§ Кинематика Жалпы жағдайда түзу сызықты қозғалыстың жылдамдығы

§ 7. Қаныққан булар және сұйықтар

жүктеу 12,94 Mb.

бет	43/123
Дата	01.12.2017
өлшемі	12,94 Mb.
	#2703

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 123

§ 7. Қаныққан булар және сұйықтар

Абсолют ылғалдық деп, ауадағы су буларының парциаль қысымын айтады. Салыстырмалы ылғалдық w деп абсолют ылғалдықтың берілген температурада, кеңістікті қанықтырушы су буының парциаль кысымына қатынасын айтады.

Меншікті булану жылуы (кебу) r деп, температура тұрақты болғанда, сұйыктың бірлік массасын буға айналдыру үшін қажет болатын жылу мөлшерін айтады.

Кебудің молекулалық жылуы r₀ , мынаған тең: r₀=µr,

мұндағы µ— бір киломольдің массасы.

Қаныққан бу қысымының р_қ температураға тәуелділігі Клаузиус — Клапейрон теңдеуімен көрсетілген

мүндағы V₆ --будың бір киломолінің көлемі, V_с -— сұйықтың бір киломолінің көлемі.

Қыздыру уақытындағы сұйық көлемінің салыстырмалы өзгерісі мынадай формуламен анықталады:

мұндағы β — сығылу коэффициенті.

Қысым өзгерген кездегі сұйық көлемінің салыстырмалы өзгерісі

мұндағы k — сығылу коэффициенті.

Беттік керілудің коэффициенті α сан мәні жағынан сұйықтың беттік пленкасының шеттік бірлік ұзындығына түсірген күшіне тең болады, яғни

Пленканың ауданын ΔS-ке өзгерткенде, төмендегі жұмыс істелінеді:

Сұйық бетінің қисықтығының әсерінен болған қосымша қысым Лаплас формуласымен анықталынады

мұндағы R₁ және R₂ – сұйықтың бетінің өз ара перпендикуляр екі қимасының қисықтық радиустары. Егер қисықтық центр сұйықтың ішінде жатса (дөңес мениск), радиусын оң деп есептейді, ал егеp қисықтық центр сұйықтан тысқары жатса (ойыс мениск), радиусын теріс деп есептейді.

Капилляр түтіктегі сұйықтың көтерілу биіктігі мынадай:

мұндағы r — түтіктің радиусы, ρ — сұйықтың тығыздығы және θ — жиектік бұрыш. Толық жұғу болғанда θ = 0, жұқпайтын болғанда θ = π.

Сұйықтың жазық бетіндегі р₀ қысымымен салыстырғанда, сұйықтың ойыс бетіндегі қаныққан будың р₁ қысымы кіші болады, ал сұйықтың дөңес бетіндегі — үлкен болады. Қосымша қысым мынаған тең:

мұндағы ρ — сұйықтың тығыздығы, ρ₀ — сұйықтың қаныққан буларының тығыздығы және R — сұйық бетінің қисықтық радиусы.

Ерітіндінің р осмостық қысымының Т абсолют температурасымен байланысы

жүктеу 12,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 123