1
Қосымша 3.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШЫМКЕНТ УНИВЕРСИТЕТІ
Филология кафедрасы
Абетаева П.
5В011900 – «Шетел тілі:екі шетел тілі» мамандығының
студенттеріне арналған біртұтас
Практика бағдарламасы
Шымкент, 2016 ж.
2
5В011900 – «Шетел тілі: екі шетел тілі» мамандығының студенттеріне арналған
біртұтас практика бағдарламасы. – Шымкент: Шымкент университеті, 2016 ж. 19 бет.
Ұсынылған практика бағдарламасы 5В011900 – «Шетел тілі:екі шетел тілі»
мамандығының студенттеріне практикалық іс-тәжірибелерді ӛткізу үшін қажетті оқу-
әдістемелік құрал болып табылады.
Рецензенттер:
Абдуалиев Т.М., ОҚМПИ, ф.ғ.к.
Дауеева М.С., Шымкент университеті, доцент
Практика бағдарламасы Шымкент университетінің оқу-әдістемелік кеңесінде
талқыланып, құпталды.
Шымкент университеті. 2016 ж.
3
Алғы сӛз
Қазіргі кезде қоғамдағы ӛзгерістер білім беру саласында тың үрдістерге бастады.
Қай заманда болмасын, адамзат алдында тұрған ұлы мақсат міндеттердің ең бастысы
ӛзінің ісін жалғастыратын салауатты, саналы, білімді ұрпақ ӛсіру. Олай болса, кәсіби
деңгейде қалыптасқан, белсенді маман даярлау білім орындарының ӛзекті мәселесі іс-
тәжірибе болашақ маманнның теориялық және практикалық білімін байланыстыра
отырып оқыту сапасы мен алғашқы кәсіби дағдылардың, шеберліктің қалыптасуына
негіз болады. Жалпы педагогикалық іс-тәжірибе барысында студенттердің кәсіби
белсенділігі интегративті сипатта қалыптасады, себебі педагогикалық дағдыны бір сабақта
қалыптастыру мүмкін емес, керісінше, қарапайым әдіс-тәсілді меңгерудің ӛзі біршама
уақыт аралығында жүзеге асады да, күрделі де, маңызды кәсіби шеберлікті
қалыптастырады.
Оқу практикасы тӛменгі курстарда ӛтеді. Сонымен, оқу практикасының мақсаты
базалық және кәсіби пәндер бойынша теориялық білімдерін іс-тәжірибелер арқылы нақтылау
саналады. Оқу жоспары бойынша келесі пәндер бойынша оқу практикасы жүргізіледі.
Педагогикалық практика студенттер үшін маңызды оқу үрдісінің бӛлімі болып
саналады. «Жалпы кәсіби» педагогикалық практика кезінде студенттер шет тілі пәндерінен
алған білімдерін жалпы білім беру мектебінде іс жүзінде қолдану арқылы машықтанады. Бұл
практика түрі болашақ маман үшін соңғы іс-тәжірибе болып саналады. Педагогикалық
практика 3 курста ӛткізіледі. Студенттер қала мектептерінде 4 апта бойында мұғалім
қызметін атқарады. Мектеп бағдарламасына сәйкес сабақ жүргізеді. Мектептегі оқу, тәрбие
және қоғамдық жұмыстарды жоспарлау, бағалау және қадағалау бойынша машықтанады.
Өндірістік (педагогикалық) практика студенттер үшін ӛте маңызды. Ӛндірістік
(педагогикалық) практика кезінде студенттер барлық шет тілі пәндерінен алған білімдерін
білім беру мекемелерінде іс жүзінде қолдану арқылы машықтанады. Арнайы кәсіптік
практика болашақ маман үшін соңғы рет тәжірибе жүзінде теориялық білімін бекіту болып
саналады. Бұл практика барлық теориялық біліміндерін аяқтаған кезде, яғни 4 курста
ӛткізіледі. Студенттер келісімшарт жасақан практика базаларымен академиялық күнтізбеге
сәйкес 5 апта бойы мұғалім қызметін атқарады. Мектеп бағдарламасына сәйкес сабақ
жүргізеді. Мектептегі оқу, тәрбие және қоғамдық жұмыстарды жоспарлау, бағалау және
қадағалау бойынша машықтанады.
Дипломалды практика. Академиялық күнтізбеге сәйкес 5 апта осы практикаға
белгіленген. Бұл практика студенттің бекітілген дипломдық жұмысының тақырыптарына
сәйкес зерттеу жұмыстарын жазуға және безендіруге негізделген. Сондықтан студенттер
дипломдық жұмыстарының тақырыптарына байланысты материалдарды ӛндірістік
практикада жүрген кезінде ала алады. Осыған байланысты ӛндірістік (педагогикалық)
практикамен қатар жүргізуге де болады.
4
1. Практика бойынша жалпы ережелер
1.1 Оқу практикасының мақсаты мен міндеттері
- Нақты педагогикалық міндеттерді шешуге педагогикалық, психологиялық,
қоғамдық, саяси және арнайы білімдерін пацдалану тереңдету, нақтылау;
- Болашақ
мұғалімдердің педагогикалық дағдысы мен іскерлігін, кәсіптік
біліктіліктерін қалыптастыру, дамыту;
- Студенттің болашық мамандығына қызығушылығы мен сүйіспеншілігін оятып,
педагогикалық қызметке шығармашылық пен қарауға тәрбиелеу;
- Оқу – тәрбие vжұмысындағы бүгінгі заман талабына сай алдыңғы қатарлы
педагогикалық тәжірибелермен танысу;
- Оқу тәрбие мекемелеріне бала тәрбиелеу міндеттерін шешуде жан – жақты кӛмек
кӛрсету.
- Педагогикалық қызмет процесінде студенттердің университеттен алған теориялық
білімдерін қолдану арқылы іс – тәжірибеде тереңдетіп, бекіту және жан – жақты пайдаланы
білу;
- Студенттердің курстық, дипломдық жұмыстарныа байланысты материалдарды
жинау;
- Іс – тәжірибенің мазмұны мен ұйымдастырылуы қазіргі кездегі мектеп және
мұғалімге қойылатын талапқа сай болуы керек;
- Педагогикалық практика барысында педагогикалық, яғни қоғамдық саяси,
психологиялық – педагогикалық және арнайы пәндердің пән аралық байланысы мен
студенттердің мектептегі әр түрлі іс – әрекетінің ұштастырылып жүзеге асырылуы,
жетекшілік пен студенттің ӛзін - ӛзі басқаруының іске асырылуы;
- Факультеттің ерекшелігін, ЖОО мен мектептің нақты жағдайын ескере
отырып,педагогикалы практиканы ұйымдастыру мазмұнын саралау.
1.2 Оқу практикасының өткізілуіне қойылатын талаптар
Оқу практикалары пән бойынша практика жетекшісінің басшылығымен жүргізіледі.
Практика алдында студенттерге практикалық сабақтың мақсаты мен міндеттері, сабақтың
жүру ерекшеліктері, практикадан алынатын соңғ,ы нәтиже мен оның маңызы түсіндіріледі.
Практикалық тапсырманы орындауға қажетті әдістемелік материалдар мен қажетті құрал-
жабдықтармен қамтамасыз етіледі. Сабақтың соңында студент практикалық тапсырманы
орындағаны туралы мәлімет ӛткізеді. Практика жетекшісі тапсырманы қабылдап алады.
Тапсырма нәтижесі тиісті бағаланады.
Шын мәнінде қоғамдық – педагогикалық жүйеге ие бола алатын, ынталы
шығармашылық ойлау қабілеті жетілген, ӛзін – ӛзі тәрбиелеу дағдысы қалыптасқан,
еңбекпен тәртіп ережесін бойына сіңірген, гуманист, тілдік қарым – қатынасты орната
алатын маман.
Болашақ мамандығына қажетті азаматтық, адамгершілік қасиеттерді жоғары дарыта
бағалайтын және оны ӛз бойына қалыптастырумен бірге оларды шәкірттеріне дарыта білетін
іскер де қабілетті маман.
Қазіргі нарықтық экономикаға байланысты кәсіпкерлік кӛрсетіп, қоғам талабын тез сезіне
білетін, соған орай әрекет ететін, ӛз ісінің нәтижелі болуына ынталы жасампаз маман.
1.3
Педагогикалық практиканың мақсаттары мен міндеттері.
Педагогикалық практиканың мақсаты болып студенттің жалпы білім бері мектебінің
мұғалімі қызметін атқаруға дағдылану саналады. Педагогикалық практика кезінде
практикант келесі дағдыларды қалыптастыруы қажет:
- мектеп бағдарламасы бойынша шетел тілі пәндерінен сабақ жүргізуді меңгеру;
- пән бойынша жылдық жоспарды түзуді үйрену;
- тақырыптық жоспарды түзу;
- сабақта кӛрнекіліктермен жұмыс істеуді үйрену;
5
- сынып жетекшісі рӛлін атқаруды үйрену;
- сыныптағы тәрбие сағаттарын ӛткізуге машықтану;
- пән бойынша шетел тілілық үйірменің жұмысыен басқаруды меңгеру;
- белгілі тақырыпқа диспут ӛткізуді меңгеру;
- пән тақырыбына ашық сабақ ӛткізу;
- сынып оқушылыарна писхологиялық мінездеме түзуді меңгеру;
- сыныптағы психологиялық климатты анықтау, оқушылармен қарым-қатынас түзуге
дағдылану;
- оқушылыардың білімін бағалаудағы педагогикалық қағидаларды меңгеру;
- жалпы мектеп мұғаліміне қажетті педагогикалық ұстанымдарды меңгеруге
дағдылану.
1.4 Педагогикалық практикасын өткізуге қойылатын талаптар
Педагогикалық практика міндетті түрде мектепте ӛткізіледі. Практика ӛтетін мектеппен
заңды бекітілген келісім шарт болуы тиіс. Педагогикалық практикаға студенттер
университеттің ректорының бұйрығымен бекітілген және оқу жоспарында кӛрсетілген
мерзімде барады. Алдын ала, студенттердің қай мектепке және қандай сыныптарға қай
сабақтардан мұғалім қызметін атқаратыны туралы мағлұматтар жиналады. Студенттерге
арнайы практика жӛніндегі әдіскер бекітіледі. Практикаға керекті әдістемелік және келісім
шарттық құжаттар тапсырылады. Практика кезінде студенттің орындайтын жұмыстары мен
жинайтын материалдары және практика туралы есеп беруге қажетті материалдар мен
құжаттар тізімі нақтыланады; практикаға жолдама, күнделік және практикаға арнайы
тапсырмалар.
Мектепке келгеннен кейін студенттер мектеп басшысының нұсқауы бойынша белгілі
пән мұғалімінің қарамағына бекітіледі. Практикант оқу бағдарламалары және сабақ
жоспарларымен еркін танысуы шарт. Практикант мектептегі техника қауіпсіздігімен
танысып арнайы жұрналға қол қояды. Сабақ кестесімен танысады.
Практика кезінде студент күнделікті атқарған жұмысы туралы жазбаша есеп жинайды.
Практика соңында студент күнделігін және практика ӛткені туралы құжаттарды мектеп
басшысының қолымен және мӛрімен нақтылап жабады. Студентке мектеп басшысы
мінездеме береді.
