1-Дәріс. Кіріспе. Геодезия пәні және оның міндеттері. Геодезияның басқа ғылымдармен байланысы. Геодезияның дамуы туралы қысқаша мәлімет және оның құрылыс инженері қызметінде алатын орны. Қазақстан Республикасындағы геодезиялық қызмет

Тура және кері геодезиялық есептер

жүктеу 0,5 Mb. бет 5/8 Дата 15.07.2023 өлшемі 0,5 Mb. #43138 түрі Бағдарламасы

5 Тура және кері геодезиялық есептер Геодезиялық және маркшейдерлік жұмыстарда пункттер координаталары, олардың арақашықтықтары мен дирекциондық бұрыштары тікелей немесе кері геодезиялық есептерді шешу арқылы анықталады. Тура геодезиялық есеп. Егер координаталары белгілі А пунктінен, екінші В пунктіне дейінгі арақашықтық d және дирекциондық бұрыш аАВ белгілі болса, онда В пунктінің координаталарын табуға болады. Координаталардың бір пунктте осылайша берілуін тура геодезиялық есеп деп атайды. АВ полигонның бір қабырғасы, оның жазықтағы проекциясы d, ал дирекциондық бұрышы АВ делік (24-сурет). Бастапқы А нүктесінің (ХА, УА) координаталары белгілі де, шарт бойынша В-нүктесінен (ХА, УА) координаталарын (Хв, Ув) анықтау керек. 24-сурет бойынша: мұндағы Δх пен Δу–координата өсімшесі деп аталады. Тік бұрышты үшбұрыш АВС–дан Δх -пен Δу былайша анықталады: Тексеру: Координаталар өсімшелері Δх пен Δу-тің таңбалары соs  мен sin -ға байланысты оң және теріс болып келеді. Дирекциондық бұрыш -ның әртүрлі мағынасына сәйкес Δх пен Δу таңбаларының өзгеруі 5-кестеде көрсетілген. Координаталар өсімшелері Ширектер І-СШ ІІ-ОШ ІІІ-ОБ IV-СБ, Δх + - - + Δу + + - - 5-кесте-Координаталар өсімшелерінің ширектегі таңбалары 24-сурет- Тура геодезиялық есеп Анықталған өсімшелер Δх пен Δу арқылы екінші В пунктінің координаталары есептелінеді: ХВ=ХА+Δх, YВ=YА+Δу. Координаталардың бастапқы пункттен екінші пунктке осылайша берілуін тура геодезиялық есеп деп атайды. Кері геодезиялық есеп. Координаталары белгілі екі пункт 1 және 2 арқылы 1-2 түзуінің дирекциондық бұрышы 1-2 және ұзындығы d1-2 анықтау керек болған жағдайда, кері геодезиялық есеп деп аталатын тәсіл қолданылады X1Y1 Х2, Y 2–1 және 2 пункттерінің координаталары. 25-суретте координаталар өсімшелері былайша анықталады: ΔХ=Х2–Х1, Δу=У2–У1. Ал таблицалық бұрыш (румб) 1-2-1 үшбұрышынан анықталады: 25-сурет- Кері геодезиялық есеп Дирекциялық бұрыш пен координаталар өсімшелері бойынша түзудің жазықтықтағы проекциясы есептелінеді . (18) жүктеу 0,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз