір  қажеттіліктері  туындайды,  демек  бұл 

қажеттіліктер  сіздің  потенциалды  аудиторияңызды  қанағаттандыру  арқылы  оларға  сіз 

қалыптастырған  сайт  мазмұнымен  максималды  ыңғайлы  мүмкіндіктер  тудыру.  Алайда, 

тәжірибе  жүзінде  осы  тектес  әмбебап  шешімдерді  жүзеге  асыру  ақпараттық  ағынның 

жылдам дамуы салдарынан қиынға соғуы да мүмкін. Осы ситуациядан шығудың бір тәсілі 

қолданушылық  жүйенің  минималды  параметрлеріне  сай  бейімдеу  болып  табылады. 

Осындай  тәсіл  барлық  қолданушылардың  көзқарасы  бойынша  демократиялық  сипатта: 

әлсіздеу мониторлары мен видеокартасы бар ескірген компьютерлердің қожайындарында 

сіздің  ресурсыңызбен  танысу  үрдісі  барысында  қиындықтар  туындамайды,  ал  дамыған 

компьютерлердің қожайындары белгілі бір проблемаларға ұшырамайды. Осыдан бірінші 

ереже   бастау  алады,  бұл  ереже  әр   веб-дизайнердің  көкейінде  болуы  қажет.  Қазіргі 

интернетте кәсіби сайт 640Ч480 экран рұқсатымен 256 түстік палитрасымен сәйкес келу 

деген заңдылық бар. Бұдан қарапайым ереже пайда болады. Ескерту: компьютерде html-

документ  800Ч600  нүстелі  рұқсатымен  640Ч480  нүктеге  бапталған  компьютерде  болса, 

пайдаланушы  үшін  браузердің  төменге  бөлігіндегі  терезені  көруге  қиындықтар 

туындайды.  256  түстік  палитраны  қолдану  кезінде  web-бет  дұрыс  көрінуі  үшін  құжат 

құрамына  графикалық  элементтерді  косу  кезінде  GIF  форматындағы  файлдарды  немесе 

JPEG  форматындағы  суреттерді  қолданған  жөн.  Әрине,  болашақ   web-беттің  бастапқы 

шаблонын  дайындаудан  кейін  жоғарыдағы  талаптарға  сай  кейінгі  жұмыстарды  жүзеге 

асыру  қажет.  Ол  үшін  браузерге  бетті  жүктегеннен  кейін  қолданыстағы  түстің  палитра 

мен экрандық кеңейтуді Windows баптауларында өзгерту керек. Содан кейін тышқанның 

оң  пернесімен  Жұмыс  үстелінің  аумағындағы  жарлықтардан  бос  кез-келген жерге басу