Студент күнделіктен басқа, барлық байқаған және үйренген әдістемелік материалдар
туралы арнайы дәптерге материал жинайды. Практика соңында барлық жиналған
материалдарды қорытындылап практика туралы есеп жазады.Университетке келгеннен кейін
келесі 1 апта ішінде студент практика туралы есебін кафедраға ӛткізуі тиіс. Есеп
университеттің арнайы кеңесінде қорғалып бағаланады.
Практикаға қатыспаған студентке және практика кезінде барлық педагогикалық
ережелерді сақтамағана және оны бұзған студенттерге мектеп директоры шара қолдануға
құқықты және оол туралы университет ректорына хабарлайды. Университет ректоры ол
хабарды талқылап ары қарай қандай шара қолдануды шешеді.
1.5 Педагогикалық практиканың мақсаттары мен міндеттері.
1) мамандық бойынша кәсіптік қызметінің түрлерін, олардың функциялары мен
міндеттерін оқып зерттеу;
2) теориялық білімдерді бекіту және бұл негізінде кәсіби машықтарды, дағдылар мен
құзыреттерді қалыптастыру;
3) инновациялық технологияларды, еңбек пен ӛндірістің озық әдістерді меңгеру;
4) ұйымдастырушылық және кәсіптік тәжірибені игеру;
5) командалық жұмыстың, басқарудың корпоративтік қағидалары құзыретінің
дағдыларын игеру;
6) ӛз бетінше ӛз қызметті жоспарлау, әріптестермен пайдалы байланыстарды орнату,
рольдік кәсіби ұстанымын айқындау, жауапкершілік сезімін қалыптастыру машықтарды
меңгеру болып табылады.
6
1.6 Педагогикалық практикасын өткізуге қойылатын талаптар:
1) Педагогикалық қабілеттілікті дамыту және қалыптастыру (ұйымдастырушылық,
коммуникатифтіік, құрылымдық, қолданбалылық және т.б.);
кәсіптік –педагогикалық біліктілікті қалыптастыру (ӛзінің пәні бойынша сабақтың
оқытылатын, дамытушылық және тәрбиелік міндеттерін, сыныптан тыс сабақтарды
анықтау, дәстүрлі және жаңа технологиялар, оқыту әдістерін байланыстыра отырып
пайдалану);
2) Педагогикалық жұмысқа шығармашылық зерттеумен баруды қалыптастыру;
3) Педагогикалық үдерісті, жеке басының сапасын басқаруда ӛзін-ӛзі бағалауды
дамыту. Еңбек нарқындағы бәсекелестік жағдайда ӛзін-ӛзі дамыту, ӛзін-ӛзі жетілдіру
бойынша мақсатты ттүрде жұмыс жүргізу.
1.7 Өндірістік (педагогикалық) практиканың мақсаттары мен міндеттері.
Жоғары оқу орындарындағы студенттердің кәсіптік тәжірибесі еңбек нарығында
кәсіптік құзыреттілік және бәсекеге қабілеттілікті қалыптастыруда маңызды роль ойнайды.
Кәсіптік тәжірибе – бұл жоғары білікті кәсіптік мамандар дайындау жүйесінің жетекші
элементіне кіреді:
- тәжірибелік білімді және машықты академиялық білімдерін ауыстыруға;
- кәсіптік-ӛндірістік қызмет саласына болашақ мамандарды бейімдеу;
- жеке патенциалын ӛзіндік тарату және кәсіптік мүдделерін тереңдету және жеке
бағыттығы;
1.8 Өндірістік (педагогикалық) практикасын өткізуге қойылатын талаптар:
1) мамандық бойынша кәсіптік қызметінің түрлерін, олардың функциялары мен
міндеттерін оқып зерттеу;
2) теориялық білімдерді бекіту және бұл негізінде кәсіби машықтарды, дағдылар мен
құзыреттерді қалыптастыру;
3) инновациялық технологияларды, еңбек пен ӛндірістің озық әдістерді меңгер
4) ұйымдастырушылық және кәсіптік тәжірибені игеру;
5) командалық жұмыстың, басқарудың корпоративтік қағидалары құзыретінің
дағдыларын игеру;
6) ӛз бетінше ӛз қызметті жоспарлау, әріптестермен пайдалы байланыстарды орнату,
рольдік кәсіби ұстанымын айқындау, жауапкершілік сезімін қалыптастыру машықтарды
меңгеру болып табылады.
1.9 Дипломалды практиканың мақсаттары мен міндеттері.
- мамандық бойынша теориялық білімі мен практикалық дағдысын жүйелеуге, бекіту
мен кеңейтуге және нақты ғылыми, техникалық, экономикалық, ӛндірістік, сонымен қатар
мәдени мақсаттарды шешуге;
- ғылыми зерттеу әдісін меңгеру және ӛз бетінше жұмыс жүргізе алу мен мәселелерді
шешу кезіндегі эксперимент жүргізу дағдыларын дамыту;
- студенттің қазіргі заманғы ӛндіріс, ғылым, техника, мәдениет және кәсіби
құзырлылық жағдайындағы ӛзбетілік жұмысқа дайындығын анықтау;
1.10 Дипломалды практикасын өткізуге қойылатын талаптар:
1)Педагогикалық қабілеттілікті дамыту және қалыптастыру (ұйымдастырушылық,
коммуникативтік, құрылымдық, қолданбалылық және т.б.);
2) Кәсіптік –педагогикалық біліктілікті қалыптастыру (ӛзінің пәні бойынша сабақтың
оқытылатын, дамытушылық және тәрбиелік міндеттерін, сыныптан тыс сабақтарды анықтау,
дәстүрлі және жаңа технологиялар, оқыту әдістерін байланыстыра отырып пайдалану);
3) Педагогикалық жұмысқа шығармашылық зерттеумен баруды қалыптастыру;
педагогикалық үдерісті, жеке басының сапасын басқаруда ӛзін-ӛзі бағалауды дамыту.
