7 класс. №1 жұмыс. Өлшеуіш цилиндр (мензурка)бөліктерінің құнын анықтау. Дененің көлемін өлшеу

жүктеу 3,75 Mb.

бет	25/37
Дата	24.01.2023
өлшемі	3,75 Mb.
	#41008

1 ... 21 22 23 24 25 26 27 28 ... 37

зертханалық жинақ дайын

Жұмыстың орындалу тәртібі.

Теориялық түсінік.
Кинетикалық энергия туралы теорема бойынша, денеге түсірілген күштің жұмысы дененің кинетикалық энергиясының өзгерісіне тең:

О сы тұжырымдаманы эксперимент жүзінде дәлелдеу үшін 13.3-суретте көрсетілген қондырғы қолданылады.

Штативке горизонталь динамометр бекітіледі. Оның ілгішіне
ұзындығы 60-80 см жіп арқылы шар байланады. Осындай биіктіктеекінші штативке қысқыш бекітіледі. Қысқыштің шетіне шарды орна-тып, екінші штативке шармен бірге, шарға динамометрсеріппесінің тарапынан F_сер. Серпінділік күші әрекет ететіндей жерге қашықтатады. Сосын шарды жібереді. Серпімділік күшінің әрекетінен шар жылдамдық алады да оның кинетиқалық энергиясы нөлден m ²/2-ге дейін өзгереді.
Шардың F_сер.серпімділік күшінің әрекетінен алған жылдамдығының модулін табу үшін шардың Н биіктіктен еркін құлағандағы ұшу қашықтығын S өлшеу керек:

Осыдан жылдамдық модулі υ=s g/ -қа тең, ал кинетиқалық энергия

_k= mv²/2= m s²H (13.5)
Гук заңы бойынша шарға әрекет ету кезіндегі серпімділік күші F_cер1-ден F _сер2-дейін сызықтық өзгереді. Сонда серпімділік күшінің орта мән F_{орт.серп}= F_сер1+ F_cер2/2 =F_cер1/2.
Серіппенің деформациясын х өлшеп, серпімділік күшінің жұмысын есептеуге болады, ол А = F_{орт.серп.}х= ½ F_серп1х. (13.6)
Бұл жұмыстың мақсаты мына теңдікті тексеру болатын: А= Wк,
Яғни ½ F _серп1х=ms²g/4H. (13.7)
Жұмыстың орындалу тәртібі.
1. Штативтің біріне динамометрді бекітіп және екінші штативке дина-мометрмен бірдей деңгейде (40 см биіктікте) шар қоятын қысқыш орнатылады. Динамометр ілгішіне жіпке байланған шар ілінеді ( 13.3 –сурет).
2.Шарды штатив қысқышында ұстай отырып, штативті динамометрдің көрсету 2Н болғанға дейін қашықтатады. Сосын шарды босатып оның үстел бетіндегі түскен орнын белгілейді.Тәжірибені 2-3 рет қайталап, шардың ұшу қашықтығының s орта мәнін табыңдар.
3.Таразымен шар массасын өлшеп, серпімділік күші әрекетінен болған шардың кинетиқалық энергиясының өзгерісін есептеңдер:
= m ²/2= ms²/4H
4.Cерпімділік күшінің 2Н мәніндегі динамометр серіппесінің х деформациясын өлшеп, серпімділік күшінің А жұмысын есептеңдер:
A = F _орт._серп.х= ½ F_серп1х.
5.Кинетикалық энергияның өзгерісі мен серпімділік күшінің жұмысын
анықтаудағы өлшеулер мәнінің қателік шегін тауып, оны бағалаңдар.
Серпімділік күші жұмысының алынған мәнін шардың кинетиқалық энергиясының өзгерісімен салыстырыңдар. Одан қорытынды шағарыңдар.
6.Динамометр көрсеткішін 3 Н–ға дейін үлкейтіп, тәжірибені қайталаңдар.

жүктеу 3,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 21 22 23 24 25 26 27 28 ... 37