5В070400 «Ақпараттық жүйелер» мамандығы үшін

Дәріс 2. Материалық нүктенің және қатты дененің динамикасының бейсызықтығы

жүктеу 9,58 Mb.

бет	3/76
Дата	04.12.2017
өлшемі	9,58 Mb.
	#3091

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 76

Дәріс 2. Материалық нүктенің және қатты дененің динамикасының бейсызықтығы.

Дәріс сабағының мазмұны:

Механикадағы күштерді бейсызық теориясы тұрғысынан түсіндіру: Гравитациялық күштер. Бүкіл әлемдік тартылыс заңы. Серпімділік күштері. Гук заңы. Үйкеліс күштері.
Инерциалды және инерциалды емес санақ жүйесі.
Абсолют қатты дене түсінігіндегі бейсызықтық.

Дәрістің қысқаша мазмұны.

Нәтижесінде денелер үдеу алатын, не деформацияланатын әсерлесулерді күш деп атайды. Күш векторлык шама, сондықтан ол шама және бағыты арқылы анықталады.

Ньютон заңдары тек инерциальды санақ жүйелерінде орындалады. Инерциальды санақ жүйесі денемен салыстырғанда тыныштық күйде немесе түзу сызықты қозғалыста болатын жүйе.

Серпімділік күштері – денелер өзара әсерлесу салдарынан деформацияға ұшыраған кезде пайда болады. Серпімділік күші күш пен дене бөлшектерінің ығысуына арама-қарсы бағытталады.

(Гук заңы)

-ұзару,

- серпімділік коэффициенті

Үйкеліс күштері – жанасқан дене беттерінің әсерлесуі салдарынан пайда болады, осы беттерге жанама бойымен бағытталады және дененің қозғалысына кедергі келтіреді. Денеге әсер етуші күш

болған кезде ғана дене қозғалысқа келеді.

- сырғанау үйкеліс коэффициенті, ол жанасатын беттер қасиеттеріне байланысты;

-қысым күші

Осыдан

(

- көлбеулік бұрышы).

Сонымен, үйкеліс коэффициенті көлбеулік бұрышының тангенсіне тең.

Бүкіл әлемдік тартылыс заңы: Кез - келген денелердің арасындағы тартылыс күші денелердің массаларына тура, олардың ара қашықтықтарының квадратына кері пропорциональ болады:

Бақылау сұрақтары:

Ньютон заңдары.
Инерциальды күштер. Кориолис күштері.
Серпімділік күштері. Үйкеліс күштері.
Бүкіл әлемдік тартылыс заңы.

Ұсынылатын әдебиеттер:

Жанабаев З.Ж., Жангунов О.Н., Бигожаев О.Д. Бейсызык физика бастамалары. Қазақ университеті. 2002 ж.
Мукушев Б.А. Изучение основ синергетики в высшей школе. Семей 2009.
Абдуллаев Ж. Физика курсы. Алматы: Білімі, 1994.
Жұбанов М. Физиканың негізігі заңдары. Алматы: Мектеп, 1989.

жүктеу 9,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 76