Еңбек нарқындағы бәсекелестік жағдайда ӛзін-ӛзі дамыту, ӛзін-ӛзі жетілдіру бойынша
мақсатты ттүрде жұмыс жүргізу.
7
2. Практиканың жеке түрлерінің бағдарламасы
1. Оқу практикалары
1. Оқу (таныстыру) іс-тәжірибенің мақсаты:
Осы іс-тәжірибенің ӛту барысындағы студенттердің барлық іс-әрекеттері,
қимылдарының мазмұны мүмкіндігінше мұғалімдердің шын кәсіптік мамандық
жұмыстарына барынша жақындастырылуы қажет.
Пән мұғалімі қызметі және сабақ ӛту әдістерімен барынша таныса отырып,
бағдарламаға сай дәрежеде орындалуы тиіс.
Студенттер дәрістерінде және лабораториялық сабақтарда алған алғашқы білімдерін
толықтыру
2. Оқу (тәрбиелік) іс-тәжірибенің міндеті:
- Теориялық сабақтарда алған жалпы педагогикалық шеберліктері мен дағдыларын
одан әрі қарай дамыту және жетілдіру;
- Студенттерді мектеп ұжымымен, шетел тілі кабинетімен және ондағы құрал-
жабдықтармен таныстыру.
3. Есеп беру құжаты:
1. Күнделік;
2. Дербес-ӛзіндік жұмыстары;
3. Кӛрнекіліктері;
4. Қорытынды есебі.
4. Оқу (таныстыру) іс-тәжірибеге арналған әдістемелік нұсқаулар
Жеке жоспар. Бұл құжатта іс-тәжірибенің ӛтуі мерзіміндегі орындалатын барлық
жұмыстар кӛрсетіледі. Бұл жоспар шетел тілі пәнінің мұғалімінің қатысуымен бірге түзіледі
және әдіскер бекітеді.
Жеке жоспар бір апта мерзіміне түзіледі. Оның мазмұны нақты және тақырыпты болуы
тиіс.
Күнделік. Практиканттың күнделігі барлық жұмыстарды тіркеу үшін қажет. Әдіскер
студенттің күнделікті жұмысының барысын күнделік арқылы қадағалайды. Іс тәжірибе
біткенше практикант күнделігін ӛзімен бірге мектепте алып жүруі тиіс және оны жүйелі түрде
толтыруы қажет. Тәжірибе аяқталғаннан кейін күнделік басқа құжаттармен бірге әдіскерге
тапсырылады.
5.Оқу (тәрбиелік) іс-тәжірибенің мақсаты:
- Педагогикалық қызмет процесінде студенттердің университеттен алған теориялық
білімдерін қолдану арқылы іс – тәжірибеде тереңдетіп, бекіту және жан – жақты пайдаланы
білу;
- Студенттердің курстық, дипломдық жұмыстарныа байланысты материалдарды жинау;
- Іс – тәжірибенің мазмұны мен ұйымдастырылуы қазіргі кездегі мектеп және мұғалімге
қойылатын талапқа сай болуы керек;
- Педагогикалық практика барысында педагогикалық, яғни қоғамдық саяси,
психологиялық – педагогикалық және арнайы пәндердің пән аралық байланысы мен
студенттердің мектептегі әр түрлі іс – әрекетінің ұштастырылып жүзеге асырылуы,
жетекшілік пен студенттің ӛзін - ӛзі басқаруының іске асырылуы;
- Факультеттің
ерекшелігін, ЖОО мен мектептің нақты жағдайын ескере
отырып,педагогикалы практиканы ұйымдастыру мазмұнын саралау.
6.Оқу (тәрбиелік) іс-тәжірибенің міндеті:
- Нақты педагогикалық міндеттерді шешуге педагогикалық, психологиялық, қоғамдық,
саяси және арнайы білімдерін пацдалану тереңдету, нақтылау;
8
- Болашақ
мұғалімдердің педагогикалық дағдысы мен іскерлігін, кәсіптік
біліктіліктерін қалыптастыру, дамыту;
- Студенттің болашық мамандығына қызығушылығы мен сүйіспеншілігін оятып,
педагогикалық қызметке шығармашылық пен қарауға тәрбиелеу;
- Оқу – тәрбие vжұмысындағы бүгінгі заман талабына сай алдыңғы қатарлы
педагогикалық тәжірибелермен танысу;
- Оқу тәрбие мекемелеріне бала тәрбиелеу міндеттерін шешуде жан – жақты кӛмек
кӛрсету.
7.Есеп беру құжаты:
1.Күнделік;
2.Дербес-ӛзіндік жұмыстары;
3.Кӛрнекіліктері;
4.Қорытынды есебі.
8. Оқу (тәрбиелік) іс-тәжірибеге арналған әдістемелік нұсқаулар
Білім алушылардың кәсіптік практикасы мамандар мен жұмысшылар даярлаудың бір
бӛлігі болып табылады, ол іс – тәжірибе базасы болып табылатын тиісті ұйымдарда
жүргізіледі және білім беру ұйымдарындағы оқыту процесінде алған білімді бекітуге алған
практикалық дағдылар мен тәжірибені меңгеруге бағытталған.
Іс тәжірибенің түрлері, мерзімі мен мазмны білім беру ұйымдарының жоспарлары мен
және бағдарламаларымен белгіленеді.
Білім беру ұйымдары кәсіптік іс – тәжірибені ӛткізу үшін шарттық негізде практика
базасы ретіндегі ұйымдарда анықтайды, олармен іс – тәжірибені ӛткізудің бағдарламаларын
және күнтізбелік кестесі кесіледі. Шарттарды білім беру ұйымдарының іс – тәжірибе базасы
болып табылатын ұйымдардың және білім алушылардың міндеттері белгіленеді.
2. Педагогикалық практикасы
2.1 Жалпы кәсіби педагогикалық практика туралы қысқаша сипаттама
Қазіргі кезде қоғамдағы ӛзгерістер білім беру саласында тың үрдістерге бастады.
Қай заманда болмасын, адамзат алдында тұрған ұлы мақсат міндеттердің ең бастысы
ӛзінің ісін жалғастыратын салауатты , саналы, білімді ұрпақ ӛсіру. Олай болса , кәсіби
деңгейде қалыптасқан , белсенді маман даярлау білім орындарының ӛзекті мәселесі іс-
тәжірибе болашақ маманның теориялық және практикалық білімін байланыстыра
отырып оқыту сапасы мен алғашқы кәсіби дағдылардың , шеберліктің қалыптасуына
негіз болады . Жалпы педагогикалық іс-тәжирибе барысында студенттердің кәсіби
белсенділігі интегративті сипатта қалыптасады , себебі педагогикалық дағдыны бір
сабақта қалыптастыру мүмкін емес, керісінше , қарапайым әдіс –тәсілді меңгерудің ӛзі
біршама уақыт аралығында жүзеге асады да , күрделі де, маңызды кәсіби шеберлікті
қалыптастырады
Болашақ ағылшын және неміс тілі мамандығының иесі мектепте ӛтетін іс-тәжирибесіне
қажет практикалық білім, білік іскерліктерімен дағдыларды қалыптастыруға және
дамытуға кӛңіл аудару керек , сынып жетекшінің және ағылшын тілін оқытатын
мұғалімнің оқу-тәрбие жұмысын жоспарлай білу, оқушылар ұжымымен жеке оқушының
жас және дербес ерекшеліктерін психологиялық-педагогикалық тұрғыдан зерттей білуі ,
саяси- идеялық тәрбиеге басым кӛңіл аудару қажет.
Оқытудың тәрбиемен тығыз байланысын , оның құрал ретінде оқушыларға тек
ақыл-ой тәрбиесін қалыптастыруда білім беріп қана қоймай, олардың танымдылық,
байқағыштық, зейінділік, зеректік, есте сақтау, шығармашылық, қиял, сӛйлеу, ойлау сияқты
қабілеттерін қалыптастыруға кӛмектесуі тиіс.
9
Педагогикалық тұрғыдан қарастырғанда кәсіби дайындық дегеніміз ұстаздың
теориялық білімдері мен іс-тәжирибелік әрекеттерінің бірлігі, оның тікелей нәтижесі,
дамыған педагогикалық ой-санасы ӛзіне тән шығармашылық ерекшелігі және жеткілікті
деңгейде беретін пәннің материалын меңгеруі. Бұлар оқушылар іс-әрекетін
ұйымдастыруды қамтамасыз етеді , олардың тұлғасының дамуына және тұлға ретінде ӛз
орнын табуға алып келеді.
Педагогикалық практика студенттің пән мұғалімінің сабағына пассивті қатысуынан
басталады. Екі-үш сабақтар бойынша студент мұғалімнің сабағын талдауы қажет. Сабақтың
мазмұнына, әдістемелік құрылымына талдау жүргізеді.
Практика соңында бекітілген сынып оқушыларына психологиялық-педагогикалық
мінездеме түзу қажет.
Практика бойында студент мектеп ӛміріндегі қоғамдық жұмыс жоспары бойынша
кӛпшілік жұмыстарын ұйымдастыруға және ӛткізуге қатысуы қажет.
2.2 Студенттердің жалпы кәсіби педагогикалық іс-тәжірибе кезінде жүргізілетін
жұмыстары туралы жеке жоспарының нұсқасы
Жеке жоспар
Күні
Жоспарланған оқу жұмысы
Жоспарланған тәрбие
жұмысы
1
Университеттегі жалпы кәсіби педагогикалық
практиканың оқу жоспарымен танысу.
Жоспарланған тәрбие жұмысы.
2
Мектептің педагогикалық ұжымымен танысу.
Берілген сыныппен танысу.
3
Күнделікті сабақ жоспарын жасау.
Халық педагогикасының
маңызы. Сынып сағатын
ұйымдастыру.
4
Шетел тілі сабағына қатысу.
Келесі тәрбие сағатын ӛткізуге
дайындық.
5
Сабақ кӛрнекілігін дайындау.
Мерекелік газет шығаруды
жоспарлау.
2.3 Ӛтілген сабаққа талдау жүргізу әдістемесі бойынша қойылатын талаптар:
1. Сабақтың мазмұнына талдау жасау.
2. Сабақтың алдына қойылған мақсатқа жетті ме?
3. Жаңа сабақтың мазмұна толық ашылдыма жоқпа?
4. Сабақтың әдістемелік негізі немесе тәсілі дұрыс анықталған ба?
5. Сабақтың қай кездері сәтті немесе нашар ӛтті?
6. Жаңа сабақты түсіндіру методикасы дұрыс қойылдыма?
7. Мұғалімнің сабақ беру мәнері және білім деңгейі қандай болды?
8. Сабақ кезінде тақырып аралық және пән аралық байланыстар болдыма?
9. Жаңа сабақты бекту қалай ӛтті?
10. Сабаққа берілген уақыт тиімді пайдаланылдыма?
11. Сабақ кезінде оқушылырадың қызығушылығын артыратын әдістер түрлері
пайдаланылдыма?
10
12. Сабақты кӛрнекіліктермен қамтамасыз ету қандай дәрежеде ӛті?
13. Оқушылар үй тапсырмасын қандай дәрежеде орындады?
14. Үйген тапсырма нақты және түсінікті берілдіме?
2.4 Сабақтың жүрісі бойынша талдау
1. Оқушылардың сабаққа ынтасы қандай болды?
2. Сабақтың барсыс қарқынды бодыма?
3. Түсіндіруде пайдаланылған тіл және терминдік сӛздіктер оқушылардың жас
ерекшеліктеріне сайма ?
4. Оқушылардың сабақ кезіндегі тәртібі қандай болды?
5. Егер тыныштық сақталмаған болса, онда оның себебі неде болды?
6. Мұғалімнің сыныппен қатынасы қандай болды?
7. Мұғалім тақтаны және кӛрнекілкітерді қандай пайдаланды?
8. Мұғалімнің ӛзін ӛзі ұстауы, дауысы киімі, тактикасы және мәдениеті қалай болды?
9. Сыныптың сабаққа дайындығы қандай болды?
10. Сабақ әділ бағаландыма?
11. Бағалары күнделікке қойылдыма?
12. Сабақта уақыт тиімді пвайдаланылдыма?
2.5 Сабақты жоспарлаудағы ұстанатын басты ережелер
1. Сабақ құрылысында тәрбиелік және дидактикалық мақсаттар қойылуы тиіс.
Сабақтың ӛткізу түрі анықталуы тиіс және бүгінгі сабақ ӛткен сабақпен байланысты болуы
тиіс.
2. Сабақты дайындау және ұйымдастыру кезінде келесідей талаптар қойылады: -
жоспарлау, қажетті құралдар мен жабдықтардың түрлері мен сандарын анықтау,
оқушылардың ӛздігінен орындайтын тапсырмаларының түрлерін анықтау.
3. Сабақтың мазмұны мен оқытуға келесі талаптар қойылады: - тәрбиелік маңызы,
табиғатқа сүйіспеншілік тудыру, ізденуге талпындыруы қажет.
4. Сабақ жүргізу техникасына келесі талаптар қойылады: - дауыс ырғағын пайдалану,
оқушылар шаршаған кезде демлауға ыңғайлы педагогикалық әдісті қарастыру, ойын және
тапсырмалық сабақ әдістерін қарастыру.
2.6 Практиканттың мінездемесінде кӛрсетілетін басты мағлұматтар
1. Студенттің қай мектепте практика ӛткені туралы мәлімет.
2. Практика кезінде ӛткізілген сабақтар саны.
3. Мұғалімнің орына және кӛмекшісі ретінде қанша сабақ ӛткізілді.
4. Студенттің шетел тілі пәні бойынша мектеп бағдарлмасын және әдістемелік
негіздерін меңгеру дәрежесі туралы мәлімет.
5. Жұмысты жоспарлау және конспектілер түзудегі икемі туралы мәлімет.
6. Шетел тілі мұғалімінің іс әрекетіне сипаттама беру және бағалау.
7. Шетел тілі пәні бойынша сыныптан тыс орындалған сабақтардың саны мен сапасы
туралы мәлімет.
8. Студенттің жауапкершілігі туралы мәлімет.
2.7 Практика жӛнінде есеп беру құжаттар тізімі
1. Күнделік
2. Күнтізбелік сабақ жоспары.
3. Күнделікті сабақ жоспары.
4. Тәрбие сағат жоспары.
5. Ашық сабақ жоспары.
6. Мінездеме.
7. Ашық тәрбие сағаты.
11
8. Күнделік дәптер.
9. Кӛрнекіліктер.
2.8 Студенттің практика кезіндегі жеке-ӛзіндік тапсырмаларды орындауға
әдістемелі нұсқау.
Педагогикалық мамандықтарының білім алушылары ҚР МЖМБС сәйкес
педагогикалық тәжірибесінен ӛтеді, ол арнайы пәндер жиынтығы аяқталған соң немесе
теориялық курсы толық аяқталған соң ұйымдастырылады.
Жалпы кәсіби педагогикалық тәжірибесінің мақсаты жалпығылыми, мәдениеттілік
психологиялық –педагогикалық, әдістемелік және арнайы пәндер бойынша білімдерін
тереңдету, сонымен қатар теориялық білім негізінде педагогикалық, дағды мен құзіретілігін
қалыптастыру болып табылады.
Жалпы кәсіби педагогикалық іс-тәжірибе жалпығылыми, дидактикалық, әдістемелік,
пәндік және психология –педагогикалық даярлықтың бірігуіне бағытталған.
Жалпы кәсіби педагогикалық тәжірибенің бағдарламасы шығаратын кафедрасымен
дайындалады және бекітіледі.
Жалпы кәсіби педагогикалық тәжірибенің бағдарламасы білім алушылардың кәсіптік –
маңызды дағдыларына және негізгі құзіреттілігін қалыптастыруға бағытталуы керек:
жоспарлау, болжаудау, оқыту мен тәрбиелеу процестерінің негізгі компонентерін
талдау,
- оқыту құралдарының дидактикалық мақсаты мен қызметі және
- қолданылатын әдісіне сәйкес дәрежесін анықтау;
- әдістемелерді ұйымдастыру мен әр түрлі формаларын қолдану және оқу;
- танымдық, еңбектік қоғамдық табиғатты қорғау, денсаулық сақтау,
- оқушыларға оқу кезінде және тәрбие жұмысы барысында оның жеке дамуын іске
асыру;
- педагогикалық процесс жағдайына педагогикалық диагностика ӛткізу;
- оқушылардың іс –әрекет қорытындысы мұғалімдердің және ӛздерінің жасалған
қызметтері бойынша бағаланады.
- жалпы кәсіби педагогикалық тәжірибесінің базасы, жалпы орта білім беру, бастауыш
кәсіптік, орта кәсіптік білім беру ұйымдары болып табылады.
Шығаратын кафедра бекітілген кәсіптік тәжірибеден ӛту келісімшартының нысанына
сәйкес, тәжірибе базаларымен келісімшартқа отырады. Жалпы кәсіби педагогикалық
тәжірибесінің ӛтілу мерзімі мен уақыты ҚР МЖМБС және Шу-нің оқу процесінің кестесіне
сәйкес орнатылады.
Жалпы кәсіби педагогикалық тәжірибесінің қорытындысы бойынша білім алушылар
сәйкес кафедраға есеп беру тапсырады, оны тәжірибенің ғылыми жетекшісі тексеріп,
кафедра меңгерушісінің бұйрығымен құрылған комиссиясының алдында қорғайды. Есеп
беруді қорғау қорытындысы диффренциалдық сынақпен сандық балды –рейтингтік әріптік
баға жүйесімен бағаланады. Есеп берулер кәсіптік тәжірибе ӛтуінің нәтижелері бойынша
есеп беру нәтижелерін тіркеу және есепке алу журналына тіркеледі және кафедрада оқу
жылының аяқталуына дейін сақталады.
2.9 Студенттің жалпы кәсіби педагогикалық практикасының мектептегі
жетекшісінің міндеттері
Студенттің мектептегі жалпы кәсіби педагогикалық практикасын ӛту кезінде мектеп
тарапынан практика жетекшісі тағайындалады. Ол жетекші студенттің жалпы кәсіби
педагогикалық жоспары бойынша барлық практикалық жұмыстарды атқару барысын
қадағалайды. Жалпы кәсіби педагогикалық практика тиімді және жоғары дәрежеде ӛтуі үшін,
студент практика кезінде педагогикалық әдістер мен тәсілдерге үздік машықтануы үшін
мектеп тарапынан тағайындалған жетекші келесідей жетекшілік жұмыстарды атқаруы тиіс:
12
- Мектептің педагогикалық ұжыммен алғаш кездесу мен педагогикалық практика
соңынан қорытынды педагогикалық кеңесті ұйымдастырып, мектеп мұғалімдерімен
әдістемелік жұмыстар жӛнінде әңгіме ӛткізу;
- Студенттерді мектеп мұғалімдерімен келісе отырып, сыныптарға бӛлу;
- Студент практиканың шығармашылық жұмыс жасауына бағыт беру, оны қадағалап
отыру;
- Студенттердің оқу тәрбие жұмысы бойынша құжаттарын тексеріп, қорытынды
бағаларын қою;
- Жалпы кәсіби педагогикалық практика жетекшісіне практика соңындағы топтың есебі
мен мектеп қызметкерлеріне тӛленетін ақының құжатын уақытылы тапсыру;
- Сынақ құжаты мен кітапшасына студенттердің тисті бағаларын қою.
2.10 Мектеп директоры мен оқу ісі жӛніндегі орынбасарының міндеттері:
- Жалпы кәсіби педагогикалық практиканың кӛңілді ӛтуіне жағдай жасау, кезекті
практиканың ӛтуі туралы мектеп мұғалімдерімен, ӛзге қызметкерлермен, оқушылармен
жұмыс жүргізу;
- Студент практиканттардың педагогикалық кеңеске жұмысына пән бірлестігінің, ата -
аналар комитетінің ортасына қатысуына мүмкіндік жасап, олардың жұмыс жоспарларымен
таныстыру;
- Студент пратиканттың кейбір сабағына, тәрбие жұмысының біріне қатысып, талдау
жасау;
- Жалпы кәсіби педагогикалық кеңесте практика жұмысын жақсарту, оқу тәсілдерін
жетілдіру туралы пікірлерін айту;
- Жалпы кәсіби педагогикалық практиканың аяқталуымен байланысты мектеп
педагогикалық кеңес ӛткізіп, мүмкіндік болса университеттегі конференсияға қатысу.
2.11 Студенттің педагогикалық практикасының кафедра тарапынан жетекшісінің
міндеттері
Жалпы кәсіби педагогикалық жетекшісі практика басталар алдында студенттермен
жиналыс ӛткізуі тиіс. Жиналыста студенттерге практиканың мақсаттары мен міндеттерін,
студенттің практика кезінде атқаратын жұмыстарына сипаттама, мектеп туралы, сыныптар
туралы
мәліметтер
және
студенттердің
практика
кезінде
орындайтын
жеке
тапсырмаларының тақырыптарын береді. Жетекші келесі жұмыстарды атқаруы тиіс:
- Жалпы кәсіби педагогикалық алдындағы жиналыста практиканың уақытын, мерзімін
және сипатын түсіндіреді;
- Жалпы кәсіби педагогикалық соңында түзілетін есептің мазмұны мен түзу
ережелерін және оған керекті, практика кезінде жинайтын материалдардың сапасы мен
санын кӛрсетеді;
- Жалпы кәсіби педагогикалық кейінгі есеп беру мерзімін анықтайды;
- Жалпы кәсіби педагогикалық күнделігін толтыру ережелерін түсіндіреді;
- мектеппен практиканттардың орындайтын педагогикалық жұмыстарының реті мен
түрлерін анықтайды;
- студенттерге мектептегі тәжірибелі ұстаздардың арнайы дәрістер беруін және
педагогикалық шеберлікті арттыру мақсатында жүргізілетін жұмыстармен таныстыруын
қамтамасыз етеді;
- Жалпы кәсіби педагогикалық кезінде үнемі қадағалауды қамтамасыз етеді;
- Жалпы кәсіби педагогикалық біткеннен кейін практика туралы есепті кафедрада
қорғауды қамтамасыз етеді;
- Жалпы кәсіби педагогикалық соңында қорытынды конференция ӛткізеді.
2.12 Жалпы кәсіби педагогикалық практика біткен кезде студенттің практика
туралы ӛткізетін құжаттар тізімі.
1. Жалпы кәсіби педагогикалық практиканың жеке жоспары.
2. Күнделік.
3. Жалпы кәсіби педагогикалық практика кезінде ӛткізілген сабақтардың тақырыптық
13
жоспары.
4. Сабақтардың жазбаша жоспарлары.
5. Сабақтың әдістемелік талдауы.
6. Бір оқушыға берілген психологиялық-педагогикалық мінездеме.
7. Шетел тілі сабақтары бойынша ӛткізілген кештер, диспуттар және викториналар
туралы есеп.
8. Бақылау сабақтарының жазбаша жоспары.
9. Жалпы кәсіби педагогикалық практика есебі.
10. Мінездеме.
2.13 Жалпы кәсіби педагогикалық практика жӛнінде есеп беру құжаттар тізімі.
1. Күнделік
2. Күнтізбелік сабақ жоспары.
3. Күнделікті сабақ жоспары.
4. Тәрбие сағат жоспары.
5. Ашық сабақ жоспары.
6. Мінездеме.
7. Ашық тәрбие сағаты.
8. Күнделік дәптер.
9. Кӛрнекіліктер
3.Ӛндірістік (педагогикалық) практикасы
Арнайы кәсіптік практика туралы қысқаша сипаттама
Арнайы пәндер циклының оқытуды немесе жалпы теориялық курсты аяқтағаннан кейін
арнайы кәсіптіктәжірибесі ұйымдастырылады.
Қашықтықтың оқыту бӛлімінің білім алушылары мамандық бойынша жұмыс істесе,
арнайы кәсіптіктәжірибеден босатылады. Бұл жағдайда білім алушылар ШУ-не жұмыс
орнынан кәсіптік қызметі кӛрсетілген, бейнеленген анықтама және мінездеме тапсыруы
керек.
Арнайы кәсіптік тәжірибесінің бағдарламасы шығаратын кафедрасымен дайындалады
және бекітіледі.
Арнайы кәсіптіктәжірибесінің мақсаты түйінді құзіреттілігін бекіту, оқыту мамандығы
бойынша тәжірибелік дағды мен кәсіптік тәжірибе қалыптастыру болып табылады. Арнайы
кәсіптіктәжірибесінің базасын белгілеу оқытылатын мамандықтың профиліне байланысты
(немесе салалас мекемелерде)
Шығаратын кафедра бекітілген кәсіптік тәжірибеден ӛту келісімшартының нысанына
сәйкес, тәжірибе базаларымен келісімшартқа отырады.
Тәжірибе базаларымен келісімшартқа оқу жылының басталуына 1 ай бұрын отыруы
тиіс.
Арнайы кәсіптіктәжірибесінің ӛтілу мерзімі және уақыты ҚР МЖМБС және ШУ-нің
оқу процесінің кестесіне сәйкес орнатылады.
Арнайы кәсіптіктәжірибесінің қорытындысы бойынша білім алушылар сәйкес
кафедраға есеп беру тапсырады, оны тәжірибенің ғылыми жетекшісі тексеріп, кафедра
меңгерушісінің бұйрығымен құрылған комиссиясының алдында қорғайды. Есеп беруді
қорғау қорытындысы дифференциалдық сынақпен сандық балдық-рейтингтік әріптік баға
жүйесімен бағаланады.
Есеп берулер кәсіптік тәжірибе ӛтуінің нәтижелері бойынша есеп беру нәтижелерін
тіркеу және есепке алу журналына тіркеледі және кафедрада оқу жылының аяқталуына дейін
сақталады.
Барлық құжаттар Педагогикалық практикадағы құжаттар бойынша жинақталып,
кафедраға тапсырылады.
14
5. Дипломалды практика туралы қысқаша сипаттама
Диплом жұмысын (жоба) жазу және қорғау үшін білімдік –кәсіптік бағдарламада
диплом алды тәжірибесі қарастырылады.
Дипломалды тәжірибесінің мазмұны диплом жұмысы (жоба) тақырыбымен
анықталады.
Жеке мамандықтар бойынша дипломалды тәжірибесінің мақсаты, талабы, мазмұны мен
ӛтетін уақыты арнайы кәсіптіктәжірибемен сәйкес келуі мүмкін.
Дипломалды тәжірибесінің ғылыми жетекшісі, негізінен диплом жұмысының (жоба)
ғылыми жетекшісі болып табылады.
Диплом жұмысын (жоба) жазуға, диплом алды тәжірибесінің ӛтілу мерзімі және
уақыты ШУ-нің оқу процесінің кестесіне сәйкес орнатылады.
Диплом алды тәжірибесінің аралығында білім алушылар тәжірибе базасына тиісті
кәсіптік қызметі туралы нақты мағлұмат жиының, диплом жұмысы (жоба) тақырыбы
бойынша тәжірибелік мағлұматты іске асырады. Тәжірибенің қорытындысы диплом жұмысы
(жоба) жазуда қолданылады және тиісті нұсқамен даярланады.
Диплом алды тәжірибесінің қорытындысы бойынша білім алушылар сәйкес кафедраға
есеп беру тапсырады, оны тәжірибенің ғылыми жетекшісі тексеріп, кафедра меңгерушісінің
бұйрығымен құрылған комиссияның алдында қорғайды.
Есеп беруді қорғау қорытындысы диффренциалдық сынақпен сандық балды –
рейтингтік әріптік баға жүйесімен бағаланады. Есеп берулер кәсіптік тәжірибе ӛтуінің
нәтижелері бойынша есеп беру нәтижелерін тіркеу және есепке алу журналына тіркеледі
және кафедрада оқу жылының аяқталуына дейін сақталады.
Достарыңызбен бөлісу: |